راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا: با تاملی بر وضع موجود و مطلوب
محورهای موضوعی : روانشناسی
مجید کهرازهی
1
*
,
امیرحسین پوربخشی
2
1 - کارشناسی ارشد مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
کلید واژه: تربیت بدنی, سنجش درس تربیت بدنی, ابتدایی, پساکرونا, دوران کرونا.,
چکیده مقاله :
سنجش اثربخشی فعالیت های درس تربیت بدنی در مدارس بخصوص در دوران کرونا که آموزش به صورت مجازی در شبکه شاد دنبال شد از دغدغههای اصلی معلمان و دانشآموزان بود. برای اثربخشی هر چه بیشتر فعالیت های تربیت بدنی در مدارس، طراحی و تدوین یک برنامهریزی استراتژیک برای دوران کرونا و بخصوص در حال حاضر در دوران پساکرونا ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی راهبردهایی به منظور سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی با تمرکز بر دوره ابتدایی در دوران پساکرونا با تاملی بر وضع موجود و وضع مطلوب انجام شده است. این پژوهش به روش کیفی و به صورت توصیفی تحلیلی انجام شده که برای گردآوری اطلاعات، از منابع اینترنتی و کتابخانهای شامل کتب و مقالات فارسی و لاتین با بهره گیری از کلیدواژگان پژوهش استفاده شده است. براساس مبانی نظری و تحقیقات پیشین مهمترین چالش های درس تربیت بدنی دوران کرونا مشخص گردید در ادامه نیز با آسیب شناسی دقیق و عمیق از شناخت تمامی ابعاد موضوع، راهبردهایی موثر و کاربردی به منظور تبدیل چالش ها به فرصت و اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا ارائه شد. نتایج موید این نکته مهم است که ایجاد سازوکار مناسب در شبکه شاد و استفاده از امکانات موجود در این برنامه، توجیه و آموزش معلمان، توجه به روشهای فعال یاددهی-یادگیری و رعایت اصولی مراحل تدریس درس تربیت بدنی موجب اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا خواهد شد.
Evaluating the effectiveness of physical education lessons in schools, especially during the Corona era, when training was followed virtually on the Shad network, was one of the main concerns of teachers and students. For the maximum effectiveness of physical education activities in schools, it seems necessary to design and develop a strategic planning for the corona era and especially now in the post-corona era. This study has been conducted with the aim of investigating strategies to measure the effectiveness of physical education lessons with a focus on the primary period in the post-corona era, with a reflection on the current situation and the desired situation. This research was conducted in a qualitative and descriptive analytical way, which was used to collect information from internet and library sources, including Persian and Latin books and articles, using research keywords. Based on the theoretical foundations and previous researches, the most important challenges of the physical education lesson during the Corona era were determined, and further, with the detailed and deep pathology of knowing all aspects of the subject, effective and practical strategies were developed in order to turn the challenges into opportunities and the effectiveness of the physical education lesson. It was presented in the post-corona era. The results confirm the important point that creating a suitable mechanism in the Shad network and using the facilities available in this program, justifying and training teachers, paying attention to active teaching-learning methods and following the principles of teaching physical education lessons make physical education lessons effective in the post-corona era. will be.
تسلیمی، زهرا (1400). نقش مدرسه در پیشگیری و کنترل وزن و چاقی دانش¬آموزان، رشد آموزش تربیت بدنی (ویژه نامه کنترل وزن و چاقی)، 3-2.
جعفری، سلمان؛ کاشف، مجید؛ آزمون، جواد (1396). مقایسه اثر شیوه¬های اجرای فعالیت بدنی خارج از کلاس بر برخی عوامل آمادگی جسمانی دانش¬آموزان پسر. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. ۷ (۱۴) : 48-37.
حمیدی، محسن؛ نجفی جویباری، لیلا (1399). الگوی توسعه ورزش تربیتی درآموزش و پرورش در زمان بروز بحران‌های بهداشتی: مطالعه موردی پاندمی کووید 19، پژوهش در ورزش تربیتی، 8 (20): 32-17.
دهنوی، احمد و همکاران (1397). دستنامه تربیت بدنی ویژه آموزگاران ابتدایی (دوره اول)، معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت، وزارت آموزش و پرورش.
راهنمای تدریس تربیت بدنی دوره ابتدایی (راهنمای معلم) (1391). دفتر برنامه¬ریزی و تالیف کتاب¬های درسی، ناشر اداره کل چاپ و توزیع کتاب¬های درسی، وزارت آموزش و پرورش.
رنجبر، حافظ (1395). عوامل تاثیرگذار بر کیفیت¬بخشی درس تربیت بدنی از دیدگاه معلمان تربیت بدنی استان مازندران، پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شمال.
روحی، انوشه؛ یکتایار، مظفر؛ خدامرادپور، مرتضی (1402). چالش¬های پیش روی آموزش درس تربیت بدنی در مدارس پس از کرونا در افق 1405، پژوهش در ورزش تربیتی، 11 (30): 251-219.
صفانیا، علی محمد؛ برهمند، رها (1399). ارزیابی اثرات ویروس کرونا در صنعت ورزش، فصلنامه روان شناسی تربیتی، 16 (56): 131-119.
عبدالهی، محمدحسن؛ غلامی ترکسلویه، سجاد؛ عباسیان، مهدی (1400). تدوین مدل عوامل موثر در اثربخشی آموزش مجازی درس تربیت بدنی عمومی در شرایط همه¬گیری کرونا، نشریه پژوهش در ورزش تربیتی، 9 (25): 110-89.
عسکری، فاطمه؛ اکبری، مائده (1400). ارائه چالش¬های سلامتی یادگیری در دوران کرونا و راهکارهایی برای آن، دومین همایش ورزش و سلامت عمومی.
قاسمیان، فرحناز؛ قاسمیان، بهناز (1399). چگونه توانستم دانش¬آموزان را به درس تربیت بدنی در شرایط کرونا علاقمند کنم؟ سومین همایش ملی دستاوردهای ورزشی دانش¬آموزی، سنندج، اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان.
محمدبیگی، معصومه؛ بهرامی، شهاب؛ عیدی، حسین؛ ویسی، کوروش (1399). شناسایی شاخص¬های توسعه یافتگی آموزش تربیت بدنی در مدارس ایران. مدیریت مدرسه، 8 (2): 30-27.
Apriyanto, R & Adi, S. (2021). Effectiveness Of Online Learning and Physical Activities Study In Physical Education During Pandemic Covid 19. Kinestetik : Jurnal Ilmiah Pendidikaصفانیاn Jasmani. 5. 64-70. 10.33369/jk.v5i1.14264.
Blain, D. O., Standage, M., & Curran, T. (2022). Physical education in a post-COVID world: A blended-gamified approach. European Physical Education Review, 28(3), 757-776. https://doi.org/10.1177/1356336X221080372
Flores, MA. (2020). Preparing teachers to teach in complex settings: opportunities for professional learning and development, European Journal of Teacher Education, 43:3, 297-300. DOI: 10.1080/02619768.2020.1771895
Guan H, Okely AD, Aguilar-Farias N, Del Pozo Cruz B, Draper CE, El Hamdouchi A, Florindo AA, Jáuregui A, Katzmarzyk PT, Kontsevaya A, Löf M, Park W, Reilly JJ, Sharma D, Tremblay MS, Veldman SLC (2020). Promoting healthy movement behaviours among children during the COVID-19 pandemic. Lancet Child Adolesc Health; 4(6):416-418. doi: 10.1016/S2352-4642(20)30131-0.
