تجویز سیاست به منظور سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل
محورهای موضوعی : معماری
کیوان یزدانی
1
,
علی مصلحی
2
,
محمدحسین بوچانی
3
1 - گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه برنامه ریزی شهری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
کلید واژه: محله, استخوان‌بندی, آمل, سازماندهی فضایی, بافت قدیم,
چکیده مقاله :
پیدایش مفهوم محله دارای تاریخچه‌ای طولانی در نظام شهرنشینی ایران و جهان است و ریشه در زندگی جمعی مردم و ارتباطات اجتماعی آن‌ها دارد و مطالعات بسیاری درباره اهمیت و نقش محله‌های سنتی انجام شده است. بدین روی با توجه به مطالب مطروحه، پژوهش حاضر با هدف تجویز سیاست به منظور سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل مطرح می‌گردد. که به‌منظور دستیابی به هدف مورد نظر سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. روش تحقیق مقاله حاضر روش توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی است. از لحاظ نوآوری نیز باید عنوان نمود که پژوهش حاضر به منظور سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم به صورت یک کل در شهر آمل مورد بررسی قرار می‌دهد. از نتایج این پژوهش می‌توان به تقویت و شکل گیری مراکز فرعی در سطح محلات با اولویت قرارگیری فضاهای اجتماعی کوچک نظیر پارک و فعالیت‌های مرتفع کننده نیازهای روزانه و شکل گیری و ترکیب فعالیت‌ها با اولویت فعالیت‌های روزانه و هفتگی در مراکز محلات متناسب با نیازهای روز جامعه و فشردگی کالبدی آن‌ها اشاره‌کرد.
The emergence of the concept of neighborhood has a long history in the urban system of Iran and the world and is rooted in the collective life of people and their social relations, and many studies have been done on the importance and role of traditional neighborhoods.Therefore, according to the proposed issues, the present study aims to prescribe a policy to spatially organize the old texture neighborhoods of Amol city. In order to achieve the desired goal, the spatial organization of the old texture neighborhoods of Amol city was studied and analyzed. Research Method The present article is a descriptive-analytical method and its type is applied. In terms of innovation, it should be noted that the present study in order to spatially organize the old texture neighborhoods as a whole in the city of Amol is examined. From the results of this research, it is possible to strengthen and form sub-centers at the neighborhood level with the priority of placing small social spaces such as parks and activities that meet daily needs and the formation and combination of activities with the priority of daily and weekly activities in neighborhood centers related to pointed out the current needs of society and their physical compactness.
پورجعفر، محمدرضا و علی پورجعفر (1391)، الگوی پیشنهادی محله، با مرکزیت مسجد و فضاهای عمومی مورد نیاز در شهر ایرانی-اسلامی، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 10، صص. 24-15.
چپ من، دیوید (1384)، آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان ساخت، ترجمه شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران.
حاجی علی اکبری، کاوه، (1396)، چارچوب‌های توسعه محله‌ای در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهر تهران و سازوکارهای تحقق آن، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، تهران.
حبیبی، سیدمحسن (1382)، چگونگی الگوپذیری و تجدید سازمان استخوان‌بندی محله، نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، شماره 13، صص. 39-32.
سلطانزاده، حسین (1365)، تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، تهران: نشرآبی.
عبدالله زاده طرف، اکبر و سمیرا سروی (1400)، بازآفرینی ساختار فضایی محلات سنتی با رویکرد احیای استخوان‌بندی آن‌ها مطالعۀ موردی: محلۀ حکم آباد تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، صص 170-149.
عزیزی، محمدمهدی (1385)، محله مسکونی پایدار: مطالعه موردی نارمک، نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، شماره 27، صص. 46-35.
عینی فر، علیرضا (1386)، نقش قالب الگوی‌های عام اولیه در طراحی محله‌های مسکونی معاصر، نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، شماره 32، صص. 50-39.
فلاح زاده، سجاد و فرزین محمودی پاتی (1393)، بهینه‌سازی ساختار فضایی شهر محمودآباد برای دستیابی به یک‌شکل شهری پایدار، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران، موسسه ایرانیان، انجمن معماری ایران.
فنی، زهره و فرید صارمی (1392)، رویکرد توسعه ی پایدار محله‌ای در کلان شهر تهران مورد: محله ی بهار منطقه 7، جغرافیا و توسعه،56-35.
قادری، صلاح الدین و محمد فاضلی و سلیمان پاک سرشت، (1395)، راهبردهای محله محوری و توسعۀ محله ای: مقایسۀ الگوی مدیریت محله و عملکرد آن در ایران و انگلستان، توسعه محلی (شهری-روستایی)، صص 88-57.
لطیفی، غلامرضا و ندا صفری چابک (1392)، بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی اسلامی بر پایه اصول نوشهرگرایی، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 8، صص. 15-3.
مهندسین مشاور پژوهش و عمران (1383) طرح تفصیلی ویژه بافت قدیم شهر آمل.
Battisti, Alessandra; Barnocchi, Asia; Iorio, Silvia, (2019), Urban Regeneration Process: The Case of a Residential Complex in a Suburb of Rome, Italy, Sustaiability.
NaHuang, YongjieCai, MingyuZhuang, YiZhou, JunZhou , (2021), Spatial Regeneration for Preservation of Historic Urban Features and Improvement of Living Conditions in High-density Historic Districts: Urban Renewal Design Strategies for Shanghai’s Old Town, International Journal of High-Rise Buildings, Vol 10, No 1, PP. 9-16.
Oxford city council, (2012), Neighbourhood Planning.
Rodrigue, J., (2013), the Geography of Transport Systems (3th ed.), Routledge.
Wong, S., (2001), Cities, Internal Organization of, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, PP. 1825-1829
_||_