مطالعه تأثیر شاخص های سرمایه اجتماعی بر میزان رضایت از زندگی شهروندان ایرانی
محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي
طاها عشایری
1
*
,
طاهره جهان پرور
2
,
پرستو آقازاده
3
,
محمد نوری
4
1 - استاد یار و عضو هئیت علمی گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی
2 - دکترای جامعه شناسی فرهنگی گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
3 - دانشجوی کارشناسی جامعه‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
4 - دکتری جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد واحد قم
کلید واژه: سرمایه اجتماعی, رضایت از زندگی, تعلق دینی, تعلق اجتماعی,
چکیده مقاله :
هدف اصلی پژوهش تأثیر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی است. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی (CMA2) و واحد تحلیل مقاله‌ها (نورمگز، مگ ایران) و رساله‌های ارشد و دکتری (ایران داک) در بازه زمانی 1385 الی 1402 است. به روش تعمدی-غیراحتمالی (ارزیابی مقاله برحسب ملاک ورود و خروج) از جامعه آماری گردآوری‌شده 48 سند علمی؛ 22 حجم نمونه انتخاب و نتایج با ابزار آزمون d کوهن و f فیشر تحلیل‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که در تمامی پژوهش‌ها در استان‌های کشور، سرمایه اجتماعی نقشی حیاتی و سازنده در ارتقای رضایت از زندگی داشته و مقدار اثر آن در مدل برابر با 461/0 است. درنهایت مهم‌ترین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی مؤثر بر رضایت از زندگی شامل اعتماد اجتماعی؛ تعلق دینی؛ تعلق اجتماعی؛ حمایت اجتماعی؛ انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی هستند.
The main purpose of the research is the effect of social capital components on life satisfaction. The research method is quantitative meta-analysis (CMA2) and the unit of analysis is articles in the period of 2006 to 2023. Intentional-non-probabilistic method (evaluation of articles according to entry and exit criteria) from the collected statistical population of 48 scientific documents; 22 selected sample size and the results were analyzed with Cohen's d test and Fisher's f test. The results show that in all the researches in the provinces of the country, social capital has a vital and productive role in improving life satisfaction and its effect value in the model is equal to 0.461. Finally, the most important components of social capital affecting life satisfaction include social trust; religious affiliation; social belonging; social support; are social cohesion and social participation.
اسمعیلی، صابر؛ تبریزی، محمدرضا، خافظ‌نیا، محمد و ابراهیمی، فاطمه (1396). پیش‌بینی خودکارآمدی و رضایت از زندگی دانش آموزان دبیرستانی بر اساس سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی.
ایرانفرد، حسین؛ محمد طاهری، محمدرضا و سلطانی‌فر، محمد (1400). پیش‌بینی مؤلفه‌های رضایت از زندگی (خانواده، دوستان، دانشگاه، محیط زندگی و خود) بر اساس مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، شماره 6، دوره 2، ص 87-79.
آخوندی، محمدباقر و لک، فاطمه (1398). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی زناشویی در شهر بیرجند، مطالعات اجتماعی خراسان، شماره 4، ص 34-1.
آقازیارتی، علی؛ نجاتی‌فر، سارا و عاشوری، محمد (1399). بررسی رضایت و کیفیت زندگی و بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان ناشنوا مطابق با نظریه زمان‌بندی اجتماعی، پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، دوره ۵، شماره ۵۲، ص ۲۶-۱۴.
آقایی، نیلوفر و موسوی، سیدیعقوب (1401). ارزیابی تأثیر تغییرات سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی، تغییرات اجتماعی-فرهنگی، شماره 3، ص 67- 47.
بابایی یحیی، علی و بهمن، باینگانی (1390). بررسی تأثیر اشکال سرمایه‌بر رضایت از زندگی (مطالعه جوانان شهرستان پاوه)، فصلنامه پژوهش اجتماعی، دوره 4، شماره 12، ص 36- 17.