Gumbo, S., Magonde, S., & Nhamo, E. (2017). Teaching strategies employed by physical education teachers in Gokwe North primary schools. International Journal of Sport, Exercise and Health Research, 1 (2): 61-65.
Hambali, S., Akbaruddin, A., Bustomi, D., Rifai, A., Iskandar, T., Ridlo, A., ... & Tyas, R. (2020). The effectiveness learning of physical education on pandemic covid-19. Universal Journal of Educational Research, 8 (12), 8428-32.
He, Q. (2024). Research on Reforming Physical Education Teaching Strategies Based on Student Needs Perspective. Frontiers in Sport Research, 6(3). 1-5.
Jeong HC, Young So W. (2020). Difficulties of Online Physical Education Classes in Middle and High School and an Efficient Operation Plan to Address Them. Int J Environ Res Public Health. 5;17(19):7279. doi: 10.3390/ijerph17197279.
Martins J, Marques A, Gouveia ÉR, Carvalho F, Sarmento H, Valeiro MG. (2022). Participation in Physical Education Classes and Health-Related Behaviours among Adolescents from 67 Countries. Int J Environ Res Public Health. 15;19(2):955. doi: 10.3390/ijerph19020955.
Mujiono, M., & Gazali, N. (2021). Literature review: Physical education in the covid-19 pandemic. JUARA: Jurnal Olahraga, 6(1), 50-63.
Nieman D & Wentz LM (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. J Sport Health Sci; 8(3):201-217. doi: 10.1016/j.jshs.2018.09.009
O’Brien, W, Manolis Adamakis, Niamh O’ Brien, Marcos Onofre, João Martins, Aspasia Dania, Kyriaki Makopoulou, Frank Herold, Kwok Ng & João Costa (2020). Implications for European Physical Education Teacher Education during the COVID-19 pandemic: a cross-institutional SWOT analysis, European Journal of Teacher Education, 43:4, 503522, DOI: 10.1080/02619768.2020.1823963
Roman-Viñas B, Chaput J-P, Katzmarzyk PT (2016). Proportion of children meeting recommendations for 24-hour movement guidelines and associations with adiposity in a 12-country study. Int J Behav Nutr Phys Act;13:123.
Ruiz-Ranz, E., & Asín-Izquierdo, I. (2024). Physical Activity, Exercise, and Mental Health of Healthy Adolescents: A Review of the last 5 Years., Sports Medicine and Health Science, https://doi.org/10.1016/j.smhs.2024.10.003.
Schwendinger, F & Pocecco, E (2020). Counteracting Physical Inactivity during the COVID-19 Pandemic: Evidence-Based Recommendations for Home-Based Exercise. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17. 3909. 10.3390/ijerph17113909.
Tomás, GC & Leo, Francisco & Gonzalez, Inmaculada & Mouratidis, Thanasis & Ntoumanis, Nikos (2014). Perceived coach-created and peer-created motivational climates and their associations with team cohesion and athlete satisfaction: evidence from a longitudinal study. Journal of Sports Sciences.
Varea, V., Riccetti, A., González-Calvo, G., Siracusa, M., & García-Monge, A. (2024). Physical Education and COVID-19: what have we learned?. Curriculum Studies in Health and Physical Education, 15(3), 340-357.
Voll, S. (2023). Corona and Now? The Consequences of the Corona Pandemic and Possibilities of Intervention of School Sport. US-China Education Review, 13 (4): 232-236.
Xie, L. (2023). Reform and innovation strategies in physical statistics teaching based on student needs. Contemporary Sports Science and Technology, 13(23), 60-63.
Yu, J, & Jee, Y (2021). "Analysis of Online Classes in Physical Education during the COVID-19 Pandemic" Education Sciences 11, no. 1: 3. https://doi.org/10.3390/educsci11010003
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 2, Issue 4- Winter 2025 - Pages 1-15 | doi:org 10.71610/psych.2025.1196465 |
Strategies for measuring the effectiveness of physical education lessons in the post-corona era: by reflecting on the current and desired situation
Majid Kahrazahi 1*, Amirhossein Pourbakhshi 2
1. Master's degree in Higher Education Management and Planning, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2.Master's degree in Educational Planning, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran,Iran.
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence : Majid Kahrazahi*
Received: December 7, 2024 Accepted: January 4, 2025 Published: Winter 2025 Citation: Kahrazahi, M, Pourbakhshi, A. (2025). Strategies for measuring the effectiveness of physical education lessons in the post-corona era: by reflecting on the current and desired situation. Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(4): 1-15.
doi:org 10.71610/psych.2025.1196465 | Abstract Evaluating the effectiveness of physical education lessons in schools, especially during the Corona era, when training was followed virtually on the Shad network, was one of the main concerns of teachers and students. For the maximum effectiveness of physical education activities in schools, it seems necessary to design and develop a strategic planning for the corona era and especially now in the post-corona era. This study has been conducted with the aim of investigating strategies to measure the effectiveness of physical education lessons with a focus on the primary period in the post-corona era, with a reflection on the current situation and the desired situation. This research was conducted in a qualitative and descriptive analytical way, which was used to collect information from internet and library sources, including Persian and Latin books and articles, using research keywords. Based on the theoretical foundations and previous researches, the most important challenges of the physical education lesson during the Corona era were determined, and further, with the detailed and deep pathology of knowing all aspects of the subject, effective and practical strategies were developed in order to turn the challenges into opportunities and the effectiveness of the physical education lesson. It was presented in the post-corona era. The results confirm the important point that creating a suitable mechanism in the Shad network and using the facilities available in this program, justifying and training teachers, paying attention to active teaching-learning methods and following the principles of teaching physical education lessons make physical education lessons effective in the post-corona era. will be. Key words: Physical Education, assessment of physical education lessons, primary school, post-corona, Corona era.
|
Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(4): 1-15 Winter 2025 2
Extended Abstract
Introduction
The results of the research show that most of the students stated that online and distance learning for physical education lessons during the Corona epidemic was not completely effective. Among the important consequences of holding physical education classes online and on the other hand home quarantines for students, we can mention their inactivity and, in more serious cases, their inactivity. All in all, the implementation of the physical education course is still not in a favorable condition, and the development of a strategy plan by providing a strategy to measure the effectiveness of this course for the post-corona era is strongly felt. Therefore, the main goal of this research is to examine strategies to measure the effectiveness of physical education lessons with a focus on the elementary school in the post-corona era, reflecting on the current situation and the desired situation.
Methodology
The research method is qualitative and descriptive and analytical. Also, this research is practical in terms of purpose, and the results of this study will help teachers and physical education specialists in schools to measure the effectiveness of the activities and the quality of this lesson. To achieve the goals of this research and collect information in internet and library sources, Persian and Latin books and articles available in databases such as SID, Magiran, CIVILICA, NOORMAGS, Science direct, Pub Med, Google Scholar were used. In this way, first, by presenting the keywords of physical training and post-corona physical training, printed articles were reviewed in different sites and sources, and then the articles that were more related to the topic were selected and carefully studied. In library resources, books and magazines related to physical education after the corona era were examined.
