بررسی تاریخی درون‌مایه نگارش‌های ناسخ و منسوخ در سده سوم و چهارم
محورهای موضوعی : تاریخ حدیثمحسن قاسم پور 1 , فاطمه حاجی اکبری 2
1 - گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان
2 - گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کوثر بجنورد
کلید واژه:
چکیده مقاله :
نسخ در قرآن در سه قرن اول معنای عامی داشته است که در دوره‌های بعد به‌یکی از مصادیق آن مبدل شده است. از قرن دوم تا پنجم، تعداد آیاتی که منسوخ به‌حساب می‌آمد به‌طور چشم‌گیری افزایش پیدا کرد و عالمانی از زهری گرفته تا ابن جوزی به‌ترتیب آیات منسوخ را از 42 تا 247 آیه رساندند. در سدهٔ چهارم که دوران طلایی نگارش در زمینهٔ ناسخ و منسوخ به‌شمار می‌رود ـ آن‌گونه که نسخ‌پنداری آیات آن قدر زیاد شد که برخی افراد از این رویکرد با نام عشاق‌النسخ یاد کرده‌اندـ تعداد آیات ناسخ و منسوخ به215 مورد رسانده شد. این پژوهش گونه‌های پرداختن به‌نسخ را با روشی تحلیلی-توصیفی بررسی کرده است. پژوهش نشان می‌دهد بستر توسعه نظریهٔ نسخ در مواجهه با برخی از آیات الاحکام که ناسازگاری ظاهری داشتند شکل گرفت. بر این اساس فقیهان مبنای حکم متقدم و متأخر را در ترتیب نزول ملاک قرار داده و با استفاده از آن، این انگاره تناقض را از میان بردند. فهرست کردن آیات متعارض، گاه شماری ناسخ از منسوخ، تسهیل در به‌خاطر سپاری ناسخ و منسوخ و تدوین بر اساس ابواب فقهی از جمله درون مایه‌های آثار مربوط به‌نسخ در قرون اولیه است.
The abrogation in the Quran in the first three centuries have had a general meaning, which has become an example in later periods. From the second to the fifth centuries, the number of verses that were considered obsolete increased dramatically, and a scholar from Zohari to Ibn Jouzi, respectively, made obsolete verses from 42 to 247 verses respectively. In the fourth millennium, the golden age of writing is unconscious and outdated, as the revelation of verses is so great that some people have called this approach, the name of the love of Al-Nashk, the number of unwholesome and obsolete verses has been brought to 215. This research tries to examine the types of manuscripts by analytical-descriptive method. Thus, the context of the development of the theory of manuscripts in the face of some of Allah's verses, which appeared to be incompatible, was formed, based on this, the jurisprudents put forward the basis of the earlier and later verdicts in the order of descent, and, using this, they eliminated this paradox. Listing conflicting verses, unconscious occasions of obsolete, facilitating unconscious memorization and obsolete, and compiling based on jurisprudential documents, including those of the works of the prescriptions in the early centuries The abrogation in the Quran in the first three centuries have had a general meaning, which.