باقری‌روچ، فاطمه (1394). رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و سرمایه اجتماعی با رضایت از زندگی در دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
براتی، ناصر و یزدان پناه شاه‌آبادی، محمدرضا (1390). بررسی ارتباط مفهومی سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری (نمونه موردی: شهر جدید پردیس)، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 2، شماره 1، ص 49-25.
براتی، ناصر و یزدان پناه شاه‌آبادی، محمدرضا (1394). ارزیابی سرمایه اجتماعی به‌عنوان عامل اساسی در ارتقا کیفیت زندگی در شهرهای جدید، نمونه موردی: شهر جدید پردیس، فصلنامه آرمان‌شهر، دوره 8، ص 299- 289.
پیلتن، فخرالسادات ونیکنام، فاطمه (1391). بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر رضایت از کیفیت زندگی (مطالعه موردی شهروندان 30 سال و بالاتر شهر نورآباد ممسنی)، تغییرات اجتماعی-فرهنگی، دوره 9، شماره 3، ص 31- 16.
توانا، علی (1398). مطالعه جامعه‌شناختی میزان رضایت از زندگی شهری و مؤلفه‌های تعیین‌کننده آن در بین چهار گروه قومی حاشیه‌نشین شهر کابل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
حاتمی‌نژاد، حسین؛ عیوضلو، داود و خزایی‌زاده، فاطمه (1395). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 9 شهرداری تهران)، پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، شماره 96، ص 361-349.
رابع زارع، حمید (1391). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با میزان رضایت از زندگی در بین کارکنان کادر نیروی انتظامی (مطالعه موردی ستاد فرماندهی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
رستمی، سعید؛ نامداری، مهرداد؛ رحمانی، محمدحسین و فرهادیان، احسان (1396). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی (مطالعه موردی زوجین شهرستان دلفان)، پنجمین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی.
رشیدی، فرزانه (1394). عوامل اجتماعی مؤثر بر رضایت از زندگی (مطالعه موردی زنان توان‌خواه شهرستان سقز استان کردستان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی.
رضایی‌نسب، زهرا (1402). بررسی عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی (موردمطالعه: شهر ایلام)، شانزدهمین کنفرانس بین المللی روانشناسی.
زکی، محمدعلی (1398). تبیین جامعه‌شناختی رضایت از زندگی زنان، مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی، شماره 5، دوره 8.
السادات همایونی، فاطمه و میرحسینی، زهرا (1400). نقش سرمایه اجتماعی بر رضایت‌مندی از عملکرد دولت در سیاست‌گذاری مهار کرونا در شهر تهران، فصلنامه دولت پژوهشی، شماره 27، ص 122- 90.
سجودی، عادل؛ معصومی‌راد، رضا و عبدی، فرزین (1394). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر رضایت از زندگی (مطالعه موردی دانشجویان پیام نور شفقت)، رویش روانشناسی، سال 4، شماره 3، ص 30- 19.
سینائی، سیدعطالله و جلیلی، مهناز و کمالخانی، فاطمه،1402، تأثیر سبک زندگی و سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی در بین سالمندان (موردمطالعه: سالمندان منطقه ۶ در سال ۱۴۰۰)، فصلنامه صنعت و دانشگاه، شماره 53، دوره 14، ص 124-109
شربتیان، محمدحسن و عرفانیان قصاب، المیرا (1397). تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهزیستی اجتماعی به‌واسطه نقش میانجی کیفیت زندگی و رضایت از زندگی (مطالعه موردی: جوانان 18 تا 30 ساله شهرستان قاین)، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 13، شماره 1، ص 227- 195.
شیرازی، زینب؛ چیت‌ساز؛ محمدعلی و حجازی، سیدناصر (1400). بررسی جامعه‌شناختی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی در بین، شهروندان شهر رضا، پژوهش‌های جامعه‌شناختی، سال 15، شماره 4، ص 24- 7.
