انسان محوری در رمان کلیدر محمود دولت آبادی

محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

سیداحمد حسینی‌کازرونی ¹ (گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران)
علیرضا مناجاتی ² (گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/06/25 تاریخ پذیرش : 1397/02/02 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: اومانیسم, کلیدر, انسان‌محوری, محمود دولت‌آبادی,

چکیده مقاله :

کلیدر، روایتگر زندگی ایلیاتی های چادرنشین شمال خراسان و روابط آنان با روستائیان، شهرنشینان، حکومت است و همچنین طرح خصومت، اندیشه ها و احساسات، عشق ورزیها و آداب و رسوم قومی آنان. تلاش برای آگاه کردن مردم از حق و حقوق خویش، انتقادهای پی در پی و رؤیای تغییر ساختارهای سنتی، تلاش برای ایجاد رفاه عمومی، برابری و عدالت اجتماعی و مبارزه با ظلم و فساد و تبعیض و بسیاری موارد دیگر نشان می دهند که انسان و مسائل مربوط به او تا چه اندازه در کلیدر اهمیّت دارد. با تحلیل داستان می توان دریافت که انسان و مسائل مربوط به او، دغدهه ها و تکاپوهایش از محورهای اصلی داستان است. انسان کلیدر را نمی توان به طور کامل با مولفه های مکتب اومانیسم منطبق دانست اما برخی اوقات انسان محوری کلیدر، به مفهوم اومانیسم غربی نزدیک و بعضاً با آن منطبق می شود.

منابع و مأخذ:

1- اسحاقیان، جواد. (1383). کلیدر؛ رمان حماسه و عشق. تهران: نشر گل آذین.

2- براهنی، رضا. (1373). رویای بیدار (مجموعه مقاله پیرامون نظریه نگارش و خواندن متن ادبی)، تهران: قطره.

3- برونسکی، جیکوب. مازلیش، بروس. (1378). سیر اندیشه در غرب از لئوناردو تا هگل. ترجمه کاظم فیرزومند. تهران: کارگاه بنر.

4- بهارلو، محمد.(1386). کلیدر: سرنوشت نسل تمام شده. تهران: چاپ نوبهار.

5- چهل تن، امیر حسین. فریاد، فریدون. (1380). ما نیز مردمی هستیم. تهران: فرهنگ معاصر و چشمه.

6- دولت آبادی، محمود. (1393). کلیدر. تهران: فرهنگ معاصر.

7- رهجو، حسین. (1358).  واژه نامه اجتماعی-سیاسی اسلام. تهران: انتشارات قلم.

8- سپانلو، محمدعلی. (1387). نویسندگان پیشرو ایران. تهران: نگاه.

9- شیرمحمدی، عباس. (1380). بیست سال با کلیدر. تهران: نشر کوچک.

10- شیری، قهرمان. (1388). نقدی بر یک نقد (بررسی نقد گلشیری بر کلیدر محمود دولت آبادی). در مجله کتاب ماه ادبیات. شماره 26.

11- عسکری، مریم. (1383). «سنت و تجدد و انعکاس آن در آثار داستانی محمود دولت آبادی». پایان نامه دانشگاه تربیت معلم.

12- گلشیری، هوشنگ. (1378). باغ در باغ. تهران: نیلوفر، 2 جلد

13- نوری علاء، پرتو. (1364). سفری به کلیدر (دو نقد). تهران: آگاه.