Discussion
The results confirm the important point that creating a suitable mechanism in the Shad network and using the facilities available in this program, justifying and training teachers, paying attention to active teaching-learning methods and following the principles of teaching physical education lessons make physical education lessons effective in the post-corona era. will be.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1403- صفحات 1-15 |
doi:org 10.71610/psych.2025.1196465
|
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا: با تاملی بر وضع موجود و مطلوب
مجید کهرازهی1*، امیرحسین پوربخشی2
1- کارشناسی ارشد مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2-کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: مجید کهرازهی
تاريخ دريافت: 17/9/1403 تاريخ پذيرش: 15/10/1403 تاريخ انتشار: زمستان 1403 استناد: کهرازهی، مجید، پوربخشی، امیرحسین. (1403). راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا: با تاملی بر وضع موجود و مطلوب. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 15-1.
doi:org 10.71610/psych.2025.1196465 | چکیده سنجش اثربخشی فعالیت های درس تربیت بدنی در مدارس بخصوص در دوران کرونا که آموزش به صورت مجازی در شبکه شاد دنبال شد از دغدغههای اصلی معلمان و دانشآموزان بود. برای اثربخشی هر چه بیشتر فعالیت های تربیت بدنی در مدارس، طراحی و تدوین یک برنامهریزی استراتژیک برای دوران کرونا و بخصوص در حال حاضر در دوران پساکرونا ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی راهبردهایی به منظور سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی با تمرکز بر دوره ابتدایی در دوران پساکرونا با تاملی بر وضع موجود و وضع مطلوب انجام شده است. این پژوهش به روش کیفی و به صورت توصیفی تحلیلی انجام شده که برای گردآوری اطلاعات، از منابع اینترنتی و کتابخانهای شامل کتب و مقالات فارسی و لاتین با بهره گیری از کلیدواژگان پژوهش استفاده شده است. براساس مبانی نظری و تحقیقات پیشین مهمترین چالش های درس تربیت بدنی دوران کرونا مشخص گردید در ادامه نیز با آسیب شناسی دقیق و عمیق از شناخت تمامی ابعاد موضوع، راهبردهایی موثر و کاربردی به منظور تبدیل چالش ها به فرصت و اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا ارائه شد. نتایج موید این نکته مهم است که ایجاد سازوکار مناسب در شبکه شاد و استفاده از امکانات موجود در این برنامه، توجیه و آموزش معلمان، توجه به روشهای فعال یاددهی-یادگیری و رعایت اصولی مراحل تدریس درس تربیت بدنی موجب اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا خواهد شد. واژگان کلیدی: تربیت بدنی، سنجش درس تربیت بدنی، ابتدایی، پساکرونا، دوران کرونا. |
مقدمه
انجام دادن ورزش به صورت معمول تنظیم سیستم ایمنی را بهبود میبخشد. ورزش یک محرکی قوی جهت کمک به سیستم ایمنی است که فعالیت دفاعی و سلامت متابولیک را بهبود میبخشد. تحقیقات رابطه معناداری بین ورزش (انجام دادن فعالیت بدنی) و سیستم دفاعی بدن توصیف کردهاند (نیمن و ونتز1، 2019). انجام فعالیتهای بدنی میتواند تأثیر مثبتی بر ابعاد مختلف سلامت داشته باشد. برخی مداخلات فعالیت بدنی میتوانند به بهبود بهزیستی ذهنی، عزت نفس، و کاهش اضطراب در نوجوانان کمک کنند. بنابراین، طراحی برنامههای مناسب و مؤثر ورزشی برای نوجوانان به منظور بهبود سلامت روان آنها ضروری است (رویز رانز و آسین ایزکویردو2، 2024).
برنامه درسی تربیت بدنی در دوره ابتدایی برمبنای نیازها، علائق و ویژگیهای جسمانی، حرکتی، ذهنی و عاطفی کودکان استوار است. از این رو ایجاد بستری مناسب برای توسعه و بهبود هرچه بیشتر تواناییهای ذهنی، جسمانی و حرکتی دانش آموزان در کنار توسعه روابط اجتماعی، پرورش ارزشهای اخلاقی و نگرش مثبت به فعالیت بدنی از جمله اهداف اصلی این برنامه درسی در مدارس به شمار میآید (دهنوی و همکاران، 1397). برگزاری کلاسهای تربیت بدنی در مدارس فرصت منحصر به فردی برای افزایش سطح آمادگی جسمانی دانشآموزان فراهم میکند. مشارکت منظم در فعالیتهای ورزشی در درس تربیت بدنی با توسعه سطح عزت نفس کودکان و نوجوانان رابطه دارد که این ارتباط به نوبه خود در مراتب بالاتر، موفقیت تحصیلی بیشتر دانشآموزان و تمایل کمتر به مصرف سیگار، کاهش مصرف دارو، رفتارهای ناهنجار اجتماعی و اخراج از مدرسه را نیز در بر میگیرد (تسلیمی، 1400). فعالیتهای درس تربيت بدنى درمدارس دوره ابتدايى مفهوم بازى به شکل آزاد و حکم ساعت تنفس بين دو کلاس را ندارد. کلاس درس تربیت بدنی حکم آزمایشگاهی را دارد که در طی آن، کودک با وظیفه مهم فراگیری حرکت و یادگیری از طریق حرکت درگیر میشود. هدف اصلی برنامه تربیت بدنی سرگرمی و شادی نیست. در برنامههاى درسى درهم تنيده، تربيت بدنى مىتواند کمک مؤثرى براى ساير دروس باشد. در برنامه درسى تربيت بدنى، جهتگيرى اساسى ياددهى ــ يادگيرى، کسب و حفظ سلامتى براى دانش آموزان است (راهنمای تدریس تربیت بدنی دوره ابتدایی، 1391: 2-3).
دستورالعملهای رفتار حرکتی جهانی توصیه میکند که کودکان پیش دبستانی (سنین 3 تا 4 سالگی) حداقل 180 دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشند. کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه (بین 5 تا 17 سال) هم نیاز است تا حداقل 60 دقیقه در روز فعالیت بدنی با شدت متوسط تا شدید به صورت فردی یا گروهی داشته باشند. اما با توجه به همهگیری ویروس کووید 19 فرصت انجام فعالیتهای بدنی و حرکتی توسط کودکان بر طبق این دستور العملهای رفتار حرکتی تحت تاثیر تعطیلی مدارس و اقدامات فاصلهگذاری فیزیکی که توسط دولتها اجرا شده، قرار گرفته است (گوان3 و همکاران، 2020). نتایج تحقیقات نیز گویای این حقیقت است که اکثر دانش آموزان اظهار داشتند که یادگیری آنلاین و از راه دور برای تربیت بدنی در طول این همهگیری به طور کامل مؤثر نبوده است (موجیونو و گزالی4، 2021).
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1- 15--------------------------------------- کهرازهی 5
شرایط پاندمی کرونا تحولات گستردهای در سیستم های آموزش و پرورش کشورها برجا گذاشته که درس تربیت بدنی در مدارس ایران با توجه به ماهیت فیزیکی و عملی بودن، بیشترین چالش را برای معلمان، دانشآموزان و حتی مدارس ایجاد کرد. در این شرایط آموزش در مدارس به سمت الکترونیکی شدن پیش رفت و در بستر شبکههای مجازی (شبکه شاد) برگزار شد. کلاسهای تربیت بدنی بنا به ماهیت این درس که همیشه بایستی به صورت فیزیکی انجام شود در این برهه زمانی و با شرایط پیش آمده، به صورت آنلاین در شبکه شاد توسط معلمان و بدون ارتباط فیزیکی از نزدیک برگزار میشد.