صادقیان‌رائی، محبوبه (1388). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بازنشستگان و رضایت آنان از زندگی (مطالعه مقایسه‌ای بین شاغلین و بازنشستگان بانک ملت در 10 سال اخیر در خراسان رضوی) ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
صوفی، جمال (1393). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت از زندگی شهروندان (موردمطالعه: شهروندان 15 سال و بالاتر شهر شادگان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
عبدیوسفخانی، زینب و اکبری نوغانی، حسین (1393). بررسی رابطه بین هوش معنوی و رضایت از زندگی، فصلنامه پژوهشنامه تربیتی، سال 9، شماره 38، ص 54- 39.
علی بابایی، یحیی و باینگانی، بهمن (1389). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی در میان جوانان، جامعه‌شناسی ایران، شماره 4، ص 113- 82.
علیزاده‌قوی فکر، رضوان (1388). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی زنان 20-40 سال شهر تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
عمران‌پورافشار، بهروز (1397). بررسی تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی اجتماعی روستائیان (موردمطالعه: روستاهای بخش مرکزی تنکابن)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان گیلان، مرکز پیام نور رشت.
غلام‌حیدرنیکخو، خلیل؛ اسماعیل‌پور، منصور؛ بیرامی و هاشمی، تورج (1399). روابط ساختاری سرمایه روان‌شناختی و امید به زندگی با میانجی‌گری مؤلفه‌های کیفیت زندگی و رضایت از زندگی میان‌سالان، فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، سال 15، شماره 57.
لک، فاطمه (1397). تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی زناشویی در شهر بیرجند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
ماجدی، سید مسعود و لهسایی‌زاده، عبدالعلی (1385). بررسی رابطه بین متغیرهای زمینه‌ای، سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی (مطالعه موردی در روستاهای استان فارس)، روستا و توسعه، شماره 4، ص 137- 92.
مختارپور، مهدی و فرزانفر، پروین (1400). مدلسازی رابطه علت و معلولی سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی (مطالعه موردی: ساکنین منطقه 2 شهر تهران)، نشریه ضیافت فرهنگی و سرمایه اجتماعی، دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1، ص 60-90.
میری، غلامرضا (1389). بررسی نقش سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی (مطالعه موردی بخش پشت آب سیستان)، جغرافیای انسانی، سال 2، شماره 4.
ناصری نوجده سادات، رقیه (1387). بررسی میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی.
نصیری ماهینی، زینب (1388). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر میزان رضایت از زندگی زنان سرپرست خانوار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی.
نوغانی، محسن؛ فولادیان، احمد و احمدی ازغندی، حسن (1389). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناسی جوانان، شماره 3، ص 193 – 163.
نیازی، محسن؛ گنجی، محمد و نامورمقدم، فهیمه (1396). عوامل اجتماعی مؤثر بر رضایت از زندگی (موردمطالعه: شهروندان شهر کاشان در سال 1394)، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 31، ص 229- 203.
هزارجریبی، جعفر و صفری شالی، رضا (1389). بررسی مفهوم شادکامی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: در استان مرکزی)، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 2، شماره 3.
Anne Musson and Damien Rousselière, (2020). 'Social capital and Life Satisfaction: A new approach'», Economics Bulletin, Volume 40, Issue 1, pages 359-381.
Bahrami, N., Farahani, E., Yousefi, B., Griffiths, M. D., & Alimoradi, Z. (2023). Association of socialcapital with mental health and quality of life among low-and high-risk pregnant women.Midwifery, 103727.
Bimonte,Salvatore(2023). Social scarcity and tourist's life satisfaction: An empirical and theoretical analysis International Journal of Tourism Research (IF 4.737) Pub Date: 2023-05-16, DOI:10.1002/jtr.2585.
Bordieu, P. (1983). The forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of theoryand research for the sociology of education (pp. 241-258). New York: Greenwood.
Bullen P (2000) The Journal of Applied Behavioral Science. The Journal of Applied behavioral Science 36(August): 23–42. DOI: 10.1177/0021886300361002.
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journalof Sociology, 94, S95-S120.
Del Barrio E, Pinzon S, Marsillas S, Garrido F. (2021). Physical environment vs.social environment: what factors of age-friendliness predict subjectivewell-being in men and women? Int J Environ Res Public Health. 2021;18(2):798. https:// doi. org/ 10. 3390/ ijerp h1802 0798.
