تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

غلامرضا ثناگوی محرر ¹ , محمود شیرازی ² , علیرضا میرشرف‌الدین ³ , زهرا میری قلعه‌نو ⁴

1 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
4 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/04/23 تاریخ پذیرش : 1399/09/15 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: آموزش بهزیستی روانشناختی# امید به زندگی# بهزیستی روانشناختی# اضطراب اجتماعی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی بود. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شهرستان ورامین در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 50 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش بهزیستی روانشناختی دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های امید به زندگی (اسنایدر و همکاران، 1991)، بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) و اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000) بودند و داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-25 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر هر سه متغیر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی تفاوت معنی‌داری داشتند (001/0p <). به این ترتیب که این شیوه آموزشی باعث افزایش امید به زندگی و بهزیستی روانشناختی و کاهش اضطراب اجتماعی در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شد. با توجه به نتایج متخصصان سلامت و درمانگران می‌توانند از روش آموزش بهزیستی روانشناختی برای بهبود ویژگی‌های مرتبط با سلامت در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی استفاده کنند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was determine the effect of psychological well-being training on life expectancy, psychological well-being and social anxiety. This study was quasi-experimental with a pretest-posttest design with a control group. The research population was mothers of students with mentally retarded in Varamin suburb in academic years of 2019-2020. The research sample was 50 people who were selected by purposive sampling method and randomly replaced in two equal groups. The experimental group received 10 sessions of 90-minutes the psychological well-being training and the control group put on the waiting list for training. The research tools were the questionnaires of life expectancy (Snyder & et al, 1991), psychological well-being (Ryff, 1989) and social anxiety (Connor & et al, 2000) and data were analyzed by the multivariate analysis of covariance method in SPSS-25 software. The findings showed that the experimental and control groups had significant difference in terms of all three variables of life expectancy, psychological well-being and social anxiety (p < 0/001). In the other words, this training method led to increase life expectancy and psychological well-being and decrease social anxiety in mothers of students with mentally retarded. Regarded to results health expert and therapists can use from psychological well-being training to improve health-related traits in mothers of students with mentally retarded.

منابع و مأخذ:

ایزدپناه کاخک، محمدرضا؛ ثمری، علی‌اکبر و توزنده‌جانی، حسن. (1398). بررسی نقش احساس تنهایی و فراهیجان مثبت در پیش‌بینی امید به زندگی مردان سالمند. مجله روان پرستاری، 7(4)، 31-25.

پیرنیا، بیژن؛ ملکی، فائزه؛ کاظمی، مریم و ملکان‌مهر، پرستو. (1399). اثربخشی بهزیستی درمانی بر شاخص بهزیستی روانی، خوشبینی و امید در مردان ایرانی وابسته به مت‌آمفتامین در فاز پرهیز از مصرف، یک کارآزمایی بالینی تصادفی. مجله علوم پزشکی رازی، 27(2)، در حال چاپ.

پیرنیا، بیژن؛ رضایی، علی محمد؛ رحیمیان‌بوگر، اسحاق و سلیمانی، علی. (1395). اثربخشی بهزیستی درمانی باعث بر سلامت روان، آسیب روان و شادکامی در مردان وابسته به مت‌آمفتامین. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 10(37)، 240-227.

پیرنیا، بیژن؛ منصور، ستاره؛ نجفی، الهه و ریحانی، رضا. (1395). اثربخشی بهزیستی درمانی بر نشانگان اضطراب، استرس و افسردگی در مردان تحت درمان اجتماع‌مدار. مجله سلامت جامعه، 10(4)، 56-47.

حسن‌زاده نمین، فرزانه؛ پیمانی، جاوید؛ رنجبری‌پور، طاهره و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1398). مدل پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی استرس ادراک‌شده. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(51)، 67-55.

خزایی، امیر؛ شمسی‌پور، حمید و دوازده امامی، محمدحسن. (1397). اثربخشی بهزیستی درمانی گروهی بر رضایت زناشویی و بهزیستی روانشناختی زنان خانه‌دار. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 5(5)، 52-43.

فلاحیان، رویا؛ آقایی، اصغر؛ آتش‌پور، حمید و کاظمی، آذر. (1393). تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر سلامت روان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان). مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15(2)، 24-14.

قندهاری‌زاده، افسانه؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا و باقری، فریبرز. (1397). اثرببخشی درمان بهزیستی روانشناختی بر نشانگان بالینی و عاطفی مثبت و منفی بیماران مبتلا به وسواس شستشو. مجله روان پرستاری، 6(1)، 61-53.

