بررسی و مقایسه میزان استفاده از مجلات فارسی نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه‌های مادر طی سالهای 1389-1380
محورهای موضوعی : دانش شناسی
مریم جهانگیری
1
(کارشناس ارشد پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، شیراز، ایران)
فریده عصاره
2
(استاد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید چمران)
کلید واژه: تولیدات علمی, پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC), دانشگاه‌های مادر, مجلات فارسی نمایه شده, مجلات فارسی چاپی/ الکترونیکی,
چکیده مقاله :
هدف: میزان استفاده از مجلات علمی فارسی نمایه شده در پایگاه ISC در تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه های ما در طی سال های 1380-1389 بررسی و مقایسه شده است. روشپژوهش: پژوهش حاضر بر حسب هدف، یک پژوهش کاربردی است. از بعد جمع آوری اطلاعات، توصیفی غیرآزمایشی به روش سندی و تحلیل استنادی است. تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه های مادر در پایگاه ISC طی سال های 1380-1389، 37988 مدرک می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. بر اساس این فرمول حجم نمونه هر دانشگاه به تفکیک مشخص گردید، سپس از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد و با توجه به نسبت تعداد مدارک در هر دانشگاه و هر سال تعداد نمونه ها مشخص گردید، که حجم نمونه حدود2424 مدرک تعیین شد. یافته ها: نتایج نشان داد میزان استفاده از مجلات علمی فارسی نمایه شده در پایگاه ISC توسط پژوهشگران دانشگاه های مورد مطالعه در دهه ی 89-1380، برابر با 5/75 درصد است. بیشترین میزان استفاده از مجلات علمی فارسی نمایه شده در پایگاه ISC مربوط به دانشگاه صنعتی اصفهان با 3/90 درصد می باشد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر 3/83 درصد، دانشگاه شهید بهشتی 8/77 درصد، دانشگاه شیراز 6/77 درصد، دانشگاه صنعتی شریف 3/75 درصد، دانشگاه تهران 1/77 درصد، دانشگاه تربیت مدرس 70 درصد و دانشگاه علم و صنعت ایران 3/53 درصد از مجلات علمی فارسی نمایه شده در پایگاه ISC در ارجاعات خود استفاده کرده اند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش حاکی از آن است که پژوهشگران به مجلاتی بیشتر استناد می کنند که در پایگاه های استنادی نمایه می شوند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که از کل مجلاتی که توسط پژوهشگران دانشگاه های مادر، مورد استناد قرار گرفته اند 9/57 درصد مجلاتی هستند که به صورت چاپی/الکترونیکی توزیع می شوند و 1/42 درصد فقط به صورت چاپی توزیع شده اند. بدین ترتیب به نظر می رسد مجلاتی که به صورت رایگان از طریق وب در اختیار کاربران هستند بیشتر مورد استناد قرار می گیرند.
Purpose: The present research investigates and compares the use of Persian scientific journals indexed in ISC in the scientific production of the mother universities researchers of Iran during 2001 to 2010. Methodology: This is an applied research which uses citation analysis and descriptive documentary methods. The mother universities’ total number of scientific production in ISC has been 37988 documents during the given period. The Cochran formula was used for determination of the sample size. Based on this formula, the sample size of each university wan independently calculated. Then, the stratified sampling was used and the number of samples was determined by the ratio of documents in each university and each year. Consequently, the sample size of 2424 documents was obtained and the systematic random method was used to select the documents Data. Findings: Results indicated that 75.5% of the researchers had used ISC Persian scientific journals in their researches during 2001 to 2010. Isfahan University of Technology with 90.3% ranks first in this regard. Amir Kabir University of Technology (83.3%), Shahid Beheshti University (77.8%), Shiraz University (77.6%), Sharif University of Technology (75.3%), University of Tehran (77.1%), Tarbiat Modarres University (70%) and Iran University of Science and Technology (53.3%) have used ISC journals respectively. Conclusion: Findings of this research indicate that researchers often cite journals which are indexed in the citation databases. Moreover, the results of this study show that from all cited journals 57.9% are printed/electronic journals and 42.1% are printed journals. Therefore, it seems that the open access e-journals receive more citations from the users.