از مهمترین پیامدهای برگزاری کلاسهای تربیت بدنی به صورت آنلاین و از طرفی قرنطینههای خانگی دانشآموزان میتوان به کم تحرکی و در موارد جدیتر بیتحرکی آنان اشاره کرد که خود عاملی مخرب و سایر بیماریهای جسمی و روانی دیگر را در پی خواهد داشت. اقدامات ایمنی مختلف به منظور کاهش انتقال ویروس کرونا منجر به کاهش سطح فعالیت بدنی در جمعیت عمومی شد (شوندینگر و پوچکو5، 2020). در این بین جامعه دانشآموزان به علت روحیه آسیبپذیری بالای خود به شدت در خطر این پیامد مخرب قرار گرفتند که در صورت بیتوجهی به آن عواقب جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
بسیاری از تحقیقات انجام شده همزمان با شیوع بیماری کووید 19 با تمرکز بر درس تربیت بدنی در مدارس به چگونگی طراحی برنامه درسی و ارائه آموزش این درس و جلب مشارکت و تعامل دانشآموزان پرداختهاند. واریا6 و همکاران (2024) در مقالهای با عنوان «تربیت بدنی و کووید 19: آنچه که آموختیم؟» به بررسی تجارب آموزش تربیت بدنی در دوران همهگیری کووید 19 در سه کشور آرژانتین، اسپانیا و سوئد می‌پردازد. دادههای به‌دست‌آمده از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و با استفاده از مفهوم عاملیت میدانی تحلیل شده‌اند. نتایج نشان‌دهنده تفاوت‌هایی در محتوای کلاسها، منابع آموزشی و احساسات معلمان در این کشورهاست که تحت تأثیر مقررات و منابع موجود قرار دارند. همهگیری کووید 19 به طور قابل توجهی نحوه تدریس و یادگیری را مختل کرد و چالش‌هایی برای معلمان و دانشآموزان بخصوص در درس تربیت بدنی به‌وجود آورد. هرچند که معلمان توانستند با پذیرش این شرایط جدید، راهکارهای جایگزینی برای کلاسها ایجاد کنند. استفان وول7 (2023) در مطالعهای که به پیامدهای همه گیری کرونا و احتمالات مداخله آن در تربیت بدنی مدارس پرداخته بود، بر چالشهای روان‌شناختی، سلامت جسمانی، رشد اجتماعی و شناختی ناشی از قرنطینه و انزوای اجتماعی تأکید میکند. همچنین، وی دستورالعملهایی برای مربیان ارائه میدهد تا به بهبود تجربیات خودکارآمدی، تطبیق تربیت بدنی با نیازهای فردی، تقویت شایستگی‌های اجتماعی و بهبود عملکردهای شناختی کمک کند. هدف این دستورات نیز، ایجاد رویکردی جامع در تربیت بدنی مدارس با در نظر گرفتن مؤلفه‌های روان‌شناختی، اجتماعی و شناختی در کنار مهارت‌های فنی است.
نتایج بررسی برخی تحقیقات حاکی از این موضوع است که دانش آموزان آموزش تربیت بدنی را با یادگیری آنلاین بسیار موثرتر از آموزش به صورت حضوری در مدارس ارزیابی کردهاند. دانشآموزان علاقه عمیقی به استفاده از برخی رسانههای آنلاین مورد استفاده معلمان دارند (آپریانتو و آدی8، 2021).
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پسا کرونا با تاملی بر وضع موجود و مطلوب---------------------- کهرازهی 6
جانگ و یانگ سو9 (2020) در مطالعه خود با هدف برنامه عملیاتی کارآمد برای کلاسهای آنلاین درس تربیت بدنی در کره معتقد است که تغییراتی در روشهای یادگیری استراتژیک برای درک ویژگیهای تربیت بدنی آنلاین و در نتیجه، انتقال بهتر ارزش تربیت بدنی برای دانشآموزان لازم است. همچنین، برای تشویق مشارکت فعال دانشآموزان باید فرآیند ارزشیابی کمتر مدنظر قرار گیرد. همچنین، هامبالی10 و همکاران وی (2020) در پژوهش خود نشان دادند که اثربخشی یادگیری تربیت بدنی در دوره همهگیری کرونا به 50 درصد محدود بوده و این بدان معنی است که آموزش آنلاین در این زمینه هنوز بهینه نیست. لازم است که دانشآموزان و معلمان برای بهبود فرآیند یادگیری آنلاین تربیت بدنی بهتر سازگار شوند.
مجموع بررسی تحقیقات صورت گرفته در آسیبشناسی عمیق درس تربیت بدنی در دورانکرونا توانسته بسیاری از چالشها و موانع اصلی در اثربخشی سنجش درس تربیت بدنی برای دانشآموزان و حتی معلمان در مدارس را شناسایی کرده و پیشنهادات بسیاری نیز توسط صاحبنظران و پژوهشگران در این حوزه ارائه گردیده است. با این حال تجزیه و تحلیل کلی پژوهشها بیانگر آن است که شرایط درس تربیت بدنی همچنان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و تدوین برنامه استراتژی با ارائه راهبردی به منظور سنجش اثربخشی این درس برای دوران پساکرونا به شدت احساس میشود.
دوران پساکرونا فرصت مغتنمی است تا با بهرهگیری از آن و ارائه برنامه راهبردی به دنبال جبران کاستیها و اثربخشی سنجش درس تربیت بدنی باشیم. درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا نیازمند توجه ویژه دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت و معلمان برای تحقق بخشیدن به اهداف طراحی شده در این درس برای دانشآموزان بهخصوص در دوره ابتدایی است. این پژوهش بهدنبال راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا است. برای ارائه راهبردهای موثر درجهت سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در این دوران نیاز است تا ابتدا چالشها و عواملی که منجر به چنین وضعیتی شود مشخص گردد. درک عمیق و تحلیل صحیح از چالشهای آموزش مجازی در این درس میتواند به ما در عمق بخشیدن به شناخت از موضوع و ارائه راهکارهایی موثر و کارآمد برای تقویت آن کمک کند. براساس این چالشها میتوان راهبردهایی تعیین نمود تا با به کارگیری این پیشنهادات درس تربیت بدنی جایگاه واقعی خود را بیابد و اهداف تعیین شده محقق شود. بدین منظور راهبردهایی جهت ارتقا و اثربخشی سنجش درس تربیت بدنی در مدارس ارائه شده است.
