تبیین اصول کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه اسلامی با رویکرد سلامت روان ساکنان
محورهای موضوعی : معماری
بهرنگ مرادی
1
(گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
شرمین عیسی زاده زیری
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد معماری داخلی، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سارا افشار
3
(دانشجوی کارشناسی ارشد معماری داخلی، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
زهرا گودرزی
4
(دانشجوی کارشناسی ارشد معماری داخلی، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه: سیاستگذاری مسکن, سلامت روان, کهن‌الگو, خانه ایرانی و اسلامی,
چکیده مقاله :
استفاده از اصول حاکم بر کهن‌الگوها به‌عنوان الگوهای ذهنی و ناخودآگاه جمعی بشر، به‌عنوان راهکارهایی با پشتوانه عمیق و مؤثر اجتماعی و کالبدی می‌تواند در سیاستگذاری نحوه تأمین مسکن در قالب اصول حاکم بر برنامه‌ریزی و طراحی مسکن ایرانی اسلامی، نقش مؤثری داشته باشد. کهن‌الگوها در میان انسان‌ها، طی قرن‌ها مشترک بوده و به‌عنوان میراثی انسانی و فارغ از تجربه‌های فردی با حفظ الگوهای تکرارشونده و ایجاد فضایی مطلوب از لحاظ روانی در حفظ سلامت روان ساکنین تأثیرگذار هستند. بررسی‌های صورت‌گرفته با کلیدواژه کهن‌الگو در منابع گذشته نشان می‌دهد که تلفیق و وجه اشتراک کهن‌الگوها از دیدگاه بینش اسلامی و تأثیرات آن در سلامت روان کاربران، بررسی نگردیده است، درحالی‌که شناخت مؤلفه‌های مؤثر مشترک بین کهن‌الگوها، بینش اسلامی و سلامت روان کاربران می‌تواند در دستیابی به الگویی برای برنامه‌ریزی ساخت مسکن ایرانی راهگشا باشد. هدف از تحقیق حاضر تبیین اصول مشترک کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه اسلامی و منطبق بر مؤلفه‌های تأثیرگذار بر سلامت روان ساکنان است. پژوهش کیفی حاضر، اطلاعات حاصل از اسناد معتبر علمی در 11 سال اخیر را به‌صورت نظام‌مند مورد تحلیل محتوا قرار داده است. نتایج نشان می‌دهد که ۱۰ اصل مشترک در کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه بینش اسلامی، در حفظ سلامت روان ساکنان تأثیرگذار هستند که سلسله‌مراتب با بیشترین و تقسیم فضایی با کمترین میزان تأثیرگذاری، از جمله آنها هستند. با تدوین این اصول در سطوح سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و قوانین موضوعی مرتبط با تأمین مسکن می‌توان گامی بلند در راستای دستیابی به الگوی خانه ایرانی، اسلامی برداشت.
Using the principles governing archetypes, showcasing collective mental and unconscious models of human beings, as solutions with deep and effective social and physical backing, can play a significant and effective role in policy-making oh how to supply housing within the framework of the principles governing the planning and design of Iranian-Islamic housing. Archetypes have been common among humans during centuries and have an influence on maintaining and enhancing the mental health of residents by creating a mentally and emotionally desirable environment by maintaining and perpetuating repeating patterns as human heritage, independent of individual experiences.The aim of the present study is to explain the common principles of archetypes of Iranian houses from an Islamic perspective and in accordance with the components affecting mental health of residents. This research is done qualitatively and relevant data was collected through systematic review of authentic previous documents and studies.The results show that 10 principles commonly-emphasized in the archetypes of Iranian houses from the Islamic perspective are effective in maintaining and promoting the mental health of inhabitants, among which hierarchy and naturalism, with the greatest impact, and spatial division and spatial diversity, with the least impact, are addressed in these principles. Formulation of these principles can have a significant impact on the joint policy-making for establishing and founding Iranian housing models. Regarding the aim of this paper to study the components from an Islamic perspective and the impact of these components on mental health, this formulation will lead to standardization of Iranian housing. Establishing a common structural housing system prevents construction of unconventional housing with inappropriate environmental models, and relieves Iranian houses from designs based on personal taste, while rescuing housing architecture from the current contemporary turmoil.
Barati, N. & Kakavand, E. (2016). Phenomenological Investigation in the Event of Archetype Recognition in Islamic-Iranian Architecture. Journal of Bagh-e Nazar, 13(42), 5-18.
(in Persian)
Belali Oskui, A. & Nazari, S. (2020). Desirable Values of Housing Design from the Perspective of Islamic Thought (a step towards explaining the Iranian Islamic model of housing). Islamic Iranian Progress Model Biannul Journal-Studies, 8(15), 299-335. (in Persian)
Bemanian, M. & Amini, M. (2015). The Social Architecture Of The Iranian House. Tehran: Avvaloakhar publications. (in Persian)
Cline, M.P. (1997). The Pos and Cons of Adopting and Applying Design Patterns in the Real World. in Communications of the ACM. 39(10): 47-49.
