بررسی آلودگی کندوهای زنبور عسل Apis mellifera L. به کنه‌يV. destructor در فصول مختلف در برخی زنبورستان‌های حومه‌ي یاسوج و ممسنی
محورهای موضوعی : حشره شناسی
مرتضی کاظمی منصورآباد
1
,
شهرزاد ازهاری
2
*
,
علیرضا منفرد
3
,
رضا نقی‌ها
4
,
رضا امیری فهلیانی
5
1 - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
2 - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
3 - دانشگاه یاسوج- دانشکده کشاورزی- گروه گیاهپزشکی
4 - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
5 - بیسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی
کلید واژه: زنبور عسل, کندو, واروآ ,
چکیده مقاله :
زنبورعسل (Apis mellifera L.) یکی از 20 هزار گونه از زنبورهای گرده‌افشان بالاخانواده Apoidea بوده و از گونه‌های مهم این زنبورها است. تکثیر و پرورش زنبورعسل در دنیا یک صنعت بزرگ است. این زنبور و فراورده‌های آن دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی هستند. با این حال، عوامل محدود کننده‌ای مانند آفات و بیماری‌ها می‌توانند تولید و تکثیر این زنبورها را کاهش داده و یا کندوی این زنبورها را نابود کنند. کنه‌های انگل در میان زنبورستان‌های ایران شیوع داشته ولی آمار مشخصی از میزان آلودگی آن‌ها در مناطق یاسوج و ممسنی که دارای زنبورستان‌های متعددی هستند، وجود ندارد. این پژوهش از زمستان 1399 تا زمستان 1401 به منظور بررسی میزان شیوع کنه Varroa destructor Anderson & Trueman و نمونه‌برداری در کندوهای یاسوج و ممسنی در فصول مختلف انجام شد. زنبورستان‌ها از ارتفاع 790 تا 2415 متر از سطح دریا مستقر شده بودند. استقرار کندوها از دشت تا مناطق کوهستانی که دارای تفاوت آب و هوایی اقلیمی زیادی هستند، زمینه خوبی برای مقایسه اثر ارتفاع بر روی میزان آلودگی به کنه‌های واروآ را فراهم نمود. پس از دریافت مجوز نمونه برداری از 12 زنبورستان در منطقه مورد مطالعه از زنبورداران، از هر زنبورستان 5 کندو به صورت تصادفی انتخاب و از هر کندو 20 زنبور جمع‌آوری شد. نمونه‌های زنبورهای جمع‌آوری شده به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه کنه از زنبورها جدا شده و در الکل 70 درصد قرار داده شدند. نتایج نشان دادند که زنبورستان ها از 25 تا 100 درصد در تمام فصول به کنه آلوده هستند. تنها اختلاف معنی‌دار بین فصول مربوط به زمستان و تابستان بود. در بقیه فصول اختلاف معنی‌داری چه در یک سال و چه در دو سال پیاپی مشاهده نشد. همچنین ارتباطی بین اختلاف ارتفاع و مقدار آلودگی نیز مشاهده نشد. با توجه به جابجایی کندوها در مناطق استان‌های کشور و سم‌پاشی‌های متعدد، این آلودگی‌ها در فصول مختلف تغییرات ناهمگنی نشان دادند. آنچه می‌توان بیان کرد این است که به دلیل مهاجرت زنبورداران کوچ کننده، آلودگی می‌تواند بین زنبورستان‌ها منتقل شود
Honeybee (Apis mellifera L.) is one of the 20,000 species of pollinator bees of the superfamily Apoidea. Honeybees are one of the most important species of these bees. Bee breeding is a major industry in the world. This bee and its products have a very high economic value. However, limiting factors such as pests and diseases can reduce the production and reproduction of these bees or destroy the hives of these bees. Parasitic mites are prevalent among apiaries in Iran, but there are no specific statistics on their infection rate in the Yasouj and Mamsani regions, which have numerous apiaries. This study was conducted to investigate the prevalence of parasitic mites in Yasouj and Mamsani hives in different seasons in two consecutive years. The apiaries were located from 790 meters to 2415 meters above sea level. The location of the hives from the plains to mountainous areas with large climatic differences provided a good basis for comparing the effect of altitude on the infection rate with Varroa mites. Sampling was carried out from Yasouj and Mamsani apiaries between 2021 and 2022 in different seasons. Permission to sample 12 apiaries in the study area was obtained from beekeepers, then 5 hives were randomly selected from each apiary and 20 bees were collected from each hive. The collected bee samples were transferred to the laboratory. The mite V. destructor Anderson & Trueman, 2000 samples were separated from the bees and placed in 70% alcohol. The results showed that the apiaries were infested with mites from 25 to 100% in all seasons. The only significant difference was between the seasons related to winter and summer (1%: P>99% ). In the remaining seasons, no significant difference was observed either in one year or in two consecutive years. Also, no statistical correlations was observed between the difference in altitude and the amount of infestations. Due to the relocation of hives in the provinces and regions of the country and numerous sprayings, these contaminations showed heterogeneous changes in different seasons. Due to the migration of beekeepers, contamination can be transferred between apiaries.