روش اجرای پژوهش
روش انجام پژوهش از نوع کیفی و به صورت توصیفی تحلیلی است. همچنین این پژوهش از نظر هدف کاربردی میباشد و نتایج حاصل از این مطالعه به معلمان و متخصصان تربیت بدنی در مدارس جهت سنجش اثربخشی فعالیتها و کیفیت این درس کمک خواهد کرد. برای رسیدن به اهداف این پژوهش و جمعآوری اطلاعات در منابع اینترنتی و کتابخانهای از کتب و مقالات فارسی و لاتین موجود در پایگاههای اطلاعاتی مثلSID, Magiran, CIVILICA, NOORMAGS, Science direct, Pub Med, Google Scholar استفاده شد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1-15--------------------------------------- کهرازهی 7
بدین صورت ابتدا در سایت‌ها و منابع مختلف با ارائه کلید واژه‌های تربیت بدنی و تربیت بدنی پسا کرونا مقالات چاپ شده مرور و سپس مقالاتی که با موضوع ارتباط بیشتری داشتند، انتخاب و مورد مطالعه دقیق قرار گرفتند. در منابع کتابخانه ای هم کتب و مجلات مرتبط با تربیت بدنی بعد از دوران کرونا مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها
مرور یافتههای حاصل از سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا در قالب دو بخش تاملی بر وضع موجود و وضع مطلوب گزارش میشود. در وضعیت موجود مهمترین چالشهای درس تربیت بدنی بطور کل مرور شده و در وضعیت مطلوب نیز عوامل موثر در ارتقای جایگاه درس تربیت بدنی و راهبردهایی سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا بررسی شده است.
وضعیت موجود
شناسایی چالشهای موجود درس تربیت بدنی
در دوران کرونا، دانشآموزان و معلمان با چالشهای بسیاری در درس تربیت بدنی و سنجش کیفیتبخشی مناسب فعالیتهای آن در مدارس مواجه بودند. به طوری که حتی در بسیاری از موارد این درس حذف شد و هیچ توجهی به آن نمیشد. معلمان هیچ برنامه و استراتژی برای برگزاری کلاس تربیت بدنی نداشتند. همه این عوامل دست به دست هم داد تا درس تربیت بدنی از اهداف خود و جایگاه واقعی خود فاصله گیرد و اهداف تعیین شده در این درس محقق نشود. برگزاری کلاسهای تربیت بدنی به صورت آنلاین سبب گردید تا فرصتها و مزایایی چون ترویج همکاری بین دانشآموزان، تشویق تعاملات اجتماعی از طریق رویدادهای گروهی یا رویدادهای رقابتی در قالب بازی برای دانشآموزان فراهم نشود، زیرا، در این نوع از آموزش مربی و دانش آموز از نظر فیزیکی و فضایی از هم جدا هستند (یو و جی11، 2021؛ توماس12 و همکاران، 2014). عسکری و اکبری (1400) مهمترین چالشها و عوامل تهدیدکننده برای سلامت جسم و روان دانشآموزان در دوران کرونا را آسیبهای جسمی همچون: چاقی، کمتحرکی، اضافه وزن، ضعف عضلات اسکلتی – عضلانی) کمر درد، گردن درد، بیماریهای چشمی و آسیب های روحی از جمله؛ کاهش تعاملات کودک با همسالان، افسردگی، آسیب روحی، استرس، اضطراب، بیحوصلگی، ترس از بیماری عنوان کرده است.
دانشآموزان در درس تربیت بدنی مدارس قبل از پیدایش دوران کرونا نیز با چالشهای مختلفی از قبیل چاقی، کمتحرکی، عدم علاقه دانش آموزان به ورزش مواجه بودند. از طرفی نیز تحقیقات نشان میدهد بطور متوسط تنها یک پنجم کودکان پیش دبستانی و کمتر از 10 درصد از کودکان در مدرسه تمام دستورالعملهای حرکتی را رعایت میکنند (رومن ویناس13 و همکاران، 2016). با این حال دوران کرونا بر شدت این مسائل افزود و مسئله کمتحرکی در بین دانشآموزان به عنوان اصلیترین چالش در بین صاحبنظران تربیت بدنی تبدیل شد. پژوهش دیگری که به بررسی چالشهای آموزش درس تربیت بدنی در مدارس پس از کرونا تا افق 1405 با استفاده از روشهای توصیفی-تحلیلی و آینده پژوهی پرداخته بود.
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پسا کرونا با تاملی بر وضع موجود و مطلوب---------------------- کهرازهی 8
نشان داد که شش عامل عمده شامل افزایش کمتحرکی، کاهش دانشآموزان ورزشکار، کاهش مهارت‌های کار گروهی، گرایش به ورزش‌های الکترونیکی، شیوع ناهنجاری‌های قامتی و کاهش تمایل به فعالیتهای ورزشی، بیشترین تأثیر را بر چالشهای آینده آموزش تربیت بدنی دارند. این عوامل به عنوان پیشران‌های مهم در تدوین برنامهها و سناریوهای آینده این آموزش ضروری شناخته شدند (روحی و همکاران، 1402).
وضعیت مطلوب
عوامل موثر در ارتقای جایگاه درس تربیت بدنی
سنجش کیفیتبخشی درس تربیت بدنی همواره یکی از دغدغههای اساسی معلمان بوده است. آموزش تربیت بدنی نیازمند استفاده از مجموعه‌ای از راهبردهای آموزشی برای تسلط بر مفاهیم و مهارت‌ها است. پژوهشها نشان میدهد که معلمان تربیت بدنی از راهبردهای مختلفی مانند سخنرانی، آموزش فردی و یادگیری مشارکتی استفاده میکنند، اما استفاده اثربخش از این راهبردها تحت تأثیر عوامل منفی از جمله نگرش منفی، کمبود وقت و تجهیزات مناسب قرار دارد. لذا، توصیه میشود که وزارت آموزش و پرورش به بهبود نگرش معلمان و تأمین تجهیزات لازم توجه کند تا اثربخشی آموزش افزایش یابد (گامبو، ماگونده و نامو14، 2017). برنامهریزی صحیح، ارزشیابی، میزان ساعت درس تربیت بدنی، عملکرد معلمات تربیت بدنی تعامل و نگرش اولیاء، مدیران و دانش آموزان درس تربیت بدنی و محتوای آموزشی درس تربیت بدنی، امکانات و تجهیزات، نیروی انسانی کارآمد، بخشنامههای ارسال شده از وزارت خانه با شرایط استان و منطقه، سوءگیری دانشآموزان و معلمان به یک رشته خاص و شرایط اقلیمی منطقه از عوامل موثر در کیفیت بخش درس تربیت بدنی میباشند (رنجبر، 1395).
شناسایی شاخصهای توسعه یافتگی آموزش تربیت بدنی در مدارس از راهبردهای موثر در ارتقای جایگاه و سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی است. توجه به الگوی توسعه ورزش تربیتی در مدارس میتواند یکی از شاخصهای مهم در زمان کرونا باشد. چرا که فعالیتهای ورزشی وزارت آموزش و پرورش در حکم یکی از متولیان اصلی ورزش تربیتی و پرورشی در بین دانشآموزان ماموریت دارد تا ضمن توسعه و تقویت درس تربیت بدنی در میان دانشآموزان فعالیتهای ورزشی فوق برنامه را در چارچوب سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و اهداف و سیاستهای وزارت آموزش و پرورش در آنان گسترش دهد (حمیدی و نجفی جویباری، 1399).
