روششناسی تحلیل نظمآهنگ در تفاسیر فی ظلال القرآن و پرتویی از قرآن (مطالعة موردی جزء سی‌ام)
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
نجات عباسی
1
,
علیرضا باقر
2
*
,
سیدبابک فرزانه
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
3 - گروه زبان و ادبیات عربی، واحد تهران شمال،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: نظمآهنگ, سیّد قطب, آیت‌الله طالقانی, فی ظلال القرآن , پرتویی از قرآن.,
چکیده مقاله :
نظمآهنگ آیات با چگونگی چینش حروف در کلمات، جایگاه کلمات در آیات، حرکات و میزان کشش اصوات و نیز معنا و فحوای آیات در ارتباط است. این نظمآهنگ در جزء سی قرآن کریم بسیار مشهود است و علما و مفسرین بسیاری از جمله سید قطب و آیت الله طالقانی در راستای تفسیرآیات و سور از آن بهره جسته‌اند. این پژوهش که مبتنی بر روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است، تلاش دارد تا با تکیه جزء سی‌ام قرآن کریم و بررسی تطبیقی بین تفسیر فی ظلال القرآن و پرتوی از قرآن به روششناسی تحلیل نظمآهنگ از منظر این دو مفسر بپردازد. نتایج این واکاوی نشان می‌دهد شیوة سید قطب در تفسیر فی ظلال القرآن در بیان نظمآهنگ کلمات و آیات، براساس شیوه قدما و سلیقه‌ای بوده است و در غالب موارد بر اساس قاعده و ضابطة خاصی نظمآهنگ آیات و سور را تحلیل نکرده است؛ اما آیت‌الله طالقانی در تفسیر پرتویی از قرآن کریم، چارچوب قاعده‌مندتری داشته است و در انتهای هر سوره به تحلیل نظمآهنگ تک‌واژها، عبارات و سور پرداخته است.
The rhythme of the verses is related with the arrangement of the letters in the words, place of the words, the movements and the degree of tension of the sounds as well as the meaning of the verses.This rhyme is very evident in chapter thirty of the Holy Quran.Many scholars and commentators including Sayyid Qutb and Taleghani have tried to use it to interpret verses and surahs.This research used a descriptive analytical method to analyze the methodology of the rhythm of the song on basis of 30th chapter of the Holy Qur'an and a comparative study between the Fi Zilal al-Quran and Partovi az Quran from the point of view of these two interpretators.The results of this study indicated that Seyyed Qutb's method of interpretaion and expression of rhythmic order in words and verses in his book, Fi Zilal al-Quran, was a traditional method and in most cases, it has not been analyzed based on specific rules and techniques which shows that the interpretations were based on his interest and personal opinions.However, Ayatollah Taleghani has proposed a more systematic framework in his interpretation of the Holy Qur'an, at the end of each surah,he has analyzed the rhythmic order of single words, phrases and surahs.