Antúnez, K., Invernizzi, C., Mendoza, Y., vanEngelsdorp, D., & Zunino, P. 2017. Honeybee colony losses in Uruguay during 2013–2014. Apidologie, 48(3), 364–370. https://doi.org/10.1007/s13592-016-0482-2.
Ayan, A., Tutun, H. & Aldemir, O.S. 2019. Control methods against Varroa Mites. International Journal of Advance Study and Research Work, 11: 19-23.
Bradbear, N. 1987. World distribution of major honey bee disease and pests. Bee world, 68: 15-35.
Da Silva L. J. 1998 The etymology of infection and infestation. The Pediatric Infectious Disease Journal, 16(12):1188-9. https://doi.org/10.1097/00006454-199712000-00023.
Deguzman, L.I., Simon Finstrom, M., Frake, A.M. & Tokarz, P. 2019. Comb Irradiation Has Limited, Interactive effects on colony performance or pathogens in Bees, V. destructor and wax based on two Honey Bee stocks. Insects, 10 (1):15. https://doi.org/10.3390/insects10010015
Eilami, B., Ahmadi, A. A., Karimi, A. H. & Awji, M. Q. 1997. Study of production traits of honey bee colonies in eucalyptus forests of Fars province (Kawthar station). Final report of the research project. Fars Agricultural and Natural Resources Research Center.
Eilami, B., Hamzeh Zarghani, H., Tahmasebi, G., Bahreini, R., Al-Mansour, H. & Karimi, A. 2007. Surveys on distribution of honey bee pests and predators in the Fars province. Pajouhesh and Sazandegi, 73: 75-80
Emami Yeganeh, B., Rahbari, S. & Nabian, S. 1993. Biological treatment of Varroa jacobsoni reproduction and the possible relationship of the severity of its diseases with the climate of Iran. Book Collection No 73 - Papers of the First Honey Bee Research Seminar. P. 80.
Gregorc, A. & Sampson, B. 2019.Diagnosis of Varroa mite (V. destructor) and Sustainable control in Honey Bee (Apis mellifera) colonies-A review. Diversity, (10):1-11.
Gregorc, A., Alburaki, M., Sampson, B., Knight, P.R. & Adamczyk, J. 2018. Toxicity of selected acaricides to Honey Bees (Apis mellifera) and Varroa (Varroa destructor Anderson and Trueman) and their use in Controlling Varroa within Honey Bee Colonies. Insects, (10): 1-15
Hoffman, G.D., Graham, H., Ahumada, F., Smart, M. & Ziolkwoski, N. 2019. The Economics of Honey Bee (Hymenoptera: Apidae) Management and Overwintering strategies for colonies used to pollinate Almonds. Journal of Economic Entomology, 112: 2524-2533.
Naeef Ayoub, Z. 2020. Virulence of Varroa destructor in Colonies of Honey Bee Apis mellifera. Beekeeping - New Challenges, 1-16.
Parenzan, S., Frizzera, D., Seffin, E., Zanni, V., Nazzi, F. & Anoscia, D. 2025. How long can Varroa destructor survive on its host Apis mellifera? Apidologie, 56, 90. https://doi.org/10.1007/s13592-025-01198-5.
Requier, F., Odoux, J.-F., Henry, M. & Bretagnolle, V. 2017. The carry-over effects of pollen shortage decrease the survival of honeybee colonies in farmlands. Journal of Applied Ecology, 54: 1161-1170. https://doi.org/10.1111/1365-2664.12836.
Sattler, A., Domingues, R., Diehl, G., Witt, A. & Silva, I. 2025 High prevalence of Varroa destructor in Apis mellifera colonies from the largest honey producing state in Brazil. Preventive Veterinary Medicine, 244:106626. https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2025.106626.
Shabanov, M., Nedyalkov, S. & Toshkov, A. 1978. Varroatosis – A dangerous parasitic diseaese on bees. American Bee Journal, 118.402-407.
Yevstafieva, V, O., Zaloznaya, L.M., Nazarenko, O.S., Melnychuk, V.V. & Sobolta, A.G. 2020. Morphological variation of Varroa destructor (Parasitiformes, Varroidae) in different seasons. Biosystems Diversity, 28(1):18-23.
Zakaria, M.E. 2007. Factors affecting on the food metabolism in some Honey Bee races. Journal of Applied Sciences Research, 3(4): 311-316.
Wegener, J., Ruhnke, H., Scheller, K., Mispagel, S., Knollmann, U., Kamp, G. & Bienefeld, K. 2016. Pathogenesis of varroosis at the level of the honey bee (Apis mellifera). Journal of insect physiology, 91-92, 1–9. https://doi.org/10.1016/j.jinsphys.2016.06.004