اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای معرفت شناختی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان پسر
محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي
فاطمه سادات طباطبائی نژاد
1
(استادیار،گروه روانشناسی، دانشکده ، تحصیلات تکمیلی ، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد نایین)
کلید واژه: مهارتهای زندگی# رویکرد اسلامی# باورهای معرفت شناختی#بهزیستی روانشناختی,
چکیده مقاله :
چکیدههدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای معرفتشناختی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان پسر بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون‌ـ‌پس آزمون با گروه کنترل بود. از میان دانشآموزان پسر مقطع متوسطه دوم ناحیه 2 شهر قم در سال تحصیلی 98-1397 ، 40 نفر براساس ملاک-های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) گمارده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه باورهای معرفتشناختی شومر (1990) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1989) بود. همچنین بر روی گروه آزمایش بسته آموزشی مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا شد اما گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی را دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss-19 از طریق روش تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای روانشناختی و دو زیرمؤلفه‌های آن (توانایی ذاتی و یادگیری و یادگیری سریع) و بهزیستی روانشناختی و تمام زیرمؤلفه‌های آن (خودمختاری، تسلط بر محیط، رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران، هدفمندی در زندگی و پذیرش خود) در دانشآموزان پسر تأثیر معناداری دارد (p≤0.05). واژگان کلیدی: مهارتهای زندگی، رویکرد اسلامی، باورهای معرفتشناختی، بهزیستی روانشناختی
Abstract The aim of this study was to definition the effectiveness of life skills training with Islamic approach on epistemological beliefs and psychological well-being of male students and the method is a semi-experimental research with pretest-posttest design with control group. second secondary school male students in Qom city in 2018-2019, 40 male students were selected based on the entry students available and randomly assigned in to one therapeutic group (with 20 people) and a control group (with 20 people).The data gathering tool was Schommer's epistemological beliefs (1990), Ryff psychological well-being questionnaire (1989). Also, in the experimental group, an educational package of life skills training with Islamic approach was implemented for 8 sessions of 90 minutes, however, the control group received no intervention. Data were analyzed using of spss19 and through single-variable and multivariate analysis of covariance. The findings showed that life skills training with Islamic approach have a significant effect on epistemological beliefs and only on two sub-components of it (the inherent ability of learning and learning fast) and on psychological well-being and all sub-components of it (autonomy, environmental mastery, personal growth, communication Positive affirmation with others, purposefulness in life and admission) of male students have a significant effect (p ≤0.05)Key words: life skills, Islamic approach, epistemological beliefs, psychological well-being
بخشیپور، باباله؛ سیدان، ابوالقاسم؛ نادری، حبیباله و خضری، ثمانه. (1397). بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد قرآنی بر کیفیت و جهتگیری زندگی در دانشجویان. پنجمین کنفرانس بینالمللی روانشناسی علوم تربیتی و سبک زندگی.
پاکمهر، حمیده و کارشکی، حسین. (1393). تبیین گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان بر اساس دیدگاه معرفتشناختی آنان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 10(34)،110-126.
خدابندهلو، ناصر؛ پویامنش، جعفر و اعظمی، محمود. (۱۳۹۴). بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی در بهزیستی روانشناختی و جراتمندی دانشآموزان پسر دوره متوسطه. کنفرانس بینالمللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا.
سلیمانی نجفآبادی، رسول؛ چوبگین، علیرضا؛ قادری نجفآبادی، مریم و حدادی، محبوبه. (1394). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر افسردگی، اضطراب و استرس زنان مبتلا به اختلالات روانی مزمن. فصلنامه روانشناسی و دین، 10(2)، 17-41.
شرفی، ابوالقاسم و بختیاری، فروغ. (۱۳۹۴). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر بهزیستی روانشناختی در دانش آموزان پسرمقطع دبیرستان شهرستان بافت. دومین کنفرانس بینالمللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی مشهد، دانشگاه تربت حیدریه.
