شرح و بررسی تناسب تصویری از جلوه‌های زیبایی‌شناسی قرآن کریم
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
مصطفی احمدپناه
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار)
طاهره چالدره
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران)
لیلا قاسمی
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.)
کتایون فلاحی
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
یکی از وجوه سادگی و قابل فهم بودن بیان قرآن، همین تصویری و ملموس بودن مفاهیم ذهنی آن است؛زبان تصویر این امکان را به انسان می‌دهد که تجربه کند و تجربیات‌اش را در قالب شکلی قابل مشاهده، مستند سازد. در زمینه قرآن و اعجاز آن کتاب‌ها و رساله‌های گوناگونی به رشته تحریر درآمده و صاحبنظران و پژوهش‌گران بزرگی همچون جاحظ، جرجانی، و زمخشری در این باب سخن گفته‌اند اما معدودی از اندیشمندان علوم قرآنی به جلوه‌های تصویری در قرآن و جنبه‌های زیبایی شناسی آن به عنوان یکی از معجزات‌اش اشاره کرده‌اند. لذا ضرورت بررسی کارکرد تصویر و تطبیق آن بر آیات قرآن، به خوبی احساس می‌گردد. در این مقاله با هدف بررسی تناسب تصویری در برخی از آیات قرآن کریم پرداخته شد. نتایج بدست آمده این است: از آنجاکه قرآن کریم به زبان عربی نازل شده و زبان عربی نیز به زبانی تصویری است، این ویژگی به ایجاد تصاویر هنری قرآن کریم کمک بسیاری کرده است.
One of the aspects of simplicity and understandability of Holy Quran is It’s tangible and pictorial concepts; image language enables human to experience and document them as a visible form. Many books and records have been compiled and written on Quran and Miracles and many literary men, scholars and researchers like Jahiz, Jorjani and Zamakhshari talked about the mentioned field but few have mentioned pictorial beauties and aesthetics aspects as a miracle. Thus it is necessary to study images application and comparing them with Verses of Quran. The present article studies pictorial proportion in some Verses. The outcomes show since Quran’s language is Arabic and Arabic owns pictorial features, helps creating artistic images in Quran.
قرآن کریم.
ابن جنی، عثمان. 1952م، الخصائص، تحقیق محمد علی النجار، قاهره: بی نا.
ابوزید، نصر حامد. 1380ش، پژوهشیدرعلومقرآن، ترجمه مرتضی کریمی نیا، تهران: انتشارات طرح نو.
احمد الراغب، عبدالسلام. 2001م، وظیفة الصورة الفنیة فی القرآن کریم، بی جا: بی نا.
حمدان، نذیر. 1392ش، پدیده زیباشناختی در قرآن کریم، ترجمه انسیه هاشمی، قم: مدرسه اسلامی هنر.
خالدی، صلاح عبدالفتاح. 1421ق/ 2000م، سیدقطبالأدیبالناقدوالمجاهدوالمفکرالمفسرالرائد، دمشق: دار القلم.
خالدی، صلاح عبدالفتاح. 1988م، نظریةالتصویرالفنیعندسیدقطب، ج 2، جده- السعودیه: دار المنارة للنشر والتوزیع.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. ١٤١٢ق، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار العلم.
رضایی، عربعلی. 1382ش، واژگان توصیفی ادبیات فرهنگ معاصر، چاپ اول، تهران: بی نا.
سید قطب، بن ابراهیم شاذلی. 1988م، التصویرالفنیفیالقرآنالکریم، بیروت: دار الشروق.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. ١٣٥٨ش، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1384ش، موسیقی شعر، چاپ هشتم، تهران: انتشارات آگاه.
عصفور، جابر. 1992م، النقدالعربی، ج 2، قاهره- بیروت: نشر دار الکتاب المصندی.
کپس، جئورگی. 1382ش، زبانتصویر، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: سروش.
مولایی نیا، عزت ا... . 1383ش، اسالیببیانیقرآنکریم؛ پژوهشیپیرامون جمله‌هایمعترضهدرقرآن کریم، تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
هگل، فردریش گئورک. 1364ش، مقدمه بر زیباشناسی، ترجمه محمود عبادیان، تهران: نشر آوازه.
یاسوف، احمد. 1994م، جمالیات المفردة القرآنیة، الطبعة الأولی، دمشق: دار المکتبی.
مقالات
موسوی لر، اشرف السادات و سپیده یاقوتی. 1394ش، «تبیینجلوه‌هایتصویریآیاتقرآنباتکیه برنظریههنریسیدقطب»، مجله جلوه هنر، شماره 14، پائیز و زمستان.
_||_
Abu Zayed. Nasrahamd Nasrahamd (2001) Research in Quranic Sciences. Translated by Morteza Kariminia.Tehran, New Design Publications.
Hamdan, Nazir (1392) Hamdan, Nazir (1392) The aesthetic phenomenon in the Holy Qur'an, Translation: Ensada Sadat Hashemi. Qom Islamic Art School.
Rezaei, Arbal Ali (1382) Descriptive Vocabulary of Contemporary Culture Literature, First Printing, Tehran.
Shafiei Kotkani Mohammad Reza (2005) Poetry music. Awareness Publishing House. Eighth Printing, Tehran.
Shafiei Kotkani Mohammad Reza (1385) Imaginary imagery in Persian poetry. Tehran: Aga.
Caps, Georgi (2003) Image language. Translation of Firoise Mohagair. Tehran,sorosh.
Mousavi Lar, Dr. Ashraf Sadat, Yagwuti, Sepideh (1394) Explaining the visual effects of Quranic verses based on the artistic theory of Sayyid Qutb, Jelveh Art Magazine No. 14.
Molaei Nia, Ezatollah(1383) asalib is the Holy Qur'an karim. (Research on sentences in the Holy Qur'an) Tehran, Farhang green newspaper.
Hegel, Friedrich George (1364) Introduction to Aesthetics, Translation by Mahmoud Ebadian, Awazeh Publication.
Arabic Book
Qur'an karim.
Ebne Hubi Usman (1952) Al-khsayes. Research by Mohammad Ali al-Najjar. Cairo. Volume 2.
Ahmed al-Ragheb, Abdul Salam (2001) The duty of Al-Sourah al-Faniya al-Quran,faslat al-derasat and al- Translation.
Khalidi, Salah Abdolfattah(2000) Sayyid Qutb Al-Adib al-Naghed waldasombe Alam Jahedo al-mofakker al-mofser al - Raad, Damascus, Dar al-gHalam.
Khalidi, Salah Abdolfattah( 1988) Al-Thawar's technical Theory of India, Seyyed Qutb, Volume 2. Jeddah-al-Saadiyah Dar al-manara lenashr and al-touzi.
Ragheb Isfahani, Hussein ebne Muhammad (1412) Al-Mfrdaat is a whimsical al-Quran. Beirut: Dar al-Alam.
Seyyed Qottab, Bin Ibrahim Shazli (1988) Al-Thawar's technical in Al-Quran al-Karim. Beirut, Dar al-Sharouq.
Asfoor, Jaber (1992) Al-naghd Al-Arabi's . Volume 2. Cairo-Beirut, Publication of the Darul Book of Al-Mashandi.
Yasuf, Ahmed (1994) Amaliat al-Mafreda al-Quraniye, Dar al-Maktabi. al-taba'a al-owli. Damascus.