_||_
برهمند، نیلوفر؛ تاجر، پگاه. 1389. بررسی استفاده از مجلات الکترونیکی در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز، ترجمه خ. نقی زاده،مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. 17(1): 292-265.
جعفری، فاطمه. 1388. بررسی کاربرد نشریات در تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشکدههای علوم انسانی دانشگاه تهران و شیراز طی سالهای 1998-2007. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تهران.
حمیدی، علی؛ اصنافی، امیررضا؛ عصاره، فریده. 1387. بررسی تحلیلی و ترسیم ساختار انتشارات علمی تولید شده در حوزههای کتابسنجی، علمسنجی، اطلاعسنجی و وبسنجی در پایگاهweb of scince طی سالهای 1990-2005، کتابداری و اطلاعرسانی، 42 (2): 161-182.
خسروی، مریم. 1388. بررسی و مقایسه رفتار اطلاع یابی مراجعان به کتابخانه پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران، فصلنامه کتاب، 77.
ستوده، هاجر؛ چنگیز، نفیسه؛ هاشمنیا، صدیقه. 1389. رویکرد دانشمندان ایرانی به انتشار در مجلات آزاد معتبر و ارجاع به آنها، مدیریت اطلاعات سلامت، 7(1): 16-28.
طالبی، م. 1381. بررسی عوامل مؤثر در تولید و چاپ مقالات علمی در مجلات خارجی معتبر، رهیافت، 27: 184-196.
عصاره، ف؛ فارسی، ق. 1381. نمایه استنادی علوم (SCI): ساختار و کاربردهای آن، رهیافت، 27: 226-233.
عطارها، حامد. 1388. بررسی جهت گیریهای موضوعی در تولیدات علمی ایران و کشورهای خاورمیانه در نمایه گسترش یافته استنادی علوم (SCI. EXPANDED) در سالهای 2007-1998. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
گارفیلد، اوگن. 1374. چگونه از فهرست ارجاعات علمی (SCI) استفاده کنیم، ترجمه ن. سرخوش، رهیافت،11.
مهراد، ج؛ دیانی، ح؛ فتاحی، ر؛ داورپناه، م؛ گزنی، ع؛ مقصودیدریه، ر. 1385. نمایه استنادی علوم ایران. تهران: چاپار: مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری.
مهراد، ج؛ گزنی، ع .1387. راهنمای استفاده از طلایهداران علم ایران در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام .(ISC) شیراز: مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری.
مهراد، جعفر؛ مقصودیدریه، رویا. 1389. کتاب تولید علم ایران در آی. اس. سی. 1385-1386. شیراز: نوید شیراز.
نجفی، طیبه(1381). تحلیل استنادی مقالات اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد نمایه شده در پایگاهISI.پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
Galyani Moghadam, G; Talawar, V. G. 2008. The use of electronic journals al the Indian Institute of Science: a case study in India, Interlending and Document Supply, 36 (1).
Gooden, A.M. 2001. Citation Analysis of Chemistry Doctoral Dissertations : An Ohio State University Case Study. Available from: http://www.istl.org/01-fall/refereed.html
Kalian, S. 2002. Non-Renewal of Print Journal Subscriptions that Duplicate Titles in Selected Electronic Databases: A Case Study, Library Collections, Acquisitions, & Technical Services. 26: 409-421.
Lewison, G; Fawcett-Jones, A; Kessler, C. 1993, Latin-American scientific outputs 1986-1991 and international co-authorship patterns, Scientometrics, 27 (3): 317-36.
Pooladian, A; Sotudeh, h. 2015, The Role of Different Journal Access Models in Meeting the Information Needs of Shiraz University Researchers, International Journal of Information Science and Management, 13 (2): 41-50.
Sullenger, P. 2011. A serials format inventory project: how far can academic libraries go with “electronic only?, serials review. 37: 174-180.