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1- 15--------------------------------------- کهرازهی 9
فلوچارت شاخصهای توسعه یافتگی تربیت بدنی در مدارس (محمدبیگی و همکاران، 1399)
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پسا کرونا با تاملی بر وضع موجود و مطلوب---------------------- کهرازهی 10
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا
پژوهشگران و صاحبنظران همواره جهت سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی پیشنهادات و راهبردهایی موثر و عملی ارائه کردهاند. در این بخش سعی شده است تا با بررسی پیشینه موضوع، راهبردهایی با تاملی بر وضع موجود و مطلوب با تمرکز بر دوران پساکرونا گزارش شود. در این زمینه، بلاین15 و همکاران (2022) تاکید دارند که مزایای سلامت جسمی و روانی تربیت بدنی مدارس در دوران همهگیری بطور جدیتری مورد توجه قرار گرفته و هدف اصلی جلب کودکان به فعالیت بدنی به‌گونه‌ای لذت‌بخش و سازگار است. آنان در مقاله خود با استفاده از نظریه‌های خودتعیینی، سواد فیزیکی و دیدگاه‌های اجتماعی و بوم‌شناختی، رویکردهای بازی‌سازی ترکیبی را به‌عنوان ابزاری برای بهبود تربیت بدنی در دنیای پس از همهگیری معرفی میکنند. نویسندگان پیشنهاد میکنند که یک رویکرد سیستماتیک و مبتنی بر شواهد برای توسعه و ارزیابی برنامهها مورد استفاده قرار گیرد تا به تعیین بهترین شیوه‌ها برای حمایت از جوانان در داشتن سبک زندگی فعال و سالم کمک کند.
یافتههای تحقیقات مارتینز16 و همکاران (2022) حاکی از ارتباط مثبت بین شرکت در کلاسهای درس تربیت بدنی و طیفی از رفتارهای مرتبط با سلامت و ترویج سبک زندگی سالم تر در میان توجوانان است. با این همه اهمیت انجام فعالیتهای ورزشی بر سلامت افراد و کسب آمادگی جسمانی بر کسی پوشیده نیست. انجام ورزش و داشتن تحرک پایه و اساس معیارهای سبک زندگی سالم هستند. درس تربیت بدنی نیز با این هدف، برنامهها، آموزشها، محتواها و دستورالعملهایی برای تحقق چنین اهدافی ترسیم کرده تا بتوان سبک زندگی سالم با انجام ورزش و فعالیتهای بدنی را در دوران ابتدایی در بین دانشآموزان ترویج دهد. علاوه بر این، تنظیم راهبردهای تدریس تربیت بدنی بر اساس نیازهای دانشآموزان میتواند به افزایش علاقه‌مندی به یادگیری، بهبود اثربخشی تدریس و ارتقاء سلامت جسمی و روانی آنان کمک کند (هی17، 2024).
اوبرین18 و همکاران (2020) در تحقیقی با عنوان مفاهیم ضمنی در آموزش مجازی برای یادگیری بهتر تربیت بدنی برای دانشجویان عنوان نمودند که باید از وسایل کمکآموزشی به همراه تماس فیزیکی، گرفتن بازخورد و راهنمایی از مربی، تولید محتوا با توجه به امکانات دانشگاهها و استفاده از روشهای جدید و جذاب برای ارتقای کیفیت آموزش مجازی دانشجویان استفاده کرد. با توجه به ماهیت کلی درس تربیت بدنی میتوان بسیاری از این تدابیر را برای دانشآموزان مدارس ابتدایی نیز به کار برد.
یو و جی19 (2021) در تجزیه و تحلیل کلاسهای آنلاین و اثربخشی تربیت بدنی در طول همهگیری کرونا در پژوهش خود، بازخورد به موقع و باکیفیت اجرای موفقیت آمیز کلاسهای آنلاین و تربیت بدنی، آمادگی قبلی مربیان با کاهش خطای فنی و ایجاد انگیزه در فراگیران بطور مستمر را ضروری میداند. در این راستا لازم به ذکر است که، شناسایی نیازها و استعدادهای دانشآموزان در تربیت بدنی یک اصل و ضرورت است. نیازهای دانشآموزان در تدریس تربیت بدنی تأثیر زیادی بر اثربخشی فرآیند آموزشی دارد. هدف اصلی تربیت بدنی علاوه بر انتقال مهارت‌ها، برانگیختن علاقه به ورزش و سلامتی و پرورش عادات ورزشی مادام‌العمر است.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1- 15--------------------------------------- کهرازهی 11
برای طراحی برنامههای آموزشی مؤثر، شناسایی علایق، ترجیحات ورزشی و شرایط جسمانی دانشآموزان ضروری است، زیرا عدم علاقه به ورزش میتواند منجر به نگرش‌های منفعلانه و کاهش تعامل با محتوای آموزشی شود (زی20، 2023).
عبدالهی و همکاران (1400) در تدوین مدل عوامل موثر در اثربخشی آموزش مجازی درس تربیت بدنی در شرایط همهگیری کرونا، طراحی و ارائه تمرینات متناسب و متنوع با توجه به ماهیت درس تربیت بدنی، استفاده از امکانات مناسب، گرفتن بازخورد، توجه به زمانبندی تمرینات و کلاسها، نحوه ارائه مطالب و محتوای الکترونیکی، بیان نکات جانبی در روش تدریس آنلاین، شیوههای ارزشیابی مختلف و توجه به ماهیت اصلی درس تربیت بدنی را نام میبرد. ارزیابی مثبت دانشآموزان از آموزش درس تربیت بدنی به صورت الکترونیکی بستگی به چگونگی ارائه و روشهای به کارگیری برای آموزش این درس دارد.
قاسمیان و قاسمیان (1399) در پژوهشی به روش اقدام پژوهی با هدف علاقمندسازی دانشآموزان به درس تربیت بدنی در شرایط کرونا توانستند با انجام راهبردهایی نظیر الگوبرداری از آموزش ورزش مجازی کشورهای پیشرفته با ایجاد خانههای پویا ورزشی، برنامههای ورزش صبحگاهی مجازی با طراحی ورزش خانواده، بازیهای بومی و محلی سرگرمکننده و خلاقانه بدون وسیله و کم هزینه در خانه، معرفی بازیهای حرکتی ویدیویی و تولید محتوای الکترونیکی و آموزش حرکات اصلاحی، تغذیه سالم، آمادگی جسمانی، فرآیند یادگیری ورزش مجازی و بازخوردهای مدیر و کادر مدرسه در تغییر رفتار دانشآموزان سبب گردید تا میزان آگاهی و علاقمندی آنان به درس تربیت بدنی در شرایط کرونایی افزایش یابد.
دوران کرونا علیرغم اینکه منجر به شکاف بین آموزش حضوری در مدارس شد، به اعتقاد بسیاری از اندیشمندان تعلیم و تربیت فرصتهایی نیز به همراه داشت. این مسئله در خصوص درس تربیت بدنی نیز به نوعی صادق است، یکی از مهمترین این موارد، فرصتهایی برای تغییر شکل آموزش معلمان و موسسات آموزشی در راستای دستیابی به ماهیت تجربی و یادگیری درس تربیت بدنی است (فلورس21، 2020). دوران کرونا سبب گردید تا برنامهریزان در مدارس برای درس تربیت بدنی سبک جدید آموزش به صورت الکترونیکی را به کار گیرند که در نوع خود بیسابقه بود. از جمله اثرات مثبت دیگر کرونا برای درس تربیت بدنی میتوان به توسعه ورزش در خانه با توجه به فراغت پیش آمده برای دانشآموزان و سایر افراد اشاره کرد (صفانیا و برهمند، 1399). انجام ورزش در خانه به منظور جلوگیری از عدم فعالیت بدنی یا کمتحرکی افراد و در نتیجه حفظ یا دستیابی به سلامت جسمانی خوب توصیه شده است (شوندینگر و پوچکو، 2020).