Eslami Mahmoodabadi, M. & Peyvastehgar, Y. & Heydari, A. (2021). Tranquility at Home An Inquiry on Tranquility at Home from Islamic Perspective in Two Patterns of Apartments and Detached Houses with Courtyards in Kerman. Journal of Bagh-e Nazar, 18(99), 5-24. (in Persian)
Ghaffari, A. & Banaei, M. (2011). What is Healthy House?. Journal of Housing and Rural Environment, 30(133), 15-28. (in Persian)
Golabchi, M. & Zeynali Farid,A. (2014). Archetypal Architecture. Tehran University Publications. (in Persian)
Hamzenejad, M. & Sadrian, Z. (2014). Housing Design Principles of Islam and Other Contemporary Usable Patterns. Journal of Researches in Islamic Architecture, 1(4), 60-78. (in Persian)
Hatefi Shojae, S. (2016). Archetype Museums. 2nd International conference on research in science and technology. Istanbul, turkey. (in Persian)
Heravi. H. & Falamaki, M. & Tahaei, A. (2020). Reflection of Feminine Archetypes in Iranian Historical Architecture through the Lens of Jung The Code of Femininity in the Mandala Schemas of Iranian Historical Architecture. Journal of Bagh-e Nazar, 16(80), 51-62. (In persian)
Hesham, M. (2005). Traditional Islamic Principles Of Built Environment. Urban Planning And Architecture Research Center Of Iran Publications. (In persian)
Lawrence A, P. & Oliver P, J. (2001). Personality: Theory And Research. Ayizh Publications.
Memarian, Gh. & Hashemi Toghr oljerdi, S. M. & Kamalipour, H. (2010). The Impact Of Religious Culture On Organization Of Houses Comparative Study Of Houses In Islamic, Zoroastrain And Jewish Districts Of Kerman. Journal of Iranian Cultural Research, 3(2), 1-25. (in Persian)
Naeimi Frotaninejad, F. & Rahbari Manesh, K. & Alborzi, F. & Khansari, Sh. (2020). Architectural Analysis of Residential Complexes Based on Physical Components Affecting the Inhabitants’ Mental Health: A Case Study. Journal of Disability Studies. 10, 174. (in Persian)
Naghibi, N. & Hosseini, S. B.(2016). The Impact of Psychological, Physical and Environmental Factors and Promoting the Residents' Satisfaction of Residential Complexes. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design, 2(2), 15-25. (in Persian)
Naghizadeh, M. (2017). Islamic Aboding: From Theory to Practice in the Past and Present. Journal of Architectural Thought, 1(2), 47-67. (in Persian)
Parvizi, E. (2020). Explaining the Impact of the Subconscious on Location Identity. Journal of Rooyesh-e Ravanshenasi, 9(48), 85-92). (in Persian)
Quran. (1995). Nasser Makarem Shirazi. Qom Publications. (in Persian)
Razavizadeh A.S. (2020). Representation of Sustainable Archy Type in the Architecture of the Past and Present of the Iranian House (extraction of design rules based on hot and dry climate archetypes). Journal of Researches in Islamic Architecture, 7(28), 80 98.
(in Persian)
Sajjadi Ghaem-Maghami, P. S. & Poordeihimi, Sh. & Zarghami, E. (2010). Principles of Social Sustainability in Residential Complexes, From the Perspective of Iranian Experts. Journal of Soffeh, 20(51), 75-87. (in Persian)
Shabani Jafroudy, M. & Salavatian, S. M. & Nikouei, A. & Asadi Majreh, S. (2020). Reflection of Feminine Psyche and Masculine Psyche Archetypes from Jung’s Perspective in the Traditional Houses in the Central Plateau of Iran. Journal of Woman in Culture Arts, 12(2), 219-249. (in Persian)
Taheri, S. & Taheri, J. (2020). Assessment of Environmental Factors Effective on Mental Health (Case study: 600-unit and 512-unit residential complexes in Mashhad). Journal of Hoviatshahr, 13(40), 57-74. (in Persian)
Torabi, Z. & Asadi, Sh. & Jozpiri, A. (2016). Adaptation Of Christopher Alexander's Theories With Iranian Archetypes.Second International Conference On Research In Engineering, Science And Technology: United Arab Emirates, Dubai.
Vasigh, B. & Pashootanizadeh, A. & Bemanian, M. R. (2009). Concept of Place in Quran. Journal of Iranian Academic's Quranic Organization, 1(3), 93-101. (in Persian)
Yamini, S. & Alimohammadi, P. & Bazrafkan, K. (2020). Analysis of the Contemporary Architectural Works based on the Mythical Criticism Approach Adaptation of Yokohama Port Terminal Architectural Pattern to Persian Garden Archetype. Journal of Bagh-e Nazar, 17(86), 17-28. (in Persian)
Zarghami, E. & Sadat, S. A. (2016). A Comparative Analysis of Indicators of Housing on the Basis of Today's Persian-Islamic Culture with Apartment Housing. Journal of Naqshejahan, 6(2), 60-72. (in Persian)
_||_