بررسی جایگاه علی بن عبیدالله و شخصیت رجالی او در تاریخ حدیث شیعه
محورهای موضوعی : تاریخ حدیثمهدی اکبرنژاد 1 , مجتبی محمدی انویق 2 , محمدرضا هوری 3 *
1 - استاد، هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه ایلام، ایلام ایران
2 - استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
3 - دانشجو دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
علی بن عبیدالله از اصحاب امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) می¬باشد. وی کتابی در باب حج از امام کاظم(ع) روایت کرده است. با توجه به جایگاه علی بن عبیدالله نزد بنی¬هاشم، زیدیان سعی در الصاق او به خود داشته‌اند و از این رو، گزارش‌های تاریخی و رجالی نادرستی درباره زیدی بودن او منتشر کرده‌اند؛ چنانکه همین گزارش‌ها باعث شده است تا علی بن عبیدالله از سوی برخی از رجالیان شیعه به فساد مذهب متهم شود. اشتباه در بیان نام پدر او موجب شده است تا وی در برخی از کتاب‌های حدیثی و رجالی، علی بن عبدالله معرفی شود. پژوهش حاضر در پی آن بوده است تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، جایگاه علی بن عبیدالله را در تاریخ حدیث شیعه تبیین کند و پاسخی مستدل به این پرسش دهد که آیا علی بن عبیدالله، چنان که عده زیادی از رجالیون می¬گویند، فساد مذهب داشته است یا خیر؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که ادعای برخی از رجالیون مبنی بر زیدی مذهب بودن علی بن عبیدالله با توجه به قرائن و شواهد متعدّد تاریخی و حدیثی، مردود است؛ به‌گونه‌ای که او نه¬تنها فاسدالمذهب نیست، بلکه در قیام علویون بدون اذن امام دست به کاری نزده و نزدیکان خود را از پیوستن به قیام منع کرده است. وجود نص معتبر از معصوم (ع) مبنی بر بهشتی دانستن او و خانواده‌اش، در کنار ذکر واژگان و عبارات مخصوص رجالی در شأن او، بیانگر جایگاه رفیع و توثیق علی بن عبیدالله نزد شیعه است.
Ali ibn Ubaydullah is a companion of Imam Kᾱẓim (as) and Imam Riḍᾱ (as). He narrated a book on Hajj from Imam Kᾱẓim (as). Considering Ali ibn Ubaydullah’s position among the Bani Hashim, the Zaidiyyah have tried to attach him to them and have therefore published incorrect historical and biographical reports about his being a Zaydi, as these reports have led to Ali ibn Ubaydullah being accused of deviation from the religion by many Shiite biographers. The mistake in stating his father’s name has led to him being introduced as Ali ibn Abdullah in some hadith and biographical books. The present study has sought to explain Ali ibn Ubaydullah’s position in the history of Shiite hadith by using a descriptive-analytical method and to provide a reasonable answer to the question of whether Ali ibn Ubaydullah, as many biographers say, had deviation from the religion or not? The results of the research indicate that the claim of some biographers that Ali ibn Ubaydullah was a Zaydi is rejected, considering numerous historical and hadith evidences; in such a way that he is not only a right believing person, but also did not do anything in the Alawites uprising without the permission of the infallible Imam and forbade his relatives from joining the uprising. The existence of an authentic text from the Infallible Imam (as) regarding him and his family as being in Paradise in the Hereafter, along with the mention of specific biographic words and phrases about him, indicates the high status and approval of Ali ibn Ubaydullah among the Shiites.