یک دهه تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه‌های «مؤسّسة اطّلاعات علمی» ((ISI (1999 تا 2008)
محورهای موضوعی : دانش شناسی
افشین موسوی چلک
1
(دکتری کتابداری وعضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطّلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل)
عبدالرضا نوروزی چاکلی
2
(دکتری کتابداری و عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری
و اطّلاع رسانی دانشگاه شاهد)
کلید واژه: وب آو ساینس, علم‌سنجی, تولیدات علمی, آزاد اسلامی, آی اس آی,
چکیده مقاله :
هدف: مهم‌ترین هدف این پژوهش، ارزیابی تطبیقی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در طی دورۀ ده سالۀ 1999 تا 2008، در پایگاه WoS، به لحاظ تنوّع مدارک، زبان، گروه‌های موضوعی، منابع منتشرکننده و نشریات تحت پوشش در ISI است. روش‌پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش‌های اسنادی و تحلیل استنادی به انجام رسیده است. همچنین، به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت هر یک از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، از روش تطبیقی استفاده به عمل آمده است. یافته‌ها:یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که بیشترین تعداد تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، مربوط به دورۀ پنج سالۀ 2004 تا 2008 بوده است، به طوری که تولیدات علمی این دوره نسبت به دورۀ پنج سالۀ 1999 تا 2003، به میزان 34/905 درصد رشد نشان می‌دهد. به همین ترتیب، تنوّع انواع مدارک و زبانِ تولیدات علمی نمایه‌سازی شدة دانشگاه آزاد اسلامی در طیّ سال‌های 1999 تا 2008، همواره رو به افزایش بوده است. حوزه‌های موضوعی شیمی چندرشته‌ای و سایر حوزه‌های شیمی، ریاضیات کاربردی، داروشناسی و داروسازی، علوم و فنّاوری غذایی، دامپزشکی، کشاورزی، علوم دامی و لبنی و علوم محیطی، از جمله گروه‌های موضوعی هستند که بیشترین سهم از تولیدات علمی نمایه‌سازی شدة دانشگاه آزاد اسلامی را در پایگاه WoS به خود اختصاص داده‌اند. گزارش استنادی نشریّات ایرانی در پایگاه JCR نشان می‌دهد که در طی دورۀ ده سالۀ مورد مطالعه، هیچ یک از نشریّات دانشگاه آزاد اسلامی در آن پایگاه تحت پوشش قرار نداشتند. با وجود این، نشریۀINTERNATIONAL JOURNAL OF ENVIRONMENTAL SCIENCE AND TECHNOLOGY مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تنها نشریۀ دانشگاه آزاد اسلامی است که در پایگاه WoS تحت پوشش قرار گرفته و انتشار قریب 52/0 درصد از تولیدات علمی نمایه شدۀ دانشگاه آزاد اسلامی در طی دورۀ ده سالۀ مورد مطالعه را در آن پایگاه برعهده داشته است.
Purpose: This study attempts to evaluate the scientific publications of Islamic Azad University of Iran in 1999 to 2008 in some dimensions such as “types of documents”, “languages”, “subject areas”, “sources” and “ISI Covered Journals”. Methodology: To do this, ‘Documentary’ and ‘Citation Analysis’ methods were used. Also, “comparative” method was used to analyze the data. Findings: The results show that scientific productions of Islamic Azad University in 2004 to 2008 were more than 1999 to 2003 and it has been 905/34 percent growth. Therefore, “types of documents” and “languages” of Islamic Azad University’ scientific productions permanently have been increasing in 1999 to 2008. The university’s share in some subject areas such as “Multidisciplinary Chemistry and other chemistry areas”, “Applied mathematics”, “Pharmacology and Pharmacy”, “Food Science & Technology”, “Veterinary”, “Agricultural Science, Plants and Animals” and “Environmental Sciences” were more than other subject areas in WoS. Also, JCR shows that the university hasn’t been any Journal in the Database. However, there is only one indexed journal from Islamic Azad University, Branch of Tehran Sciences and Research entitled: INTERNATIONAL JOURNAL OF ENVIRONMENTAL SCIENCE AND TECHNOLOGY. The Journal published 0/52 percent of Indexed Scientific Productions of that university in WoS.
صبوری، علی اکبر. (1383). "رشد علمی در کره جنوبی". رهیافت. ش. 32. ص. 58-64.
عباسی، رسول؛ افشارنیا، سعید. (1386). "بررسی تطبیقی وضعیت ثبت اختراع در ایران و دیگر کشورها". رهیافت. ش. 39. ص. 25-35.
موسوی چلک، افشین، مجری. (1388). ارزیابی تطبیقی مدارک علمیِ نمایه شدۀ دانشگاه آزاد اسلامی در «مؤسّسة اطّلاعات علمی» (ISI) در سال‌های 1999 تا 2008. (طرح تحقیقاتی). همکار اصلی عبدالرضا نوروزی چاکلی. بابل: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل.
موسوی، میر فضل‌الله. (1383). "رتبه‌بندی تولید علم در 50 کشور اول جهان". رهیافت. ش. 32. ص. 37-57.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ حسن‌زاده، محمد؛ نورمحمدی، حمزه‌علی. (1387). تحلیلی بر اشاعۀ دانش ایران در جهان (1993 تا 2007). گردآوری اطلاعات علی اعتمادی فرد. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ حسن‌زاده، محمد؛ نورمحمدی، حمزه‌علی. (1388). سنجش علم، فنّاوری و نوآوری: مفاهیم و شاخص‌های بین‌المللی. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ نورمحمّدی، حمزه‌علی؛ وزیری، اسماعیل؛ اعتمادی‌فرد، علی. (1386الف). "تولید علم ایران در سال 2005 و 2006، بر اساس آمار پایگاه‌های مؤسّسۀ اطّلاعات علمی (آی. اس. آی.)". فصلنامۀ کتاب کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایرن. ش. 71. (پائیز). ص. 71- 90.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ نورمحمّدی، حمزه‌علی. (1386ب). وضعیّت تولیدات علمی ایران و کشورهای منطقه در سال 2005 و 2006 بر اساس آمار مؤسّسة اطّلاعات علمی (ISI). با همکاری علی اعتمادی فرد، اسماعیل وزیری. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
Gange, Etienne Vignola; Archambault, Eric. (2004). The use of bibliometrics in the social sciences and humanities: Science Metrix, Final Report. Prepared for the social sciences and humanities research council of Canada (SSHRCC). Montreal: Science- Metrix.
Thomson Scientific. (2007). The Thompson Scientific Journal Selection Process. Available At: http://scientific.thomson.com/free/essays/selectionofmaterial/journalselection/
Thomson Scientific. (2008a). Web of Science. [Online]. Available At: http://scientific.thomson.com/products/wos/