عباسیان، فرخزاد؛ کدیور، پروین و صرامیفروشانی، غلامرضا. (1396). نقش میانجیگری باورهای معرفتشناختی در رابطة بین باورهای ضمنی هوش با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. تفکروکودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 8(2)، 87-103.
فتی، لادن؛ موتابی، فرشته؛ محمدخانی، شهرام و کاظمزاده عطوفی، مهرداد. (1385). آموزش مهارتهای زندگی ویژه دانشجویان. کتاب راهنمای مدرس، چاپ اول، تهران: نشر دانژه.
کاظمی، محمود و بهرامی، بهرام. (1393). نقش اعتقادات معنوی و فرایض اسلامی درارتقای سلامت روانی و پیشگیری از اختلالات روانی. مجله علوم پزشکی زنجان، 22(90)، 62-74.
محسنی، هدیسادات و شفیعزاده، حمید. (1395). بررسی اثربخشی طرح آموزش مهارتهای زندگی در دبیرستانهای شهر تهران. فصلنامه اندیشههای نوین روانشناختی، 12(1)، 143-162.
میکائیلیمنیع، فرزانه. (1389). بررسی وضعیت بهزیستی روانشناختی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه ارومیه. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گناباد، 16(4).
مرحمتی، زهرا و فولادچنگ، محبوبه. (1396). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر بهزیستی روانشناختی یادگیرندگان. فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2(2)، 91-112.
Chen, J. A., & Pajares, F. (2010). Implicit theories of ability of grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science. Contemporary Educational Psychology, 36, 75–87.
Cvetkova Dimov, B., Atanasoska, T., Iliev, D., Andonovska Trajkovska, D., Sewe ryn-Kuzmanovska, M. (2015). Importance of investment in research’s of students and teachers epistemological and pedagogical beliefs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 1299-1303.
Day, L., Hanson, k., maltby, j., preotor, C., & Wood, A. (2010). Hope uniquely objective Predicts objective academic achievement above intelligence, personality and academic achievement. J Res Perss, 44(1), 550-3.
Elder, A. D. (2002). Characterizing fifth grade students’ epistemological beliefs in science. In B. K. Hofer, & P. R. Pintrich (Eds.), Personal epis- temology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Hsin-Ning Jessie Ho. & Jyh-chong L (2015). The relationships among scientific epistemic beleifs. Conception of learning science and motivation of learning science. A study of Taiwan high school students. International Journal of science education.2688-2707.
Moeenizadeh, M., & Kumar, K. (2010). Well-being therapy (WBT) for depression. Int J Psycholl Stud, 2(1), 107-115.
Ryff, C. D & Keyes, C.L. (2002). The structure of psychological well-being revisited –J. Pers. soc.Psychol.69 (4),719-227.
Ryff, C. D., & Singer., B.H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, (35), 1103-1119.
Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: Aeudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1).
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069–1081.
Schommer-Aikins, M., Duell, O., & Hutter, R. (2005). Epistemological beliefs, mathematical problem solving beliefs, and academic performance of middle school students. The Elementary School Journal, 105(3), 290-304.
Schommer-Aikins, M., & Hutter, R. (2002). Epistemological beliefs and thinking about everyday controversial issues. The Journal of Psychology,136(1), 5-20.
Schommer, Aikins, M., & Easter, M. (2006). Ways of knowing and epistemological beliefs: Combined effect on academic performance. Educational Psychology, 26(3), 411-423.
Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82(3), 498–504.
Sim, T. N., & Yow, A. S. (2011). God attachment, mother attachment, and father attachment in early and middle adolescence. Journal of Religion and Health, 50(2), 264-278.
Vazquez, C., Hervas. G., Rahona, J.J., & Gomez, D. (2009). Psychological well-being and health.Contributions of positive psychology. Annuary of Clinical and Health Psychology, 5, 15-27.
Woodruff RJ.(2016).An exploratory study of essential life skills for adolesent elite athletes in south Africa.university of the western cape:cape town,south Africa.
World Health Organization.(2001). Health news stories: Depression link to heart disease, hostility, depression may boost heart disease. WHO report on mental illness released October 4, 2001.
_||_