Helliwell, John F. & Putnam, Robert D. (2004). The social context of well-being. Philosophical
Kim, B. J. Linton, K. F. & Lum, W. (2015). Social capital and life satisfaction among Chinese and Korean elderly immigrants. Journal of Social Work, 15(1), 87–100.
Ko, M. C. (2021). An examination of the links between organisational social capital and employee wellbeing:Focusing on the mediating role of quality of work life. Review of Public PersonnelAdministration, 41(1), 163–193.
Lu N, Jiang N, Lou VWQ, et al. (2018) Does Gender Moderate the Relationship Between Social Capital and Life Satisfaction? Evidence From Urban China. Research on Aging 40(8): 740–761. DOI: 10.1177/0164027517739032.
Marloes M. Hoogerbrugge & Martijn J. Burger (2018). Neighborhood-Based social capital and life satisfaction: the case of Rotterdam, The Netherlands, Urban Geography, DOI:10.1080/02723638.2018.1474609
Moore S, Kawachi I. (2017). Twenty years of social capital and health research:aglossary. J Epidemiol Community Health. 2017;71(5):513–7. https:// doi. org/ 10. 1136/ jech- 2016- 208313.
Oksanen, T. Kouvonen, A. Vahtera, J. Virtanen, M. & Kivim€aki, M. (2010). Prospective study ofworkplace social capital and depression: Are vertical and horizontal components equallyimportant? Journal of Epidemiology and Community Health, 64(8), 684–689.
Pedersen, L. M., Jakobsen, A. L., Buttenschøn, H. N., & Haagerup, A. (2023). Positive associationbetween social capital and thequality of health care service: A cross-sectional study.International Journal of Nursing Studies, 137, 104380
Quote as: Będzik, B. and Gołąb, S. (2020). Life satisfaction and social trust as a component of social capital among students in the Zachodniopomorskie Region. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 64(10).
Rashid, Irfana and Amin,Faseeh (2023). Mediating role of quality of work life between work-related social capital and life satisfaction among health professionals, Arab Gulf Journal of ScientificResearchEmerald Publishing Limited,e-ISSN: 2536-0051p-ISSN: 1985-9899DOI 10.1108/AGJSR-07-2023-0350
Thanh Hung,Nguyen, Nguyen Thi Cam Phuong2, Nguyen Thi Hong Phuc3, Ho My Dung4, Nguyen Thi Phuong Uyen(2023),Relationship between Social capital and life satisfaction of the Southern Khmer people in Viet Nam, Journal of Positive School Psychology http://journalppw.com 2023, Vol. 7, No. 2, 907-920
Transactions of the Royal Society of London B, 359(1449), 1435–1446
Urry, John. (2012). Sociology beyond societies. Mobilities for the twenty-first century. London:Routledge
Völker, Beate, & Flap, Henk. (2007). Sixteen million neighbors. A multilevel study of the role of neighbors in the personal networks of the Dutch. Urban Affairs Review, 43(2), 256–284
Wang,Xiaolei, Panpan Wang, Peng Wang, Meijuan Cao and Xianrong Xu(2022).Relationships among mental health, social capital and life satisfaction in rural senior olderadults: a structural equation model, BMC Geriat 2022 Jan 24;22(1):73. doi: 10.1186/s12877-022-02761-w.
Woolcock, M. (2001). The place of social capital in understanding social and economicoutcomes. ISUMA, 2, 11-17.
Yamaoka K. (2008). Social capital and health and well-being in East Asia: apopulation-based study. Soc Sci Med. 2008;66(4):885–99. https:// doi. org/ 10. 1016/j. socsc imed. 2007. 10. 024.
Zhang,Xiaomei, Soon-Yew Ju, Selangor, Malaysia(2024),The Relationship Between Individual Social Capital and Life Satisfaction Among University Students in China:The Mediating Role of Resiliency, International Journal of Social Science Research,ISSN 2327-55102024, Vol. 12, No. 1