وحدت وجود در کلام امام خمینی و مقایسه آن با داود قیصری با استناد به آیات قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

نعمت الله بهزادی ¹ , فرج الله براتی ² , مریم بختیار ³

1 - دانشجوی دکتری عرفان اسلامی و اندیشه های امام خمینی (ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - استادیار گروه عرفان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
3 - استادیار گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/07/23 تاریخ پذیرش : 1399/10/17 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: داوود قیصری, ابن عربی, وحدت وجود, فصوص الحکم, امام خمینی,

چکیده مقاله :

داود قیصری از عرفای نامدار قرن ششم است که در توسعه و بالندگی مکتب ابن عربی، سهم بسزایی دارد، کتاب شرح فصوص الحکم، مهمترین اثر عرفانی‌اش گوی سبقت را از سایر شروح فصوص که بسیار پرشمارند، ربوده است. این کتاب بی شک از برجسته‌ترین متون آموزشی عرفان نظری است که گواه تبحر نویسنده در درک و تبیین مباحث تفکر ابن عربیست. بحث وحدت وجود یکی از مباحث مهم در این اثر است که بسیار جالب توجه است و همواره دیگر عرفا و متفکرین وادی عرفان در باب آن به ایراد سخن پرداخته‌اند؛ از جمله در عصر حاضر امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی که با آنکه در عالم سیاست وارد می‌شود، اما ارادت و علاقه خویش را به تفکر ابن عربی و آثار او و مخصوصا بحث وحدت وجود کتمان نمی‌کند.‌ با بررسی و تأمل در آثار داود قیصری و امام خمینی که هر دو متأثر از آموزه‌های مکتب ابن‌عربی هستند، درمی‌یابیم که در باب وحدت وجود و لوایح آن، ایشان آرا و نظرات گاه مشابه‌ای دارند که در خور توجه است. تشابهاتی مانند: وحدت شهود شخصیه، تعین اول، مقام احدیت و واحدیت و... هر چند در ابتدا امام خمینی در برخی موارد اختلاف نظر دارند.

چکیده انگلیسی:

Dawood Qaisari is one of the famous mystics of the sixth century who has a great contribution in the development and growth of Ibn Arabi school. This book is undoubtedly one of the most prominent educational texts on theoretical mysticism, which testifies to the author's mastery in understanding and explaining the topics of Ibn Arabi's thought. The discussion of "unity of existence" is one of the important topics in this work, which is very interesting and has always been discussed by other mystics and thinkers of the Valley of Mysticism; For example, in the present era, Imam Khomeini, the founder of the Islamic Republic, who, although entering the world of politics, does not hide his devotion and interest in Ibn Arabi's thought and his works, and especially in the discussion of the unity of existence. In the works of Daud Qaisari and Imam Khomeini, both of which are influenced by the teachings of the Ibn Arabi school, we find that they have similar views and opinions on the unity of existence and its bills, which are worthy of attention. Similarities such as: the unity of personal intuition, the first determination, the status of oneness and unity, etc. Although at first Imam Khomeini disagreed in some cases,