مقدسی، ریحانه؛ گلپرور، محسن و حسن‌آبادی، حسین. (1397). اثربخشی تصویرسازی بر افسردگی، اضطراب اجتماعی و کیفیت خواب دانشجویان. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(49)، 10-1.

نادری، فرح؛ صفرزاده، سحر و مشاک، رویا. (1390). مقایسه خودبیمارانگاری، حمایت اجتماعی، اضطراب اجتماعی و سلامت عمومی بین مادران با کودک عقب‌مانده ذهنی و عادی. مجله سلامت و روانشناسی، 1(1)، 41-15.

 

Ariza-Montes, A., Hernandez-Perlines, F., Han, H., & Law, R. (2019). Human dimension of the hospitality industry: Working conditions and psychological well-being among European servers. Journal of Hospitality and Tourism Management, 41, 138-147.

Benzies, K., Trute, B., Worthington, C., & Reddon, J. (2011). Assessing psychological well-being in mothers of children with disability: Evaluation of the parenting morale index and family impact of childhood disability scale. Journal of Pediatric Psychology, 36(5), 506-516.

Connor, K. M., Davidson, J., & Churchill, L. E. (2000). Psychometric properties of the social phobia inventory (SPIN): new self–rating scale. British Journal of Psychiatry, 176, 379-386.

Demirok, M. S., & Besgul, M. (2015). Examination of preschool teacher and teacher of mentally retarded candidates’ opinions about mainstreaming. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 190, 169-179.

Fava, G. A. (2016). Well-being therapy: Current indications and emerging perspectives. Psychotherapy and Psychosomatics, 85(3), 136-145.

Flynn, M. K., Bordieri, M. J., & Berkout, O. V. (2019). Symptoms of social anxiety and depression: Acceptance of socially anxious thoughts and feelings as a moderator. Journal of Contextual Behavioral Science, 11, 44-49.

George, L. S., Maciejewski, P. K., Epstein, A. S., Shen, M., & Prigerson, H. G. (2020). Advanced cancer patients' changes in accurate prognostic understanding and their psychological well-being. Journal of Pain and Symptom Management, 59(5), 983-989.

Guidi, J., Rafanelli, C., & Fava, G. A. (2018). The clinical role of well-being therapy. Nordic Journal of Psychiatry, 72(6), 447-453.

Hirisave, U. (2018). Well-being therapy: Treatment manual and clinical applications. Indian Journal of Medical Research, 148(1), 120-122.

Huang, Y., Lin, P., & Wang, J. (2018). The influence of bus and taxi drivers’ public self-consciousness and social anxiety on aberrant driving behaviors. Accident Analysis & Prevention, 117, 145-153.

Kobezak, H. M., & Gibb, B. E. (2020). Prospective associations between social anxiety and depression in youth: The moderating role of maternal major depressive disorder. Journal of Adolescence, 82, 19-22.

Kumar, N., Ranjan, L. K., Panday, R., & Kiran, M. (2018). Parenting stress among mentally retarded children with normal control. Open Journal of Psychiatry & Allied Sciences, 9(2), 157-160.

Pailler, S., & Tsaneva, M. (2018). The effects of climate variability on psychological well-being in India. World Development, 106, 15-26.

Parker, M., Bucknall, M., Jagger, C., & Wilkie, R. (2020). Population-based estimates of healthy working life expectancy in England at age 50 years: analysis of data from the English longitudinal study of ageing. The Lancet Public Health, 5(7), 395-403.

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069-1081.

Sagna, A. O., Kemp, M. L. S., DiNitto, D. M., & Choi, N. G. (2020). Impact of suicide mortality on life expectancy in the United States, 2011 and 2015: age and sex decomposition. Public Health, 179, 76-83.

Samadaei, A., & Dousti, Y. (2018). Comparing of general health, life expectancy and happiness between mothers of mentally retarded children and mothers of normal children. European Journal of Social Sciences Studies, 2(12), 36-44.

Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, S. A., Sigmon, S., & et al. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality Social Psychology, 60(4), 570-585.

Stawarczyk, D., Majerus, S., Vander Linden, M., & D’Argembeau, A. (2012). Using the daydreaming frequency scale to investigate the relationships between mind-wandering, psychological well-being, and present-moment awareness. Frontiers in Psychology, 3, 1-15.

Vachon, P. J. (2019). Life expectancy expert reports: Common mistakes and appropriate process. Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America, 30(3), 611-619.

Weiss, L. A., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2016). Can we increase psychological well-being? The effects of interventions on psychological well-being: A meta-analysis of randomized controlled trials. Plos One, 4, 1-16.

Xu, Y., Wu, T., Yu, Y., & Li, M. (2019). A randomized controlled trial of well-being therapy to promote adaptation and alleviate emotional distress among medical freshmen. BMC Medical Education, 19, 1-10.