راه‌حل‌های معنایی برای کتابخانه‌های دیجیتال با تأکید بر استانداردها و فن‌آوری‌های وب معنایی

محورهای موضوعی : دانش شناسی

زهره میرحسینی ¹ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
مراد دستاران ² (دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکدۀ علوم انسانی)

تاریخ دریافت : 1398/08/11 تاریخ پذیرش : 1399/06/05 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: کتابخانه دیجیتال, وب معنایی, استانداردهای آردی ای و آر دی اف( RDA, RDF) فن‌آوری‌های وب معنایی, ابزارهای وب معنایی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی و مرور مفاهیم معنایی-اجتماعی در حال ظهور در کتابخانه های دیجیتال است و در این راستا توان بالقوۀ استفاده از استانداردها و فنآوری های وب معنایی را مورد کنکاش قرار داده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به شیوۀ سندی و از نوع مروری- تحلیلی است که برای ارزیابی تغییرات در حوزۀ وب معنایی و کتابخانه دیجیتال از زمینه نظری دیرینه شناسی میشل فوکو بهره برده است. جامعه آماری نیز منابع مورد مطالعه در زمینه کتابخانه های دیجیتال و وب معنایی می باشد. یافته ها: در تحقیق حاضر پس از بررسی چالش های پیاده سازی وب معنایی و دسترسی به ابزارها و سرویس های معنایی وب، مزایای بکارگیری استانداردهای (آر دی ای و آر دی اف)، نمایان شده است و در این راستا طبقه بندی اجمالی از ابزارها و سرویس های معنایی ارائه شده است. علاوه بر این، چک لیستی برای ارزیابی بیشتر ابزارها، سرویس ها و پروژه های معنایی پیشنهاد شده است. نتیجه گیری: با توجه به این که کتابخانه های دیجیتال حجم عظیمی از داده های آینده را در اختیار خواهند داشت، استفاده از استانداردها و فن آوری های وب معنایی در کتابخانه های دیجیتال سطح جدیدی از انعطاف پذیری، تعامل، ارتباط متقابل و اشتراک گذاری دانش را میسر ساخته و موجب تقویت و گسترش قابلیت های آنها خواهد شد. لذا لازم است از استاندارهاو ابزارهای وب معنایی در کتابخانه های دیجیتال استفاده کرد. در وب معنایی، چارچوبی ارائه می شود که در آن موضوعات می توانند بر اساس ویژگی های خاص خود تعریف شوند و در عین حال، این موضوعات در میان شبکه ای از ارتباط امکان می یابند تا معنایی نیز به آنها اضافه شود. از طریق وب معنایی، کتابخانه های دیجیتال معناشناختی اجتماعی سطح جدیدی از قابلیت ها، افزایش همکاری و ارتباطات متقابل و اشتراک گذاری دانش را ارائه خواهند داد.

چکیده انگلیسی:

Objective: This paper describes the emerging semantic-social concepts in digital libraries and explores the potential use of semantic web technologies. Methods: The present study is a qualitative and analytical-explanatory one that uses Michel Foucault's theoretical (paleontological) contexts to evaluate changes in the semantic web domain. Results: The present study, after examining the challenges of semantic web implementation and access to semantic tools and services, demonstrates the benefits of applying standards (RDA and RDF), and thus provides a brief classification of tools and services. Semantic services are provided. In addition, a checklist has been suggested to further evaluate semantic tools, services, and projects. Conclusion: Given that digital libraries will hold a huge amount of future data, As a result, the use of semantic web standards and technologies in digital libraries offers a new level of flexibility, interaction, interoperability and knowledge sharing and enhances their capabilities, so it is necessary to use from semantic web standards and tools. In semantic web a framework will be presented that every subject can be defined according to its special features, also these subjects among a net of communications have a possibility of adding a new or related meaning. Through semantic web, social semantic digital libraries will present a new level of capabilities, increasing cooperation& mutual communication, and sharing knowledge.

منابع و مأخذ:

خویدکی، س.؛  نوروزی، ی. (1393). کتابخانه دیجیتالی معنایی اجتماعی: دورنمای برای کتابخانه­های دیجیتال در ایران. رهیافت، (57)،78-67.