بحث و نتیجه گیری
هدف از پژوهش حاضر دستیابی به راهبردهایی موثر و کاربردی برای ارتقای کیفیت و سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در مدارس دوره ابتدایی در دوران پساکرونا بود. با این ضرورت که در دوران کرونا که آموزش به صورت مجازی در بستر شبکههای مجازی دنبال میشد دروس عملی مثل تربیت بدنی بیشترین آسیب را به خود دید و دانشآموزان و به خصوص معلمان در اجرا و برگزاری این درس با چالشهای بسیار جدی روبرو بودند. بدین منظور ابتدا مهمترین چالشهای برگزاری درس تربیت بدنی در دوران کرونا و یا به صورت آموزشهای از راه دور با بررسی دقیق تحقیقات پیشین در این زمینه طی سالهای اخیر در ایران و حتی خارج کشور
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پسا کرونا با تاملی بر وضع موجود و مطلوب---------------------- کهرازهی 12
مشخص و مورد تحلیل قرار گرفتند (یو و جی، 2021؛ شوندینگر و پوچکو، 2020؛ گوان و همکاران، 2020؛ رومن ویناس و همکاران، 2016؛ توماس و همکاران، 2014؛ روحی و همکاران، 1402؛ عسکری و اکبری، 1400؛ عبدالهی و همکاران، 1400). براساس این چالشها راهبردهایی موثر و کارآمد جهت بهبود سنجش اثربخشی هرچه بهتر درس تربیت بدنی در دوران پساکرونا و همچنین جبران کاستی های قبلی نسبت به این درس به صورت عمیق و کارشناسانه ارائه شد.
در دوران کرونا، شبکه شاد به عنوان بستر اصلی آموزشهای مجازی در کشور در کنار معلمان برای دانشآموزان برای درس تربیت بدنی برنامههای ویژهای آماده کرد. در این راستا شبکه شاد سرویس سلامت و ورزش را در قالب چندین کانال با هدف آمادهسازی و آموزش فعالیتهای بدنی برای دانشآموزان در بخشهایی از قبیل نرمش صبحگاهی، تربیت بدنی، سلامت، آمادگی جسمانی، طرح پاک (پایش آمادگی کودک)، کوچ (کنترل وزن و چاقی دانشآموزان)، بهداشت، تغذیه و سبک زندگی سالم، ایمنی و محیط زیست برای استفاده معلمان و دانشآموزان ارائه داد. علاوه بر امکانات این شبکه مجازی، معلمان نقش بیبدیلی در کیفیت و سنجش اثربخشی تدریس و فرآیند آموزش دارند. معلمان تربیت بدنی نیز با توجه به تخصص حرفهای خود در ماهیت این درس رسالت سنگینی برعهده دارند. معلمان تربیت بدنی مهمترین و اساسیترین چالش خود در دوران کرونا در این درس را عدم تعامل دوطرفه و مشارکت فیزیکی عنوان کرده بودند. بسیاری از معلمان در این دوران سعی کردند تا به صورت آنلاین و برخط فعالیتهای بدنی را در خانه برای دانشآموزان اجرا کنند و آنان را به اجرای این فعالیتهای ورزشی با هدف داشتن تحرک در خانه تشویق نمایند. معلمان تربیت بدنی جهت بالابردن آمادگی جسمانی دانشآموزان آنها را به شرکت در فعالیتهای فوق برنامۀ ورزشی مدرسه سوق دهند یا به انجام فعالیتهای ورزشی در کانونهای ورزشی تشویق کنند. همچنین، میتوانند به آنها تکلیف خانگی فعالیت بدنی ارائه دهند تا در اوقات فراغت زیر نظر والدین خود آنها را اجرا کنند (جعفری و همکاران، 1396).
یکی دیگر از موارد مهم در اثربخشی درس تربیت بدنی توجه به روش های یاددهی-یادگیری فعال است. از دیگر عوامل اثربخش؛ توجه به مراحل تدریس در درس تربیت بدنی، نحوه مدیریت کلاس، درنظر گرفتن تکالیف هوشمند و همچنین ارزشیابی بر اساس شاخصهای موجود درس تربیت بدنی است (راهنمای تدریس تربیت بدنی دوره ابتدایی، 1391). به این منظور نیاز است تا معلمان و مربیان درگیر تربیت بدنی، آموزشهای لازم مبتنی بر ویژگیهای فرهنگی و بومی را بگذرانند. همچنین در طی این مطالعه به اهمیت آموزش مجازی اشاره شد؛ در این راستا آموزش تربیت بدنی باید مبتنی بر فاوا باشد. در آخر به پژوهشگران این عرصه پیشنهاد می شود که روشهای تدریس نوین خاص مبتنی بر درس تربیت بدنی را پیگیری کنند، همچنین به پاسخ این پرسش بپردازند که چگونه آموزش تربیت بدنی مبتنی بر فاوا باشد. از محدودیتهای این پژوهش میتوان، به وابستگی صرف به دادههای کتابخانهای و اینترنتی و عدم بررسی مطالعه به صورت میدانی و محدودیت در دامنه چالشها و درنظرنداشتن تمامی ابعاد و چالشها در کنار نادیده گرفتن تاثیر سایر عوامل محیطی، اجتماعی و خانوادگی در اثربخشی درس تربیت بدنی در مدارس اشاره کرد.
سپاسگزاری
از تمامی افرادی که در انجام اين پژوهش ما را ياری نمودند، تشکر و قدرداني می شود.
تعارض منافع
بنا بر اظهار نویسندگان، این مقاله حامی مالی و تعارض منافع ندارد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1- 15--------------------------------------- کهرازهی 13
منابع
تسلیمی، زهرا (1400). نقش مدرسه در پیشگیری و کنترل وزن و چاقی دانشآموزان، رشد آموزش تربیت بدنی (ویژه نامه کنترل وزن و چاقی)، 3-2.
جعفری، سلمان؛ کاشف، مجید؛ آزمون، جواد (1396). مقایسه اثر شیوههای اجرای فعالیت بدنی خارج از کلاس بر برخی عوامل آمادگی جسمانی دانشآموزان پسر. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. ۷ (۱۴) : 48-37.
حمیدی، محسن؛ نجفی جویباری، لیلا (1399). الگوی توسعه ورزش تربیتی درآموزش و پرورش در زمان بروز بحران‌های بهداشتی: مطالعه موردی پاندمی کووید 19، پژوهش در ورزش تربیتی، 8 (20): 32-17.
دهنوی، احمد و همکاران (1397). دستنامه تربیت بدنی ویژه آموزگاران ابتدایی (دوره اول)، معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت، وزارت آموزش و پرورش.
راهنمای تدریس تربیت بدنی دوره ابتدایی (راهنمای معلم) (1391). دفتر برنامهریزی و تالیف کتابهای درسی، ناشر اداره کل چاپ و توزیع کتابهای درسی، وزارت آموزش و پرورش.
رنجبر، حافظ (1395). عوامل تاثیرگذار بر کیفیتبخشی درس تربیت بدنی از دیدگاه معلمان تربیت بدنی استان مازندران، پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شمال.
