فهرست مقالات فیروزه شیبانی رضوانی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - نقش صورت در تعالی تجربۀ زیباشناختی با تأکید بر آرای فیلسوفان اسلامی(موردپژوهی: خانۀ طباطبایی‌ها)
  مریم بختیاریان فیروزه شیبانی رضوانی
  10.30486/pia.2024.2003994.1067
  هدف از این پژوهش تبیین جایگاه صورت و ارتباط آن با معنا در هنر اسلامی از منظر متفکران این حوزه با ذکر نمونه از معماری دوران اسلامی است. در این پژوهشِ کیفی، امکاناتِ صورت در تعالی هنر اسلامی، معیارهای زیبایی از منظر حکمای اسلامی و با نظر به عناصر صوری در معماری خانۀ طباطب چکیده کامل

  هدف از این پژوهش تبیین جایگاه صورت و ارتباط آن با معنا در هنر اسلامی از منظر متفکران این حوزه با ذکر نمونه از معماری دوران اسلامی است. در این پژوهشِ کیفی، امکاناتِ صورت در تعالی هنر اسلامی، معیارهای زیبایی از منظر حکمای اسلامی و با نظر به عناصر صوری در معماری خانۀ طباطبایی‌ها توصیف و تحلیل شده است. نتایج برآمده از این پژوهش را می‌توان این‌گونه خلاصه کرد: از منظر فیلسوفانِ شناخته شدۀ اسلامی اهمیت صورت در تعالی هنر اسلامی آنجایی است که مخاطب از طریق این هنر به تجربۀ معنوی نزدیک می‌شود. در تطبیق جایگاه صورت در زیباشناسی اسلامی با مفهوم ِفرم در تفکر زیباشناسیِ غرب، می‌توان گفت نقش صورت در کشف و شناخت رموز موجود در پدیده‌هاست و اهمیت این نقش، تنها در ارتباط صورت با معنای آن قابل‌شناسایی است. عناصر صوری چون مرکزگرایی وهندسه، نماد و رمز، نور و رنگ و انتزاع، شواهد آشکاری در میان آثار هنری چون هنر فرش، نگارگری، خوشنویسی، و معماری در دوران اسلامی دارد. در مطالعه موردی از خانه طباطبایی‌ها عناصری چون مرکز وهندسه، رمز و نماد، رنگ و نور و همچنین انتزاع؛ مفاهیم متعالی چون وحدت، خیر، کمال و زیبایی را به هم پیوند می‌دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - نشانه‌شناسی نقوش سردرها در بافت تاریخی تهران، براساس رمزگان چندلر
  سارا سادات میری فیروزه شیبانی رضوانی
  10.30486/PIA.2024.2001377.8579
  باتوجه به آنکه نقوش به‌کار‌رفته در سردرهای دوران قاجار، دارای مضامینی است که ارزش‌های بصری فراوان دارد؛ هدف این پژوهش، شناخت ویژگی‌های تجسمی در نقوش سه سردر منتخب خیابان فروزش، خیابان مولوی و سردر وکیل‌التجار در بافت تاریخی تهران که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌است. عل چکیده کامل

  باتوجه به آنکه نقوش به‌کار‌رفته در سردرهای دوران قاجار، دارای مضامینی است که ارزش‌های بصری فراوان دارد؛ هدف این پژوهش، شناخت ویژگی‌های تجسمی در نقوش سه سردر منتخب خیابان فروزش، خیابان مولوی و سردر وکیل‌التجار در بافت تاریخی تهران که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌است. علت انتخاب این سه سر‌در از میان موارد مشابه، ظرفیت تحلیل نقوش آن‌ها از منظر نشانه‌شناسی به‌طور عام و از منظر رمزگان دنیل چندلر، یعنی رمزگان‌های اجتماعی، متنی، تفسیری، ادراکی و واقع‌گرایی به‌طور خاص بوده‌است. این پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر داده‌های برآمده از اطلاعات کتابخانه‌ای و مشاهدة نمونه‌های موردی است که به توصیف و تحلیل نقوش با‌تکیه بر آرای نشانه‌شناسی دنیل چندلر می‌پردازد. با‌ توجه وتدقیق در نقوش سردرهای مورد مطالعه و بر‌اساس تفسیر رمزگان چندلر در متن تصویری و نوشتاری، نتایج زیر حاصل می‌شود: از منظر رمزگان اجتماعی، وجود سبک تلفیقی بازتاب‌دهندة تبادل فرهنگی میان حاکمان قاجار و غرب بوده‌است. از منظر رمزگان متنی، سردرهای مورد مطالعه شامل نقوش آجرکاری، کاشی‌کاری در متن تجسمی عناصر اسلیمی، ختایی، پرندگان و گاهی آیات نوشتاری، تبیین می‌شود. در خوانش ارجح از رمزگان تفسیری این عناصر، جلوه‌ای از اقتدار شاهانه و همچنین اهمیت زندگی در سایۀ ایمان به پروردگار یکتا و ثمرات ایمان فرد مسلمان را توضیح می‌دهد. رمزگان ادراکی، براساس مشابهت عناصر موجود در نقوش سه سردر تفسیر می‌شود. درنهایت از منظر رمزگان واقع‌گرایی به‌صورت نمادین بینش هنرمند و مخاطب از عناصر طبیعی باغ و بوستان و مرغزار را نشان می‌دهد. پرونده مقاله