گریگوریس، آ. (1390).  مبانی وب معنایی. ترجمه مهدیه قدسی نژاد، علی اصغر آل شیخ. تهران: دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

مرادی، خ. (1395). فضای مفهومی؛ رویکردی جهت توسعه وب معنایی. مطالعات دانش­شناسی، 3 (9)، 109-97.

یوسفی­راد، ا. (1388). آر.دی.اف: الگویی برای توصیف منابع در وب معنایی. فصلنامه کتاب، (79)، 9-23. ­ 

Aghaei, S. ; Nematbakhsh M, A. and Farsan, H.  K. (2014). Evolution of theWorld Wide Web: from Web 1.0 to Web 4.0. International Journal of Web & Semantic Technology. 1-10. Available at:http://airccse.org/journal/ ijwest/ papers/3112ijwest01.pdf        

Anderson, C. (2010). Free: How Today's Smartest Businesses Profit byGiving Something for Nothing. London: Random House Business    Books.

Barbosa, D. (2008). Taxonomy Folksonomy Cookbook. Retrieved from.  http://solutions.dowjones.com/cookbook/ebook_sla2008/cookbookebook.pdf. 

Bishop, A. P. ; House, N.  A. and Van, Buttenfield, B (2003).  (Eds). Digital Library   Use:   Social   Practice   in   Design   and Evaluation. (MIT Press; Cambridge, MA). 

Candela, G.; Escobar, P. b. ; Rafael, C.; Carras and et. al. (2015). Migration of A Library Catalogue into RDA Linked Open Data. Semantic Web 0. (0) 1–12 IOS Press.

Chan, L. M (1994). Cataloging and classification: an introduction. 2^nd. Ed.  New York: McGraw-Hill.

Grant, D. C. (2011). RDA and RDF: A discourse analysis of two standards of resource description. In Smiraglia, Richard P., ed. Proceedings from North American Symposium on Knowledge Organization. 3. Toronto. Canada.207-16.

Dion, H.; Lian G. ; Alton, C. and et. al. (2006). A   checklist   for   evaluating   open   source   digital   library software. Online   Information   Review, 30 (4), 360 – 379.

Feigenbaum, L.; Tonya, H. ; Eric, N. and Susie, S (2007). The Semantic Web in action. Scientific American November 19.

Fuhr, N. ; Tsakonas, G.; Aalberg, T and et. al. (2007). Evaluation   of   digital   libraries.  International Journal on Digital Libraries, 8(1) 21–38.

Kamlesh, R. L (2016). Semantic Digital Library. International Conference on Advanced Computing (ICAC-2016). College of Computing Sciences and Information Technology (CCSIT). Teerthanker Mahaveer University, Moradabad.

Manola, F. and Miller, E. (2004). RDF Primer World Wide Web Consortium. Availablehttp://www.w3.org/TR/2004/REC-rdf-primer-20040210.   

Manuja, M. and Garg, D (2011). Semantic Web Mining of Un-structured Data: Challenges and     Opportunities. International Journal of Engineering, 5(3),268-276.

Massis, B. E (2011). Serendipitous” browsing versus library space. New Library World. 112(3/4). 178-182.

O’Reilly, T. and Battelle, J (2009). Web squared: Web 2.0 five years on. A white  Paper produced for the 2009 Web 2.0 Summit. O’Reilly Media. Available http://assets.en.oreilly.com/1/event/28/web2009 _websquared-whitepaper.pdf

Pandey, S. and Panda, K. C (2014). Semantic solutions for the digital libraries based on semantic web technologies. Annals of Library and Information Studies , 61, 286-293.

Ahmad Khan, S.; Bhatti, R. (2018). Semantic Web and ontology-based applications for digital libraries: An investigation from LIS professionals in Pakistan. The Electronic Library.

Weinberger, D. (2012). Too Big to Know: Rethinking Knowledge Now That the Facts Aren’t the Facts, Experts Are Everywhere, and the Smartest Person in the Room Is the Room. New York: Basic Books.