روحی، انوشه؛ یکتایار، مظفر؛ خدامرادپور، مرتضی (1402). چالشهای پیش روی آموزش درس تربیت بدنی در مدارس پس از کرونا در افق 1405، پژوهش در ورزش تربیتی، 11 (30): 251-219.
صفانیا، علی محمد؛ برهمند، رها (1399). ارزیابی اثرات ویروس کرونا در صنعت ورزش، فصلنامه روان شناسی تربیتی، 16 (56): 131-119.
عبدالهی، محمدحسن؛ غلامی ترکسلویه، سجاد؛ عباسیان، مهدی (1400). تدوین مدل عوامل موثر در اثربخشی آموزش مجازی درس تربیت بدنی عمومی در شرایط همهگیری کرونا، نشریه پژوهش در ورزش تربیتی، 9 (25): 110-89.
عسکری، فاطمه؛ اکبری، مائده (1400). ارائه چالشهای سلامتی یادگیری در دوران کرونا و راهکارهایی برای آن، دومین همایش ورزش و سلامت عمومی.
قاسمیان، فرحناز؛ قاسمیان، بهناز (1399). چگونه توانستم دانشآموزان را به درس تربیت بدنی در شرایط کرونا علاقمند کنم؟ سومین همایش ملی دستاوردهای ورزشی دانشآموزی، سنندج، اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان.
محمدبیگی، معصومه؛ بهرامی، شهاب؛ عیدی، حسین؛ ویسی، کوروش (1399). شناسایی شاخصهای توسعه یافتگی آموزش تربیت بدنی در مدارس ایران. مدیریت مدرسه، 8 (2): 30-27.
راهبردهای سنجش اثربخشی درس تربیت بدنی در دوران پسا کرونا با تاملی بر وضع موجود و مطلوب---------------------- کهرازهی 14
Apriyanto, R & Adi, S. (2021). Effectiveness Of Online Learning and Physical Activities Study In Physical Education During Pandemic Covid 19. Kinestetik : Jurnal Ilmiah Pendidikaصفانیاn Jasmani. 5. 64-70. 10.33369/jk.v5i1.14264.
Blain, D. O., Standage, M., & Curran, T. (2022). Physical education in a post-COVID world: A blended-gamified approach. European Physical Education Review, 28(3), 757-776. https://doi.org/10.1177/1356336X221080372
, MA. (2020). Preparing teachers to teach in complex settings: opportunities for professional learning and development, European Journal of Teacher Education, 43:3, 297-300. DOI: 10.1080/02619768.2020.1771895
Guan H, Okely AD, Aguilar-Farias N, Del Pozo Cruz B, Draper CE, El Hamdouchi A, Florindo AA, Jáuregui A, Katzmarzyk PT, Kontsevaya A, Löf M, Park W, Reilly JJ, Sharma D, Tremblay MS, Veldman SLC (2020). Promoting healthy movement behaviours among children during the COVID-19 pandemic. Lancet Child Adolesc Health; 4(6):416-418. doi: 10.1016/S2352-4642(20)30131-0.
Gumbo, S., Magonde, S., & Nhamo, E. (2017). Teaching strategies employed by physical education teachers in Gokwe North primary schools. International Journal of Sport, Exercise and Health Research, 1 (2): 61-65.
Hambali, S., Akbaruddin, A., Bustomi, D., Rifai, A., Iskandar, T., Ridlo, A., ... & Tyas, R. (2020). The effectiveness learning of physical education on pandemic covid-19. Universal Journal of Educational Research, 8 (12), 8428-32.
He, Q. (2024). Research on Reforming Physical Education Teaching Strategies Based on Student Needs Perspective. Frontiers in Sport Research, 6(3). 1-5.
Jeong HC, Young So W. (2020). Difficulties of Online Physical Education Classes in Middle and High School and an Efficient Operation Plan to Address Them. Int J Environ Res Public Health. 5;17(19):7279. doi: 10.3390/ijerph17197279.
Martins J, Marques A, Gouveia ÉR, Carvalho F, Sarmento H, Valeiro MG. (2022). Participation in Physical Education Classes and Health-Related Behaviours among Adolescents from 67 Countries. Int J Environ Res Public Health. 15;19(2):955. doi: 10.3390/ijerph19020955.
Mujiono, M., & Gazali, N. (2021). Literature review: Physical education in the covid-19 pandemic. JUARA: Jurnal Olahraga, 6(1), 50-63.
Nieman D & Wentz LM (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. J Sport Health Sci; 8(3):201-217. doi: 10.1016/j.jshs.2018.09.009
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 1- 15--------------------------------------- کهرازهی 15
(2020). Implications for European Physical Education Teacher Education during the COVID-19 pandemic: a cross-institutional SWOT analysis, European Journal of Teacher Education, 43:4, 503522, DOI: 10.1080/02619768.2020.1823963
Roman-Viñas B, Chaput J-P, Katzmarzyk PT (2016). Proportion of children meeting recommendations for 24-hour movement guidelines and associations with adiposity in a 12-country study. Int J Behav Nutr Phys Act;13:123.
Ruiz-Ranz, E., & Asín-Izquierdo, I. (2024). Physical Activity, Exercise, and Mental Health of Healthy Adolescents: A Review of the last 5 Years., Sports Medicine and Health Science, https://doi.org/10.1016/j.smhs.2024.10.003.
Schwendinger, F & Pocecco, E (2020). Counteracting Physical Inactivity during the COVID-19 Pandemic: Evidence-Based Recommendations for Home-Based Exercise. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17. 3909. 10.3390/ijerph17113909.
Tomás, GC & Leo, Francisco & Gonzalez, Inmaculada & Mouratidis, Thanasis & Ntoumanis, Nikos (2014). Perceived coach-created and peer-created motivational climates and their associations with team cohesion and athlete satisfaction: evidence from a longitudinal study. Journal of Sports Sciences.
Varea, V., Riccetti, A., González-Calvo, G., Siracusa, M., & García-Monge, A. (2024). Physical Education and COVID-19: what have we learned?. Curriculum Studies in Health and Physical Education, 15(3), 340-357.
Voll, S. (2023). Corona and Now? The Consequences of the Corona Pandemic and Possibilities of Intervention of School Sport. US-China Education Review, 13 (4): 232-236.
Xie, L. (2023). Reform and innovation strategies in physical statistics teaching based on student needs. Contemporary Sports Science and Technology, 13(23), 60-63.
Yu, J, & Jee, Y (2021). "Analysis of Online Classes in Physical Education during the COVID-19 Pandemic" Education Sciences 11, no. 1: 3. https://doi.org/10.3390/educsci11010003
[1] . Nieman & Wentz
[2] . Ruiz-Ranz & Asin Izquierdo
[3] . Guan
[4] . Mujinio & Gazali
[5] . Schwendinger & Pocecco
[6] . Varea
[7] . Stefan Voll
[8] . Apriyanto & Adi
[9] . Jeong & Yang so
[10] . Hambali
[11] . Yu & Jee
[12] . Tomas
[13] . Roman Vinas
[14] . Gumbo, Magonde & Nhamo
[15] . Blain
[16] . Martines
[17] . He
[18] . O' Brien
[19] Yu & Jee
[20] . Xie
[21] . Flores