بررسی دیدگاه کتابداران نسبت به نقش کتابخانههای عمومی در مهندسی فرهنگ جامعه در شهر تهران

محورهای موضوعی : دانش شناسی

شکوه تفرشی ¹ , مهرناز مشهدی ²

1 - استادیار گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و کتابدار کتابخانه مرکزی تهران

تاریخ دریافت : 1389/12/02 تاریخ پذیرش : 1390/03/15 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: فرهنگ, کتابداران کتابخانه‌های عمومی, مهندسی فرهنگ, نهادکتابخانه‌های عمومی, شهر تهران,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان نقش کتابخانه‍های عمومی تحت نظر نهاد، در مهندسی فرهنگ جامعه در شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی - تحلیلی است.جامعه آماری شامل 117 کتابدار 37 کتابخانه عمومی تحت نظر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در شهر تهران است. به علت محدود بودن جامعه، کل جامعه برای بررسی در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. به منظور انجام تحلیل‌های آماری از آزمون t تک‌ متغیری، آزمون مجذور کا و آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که از دیدگاه کتابداران، کتابخانه‌های عمومی در زمینه ارتقاء دانش اطلاعاتی، نگرش اجتماعی، شکل‌گیری هنجارهای اجتماعی، جهان بینی، علاقه و عادت به مطالعه، غنای فرهنگی، ارتقاء آموزش و فعالیت‌های اجتماعی میان افراد جامعه نقش مؤثری داشته و در زمینه نگرش سیاسی، آیین‌های فرهنگی، نگرش اقتصادی افراد جامعه، نقش چندانی ندارند. نتیجه گیری: با جمع‌بندی نهایی نقش کتابخانه‌ها در مؤلفه‌های فرهنگی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که کتابخانه‌های عمومی شهر تهران از دیدگاه کتابداران بیش از حد متوسط در مهندسی فرهنگ جامعه دارند و از بین مؤلفه‌های فرهنگی نام برده شده، ارتقاء دانش اطلاعاتی با میانگین رتبه 47/10 و نگرش اقتصادی با میانگین 92/1 درصد به ترتیب بالاترین و پایین ترین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

چکیده انگلیسی:

Purpose:  The purpose of this study is to analyze the public libraries role in society’s cultural engineering covered by - Iran Public Libraries’ Organization (I.. P. L. O.). Methodology: Research method is descriptive. The research community includes all 117 librarians from 37 public libraries. To gather information the researcher has used questionnaires including 29 questions. The validity of this questionnaire was confirmed by experts and reliability of questionnaire was verified by Cronbach’s alpha. For statistical analysis, Single variable T- test, K square and Friedman test were used. Findings: Results of this research reveal that public libraries role in society’s cultural engineering is more than 50% and also clarifies that between the chosen factors as the cultural role of libraries; the most effective one is libraries’ role in developing knowledge and information among the society. Conclusion: This research is one of the first researches in public libraries to show their role in cultural engineering in society.

منابع و مأخذ:

بنیانیان، ح.(1386). فرهنگ و توسعه. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

حقیقی، م. و دیگران (1386). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: ترمه.

زوارقی، ر. (1385). کتابخانه‌های عمومی آینده. فصلنامه کتاب، (67)، 149-160.

زوارقی، ر. (1388). کتابخانه‌های عمومی و نقش آن‌ها در مهندسی فرهنگی جامعه. ماهنامه مهندسی فرهنگی، (29 و 30)، 40-57.

سجادی جا‌غرق، ع. (1389). ارائه الگوی مهندسی فرهنگ در سطح روزنامه‌های دولتی ایران. پایان نامه دکتری کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران

شفیعی‌زاده، ح.(1389). نقش دانشگاه در مهندسی فرهنگ. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر گسترش و تولید علم.

عاصی، الف. (1388). قلمرو دین در عرصه مهندسی فرهنگ از نظر قرآن و سنت. پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران.

 عظیمی، ح. (1373). توسعه، جسجو در بنیاد‌ها و مفاهیم. همشهری (22/9/ 73).

فرهنگی، ع. ؛ صمدی، م.؛ اردشیرپور، م. (1387). مهندسی فرهنگ و سواد رسانه‌ای. ماهنامه مهندسی فرهنگی، (21 و 22). 

 قیومی، ع. (1387). ارائه الگوی مهندسی فرهنگ با رویکرد آینده پژوهی. پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ، تهران.

ناظمی، م. (1386). درآمدی بر مهندسی فرنگی. تهران: اوّلین همایش ملی مهندسی فرهنگ.

 

 

 

Carpenter, H. (2007). The role of public libraries in multicultural relationships. Winston Churchill MemorialTrust. from:    http://www. welcometoyourlibrary. org. uk/content_files/files/TheRoleofPublicLibrariesinMulticulturalRelationshipsWCMTReport. pdf

Cox, E. ;  Swinbourne, K. ;  Pip, C. ; Laing, S. (2000). A safe place to go: libraries and social capital. University of Technology,  the State Library of New South Wales, Sydney. from: www. sl. nsw. gov. au/pls/publications/pdf/safe_place. pdf     

Eve, J. ; Groot, M. D. ;  Schmidt, A. M. (2007). Supporting lifelong learning in public libraries across Europe. Library Review , 56,  (5) , 393-406.

Kirk, W. ;  Mcmenemy, D. ;  Poulter, A. (2004). Family learning services in UK public libraries: an investigation of current provision and ongoing development. New Library World , 105,  (1200/1201), 176-183.

McCabe, B. (2001). Civic Librarianship: Renewing the Social Mission of thePublic Library. Mitchell ville: Scarecrow press.

Urban Libraries Council(2007). Public Library Contributions to Local  Economic Development. from: http://www .urbanlibraries .org/files/making_cities_stronger.  pdf