سلسله ایلخانان مغول از سال 650 تا 736 هجری قمری به طول انجامید و دورهای را در هنر ایران گشود که در آن تأثیرات هنر شرق دور به خوبی دیده میشود. شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از دستاوردهای هنری دوره مغول است که در این شاهنامه ویژگیهای بارز هنری دوره ایلخانان شکوفا شد. در این چکیده کامل
سلسله ایلخانان مغول از سال 650 تا 736 هجری قمری به طول انجامید و دورهای را در هنر ایران گشود که در آن تأثیرات هنر شرق دور به خوبی دیده میشود. شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از دستاوردهای هنری دوره مغول است که در این شاهنامه ویژگیهای بارز هنری دوره ایلخانان شکوفا شد. در این شاهنامه عواملی همچون تأثیرات سیاسی و اجتماعی به خوبی رویت میشود و بازتاب چنین تأثیراتی در نگارههای آن، با نمایش صحنههای سیاسی و اجتماعی؛ موقعیت ایلخانان را در دوره اقتدارشان بیان نموده است. در این میان پرداختن به داستان اسکندر در این نسخه به دفعات دیده میشود و تعداد دوازده نگاره به موضوع اسکندر در موقعیتهای متفاوت میپردازد. هدف این مقاله بررسی تلاش مغولان برای دستیابی به مشروعیت و محبوبیت در بین ایرانیان، با به تصویر کشیدن خود در هیأت اسکندر، در نگارههای شاهنامه بزرگ ایلخانی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانهای صورت گرفته است و در پی پاسخ به این سوال اصلی است که: مغولان از به تصویر کشیدن اسکندر در شاهنامه چه هدفی را دنبال میکنند؟ و علت حضور حکمرانان مغول در هیئت اسکندر چیست؟ بررسیهای صورت گرفته بر روی موضوعات این نگارهها نشان میدهد که مغولان با قرار دادن خود در هیئت اسکندر قصد ایجاد اینهمانی در ذهن ایرانیان را داشتند تا چهره پادشاهانی همچون اسکندر و پادشاهان ایران باستان، به مقبولیت و محبوبیت آنها کمک کنند. مشروعیت طلبی در این نگارهها با انتخاب رویدادهای تاریخی و تطبیق آنها با داستانهای دسته دوم شاهنامه صورت گرفته است.
پرونده مقاله
تیتوس بورکهارت بر مبنای حکمت خالده، الگویی برای خوانش هنر اسلامی پیشنهاد میکند که به فهم چیستی و چگونگی اجزای این شیوه هنروری، بدون تخطی از اصول اساسی آن، کمک میکند. نقطۀ عزیمت این روششناسی، آگاهی از نابسندگی الگوهای مدرن در خوانش فرهنگ سنتی است؛ الگوهایی که قادر به چکیده کامل
تیتوس بورکهارت بر مبنای حکمت خالده، الگویی برای خوانش هنر اسلامی پیشنهاد میکند که به فهم چیستی و چگونگی اجزای این شیوه هنروری، بدون تخطی از اصول اساسی آن، کمک میکند. نقطۀ عزیمت این روششناسی، آگاهی از نابسندگی الگوهای مدرن در خوانش فرهنگ سنتی است؛ الگوهایی که قادر به نشان دادن و تحمل بنمایههای معنوی جهان سنتی نیستند. وی در این مسیر، نشان میدهد که چگونه یک اثر معماری، همچون سایر هنرهای سنتی، قادر است افقهای روان و جهان انسان سنتی را واکاوی کند و نشان دهد؛ یک اثر معماری در جهان سنتی اسلامی، آیینه تمامنمای فرهنگ اسلامی است؛ زیرا معمار مسلمان در فضایی مملو از حکمت اسلامی تنفس میکند و ذائقۀ مخاطب آن نیز در این فضا شکل گرفتهاست. ویژگیهای ایمانی معمار مسلمان که در این فضا شکل یافته و پرورده شده، بخشی جداییناپذیر از سنت معماری اسلامی است و این ویژگیهاست که در مقام نخست به کلیت معماری اسلامی وحدت و معنا میبخشد. او مهارت خویش را با ایمان و دانش قدسی درآمیخته و کار خود را مسیری برای عینیسازی ارادۀ خداوند بر روی زمین میبیند؛ چنین رویکردی همزمان سازنده و ساختهشده را استعلا میبخشد و جنبههای طاغوتی را از آن دور میسازد.
پرونده مقاله
در دورة ایلخانی و پس از مسلمان شدن غازان¬خان، ساختوساز مساجد و توجه به تزئینات آن، اهمیت بسیاری یافت و در کنار سایر تلاشهای سیاسی جهت مشروعیتبخشی مغولان، مورد توجه قرارگرفت. ایجاد مشروعیت و محبوبیت در بین مردم، همیشه بهوسیله شمشیر و قدرت نظامی، اتفاق نمی¬افتد و می¬ت چکیده کامل
در دورة ایلخانی و پس از مسلمان شدن غازان¬خان، ساختوساز مساجد و توجه به تزئینات آن، اهمیت بسیاری یافت و در کنار سایر تلاشهای سیاسی جهت مشروعیتبخشی مغولان، مورد توجه قرارگرفت. ایجاد مشروعیت و محبوبیت در بین مردم، همیشه بهوسیله شمشیر و قدرت نظامی، اتفاق نمی¬افتد و می¬تواند با سازوکارهای ایدئولوژیک، رقم بخورد. فوکو معتقد است که قدرت، در شبکه¬ای از روابط درهم پیچیده، نفوذ دارد و ساختار جامعه را تعیین و آن را مشروع می¬سازد. وی معتقد است که هرجا قدرت هست، مقاومت نیز وجود دارد. در دورة ایلخانی هویت ایرانی در تقابل با هویت مغولی و غیرایرانی قرارگرفت و مذهب اسلام بهعنوان منبع اصلی مشروعیتبخشیِ هویت مغولان، اهمیت یافت و در ادامه ساخت مساجد و توجه به محرابهای خاص با آیات مشخص، در دستور کار حکومت، هنرمندان و بانیان قرار ¬¬گرفت. هدف این پژوهش، بررسی گفتمان قدرت در دورة ایلخانی و آشکارنمودن انگیزه¬های حکمرانان ایلخان از ساخت محراب¬های خاص با آیات مشخص است. اين پژوهش در جستجوي يافتن پاسخ به اين سوال است که: چگونه انگیزه¬های قدرت در بین حکمرانان ایلخان، به ایجاد محراب¬های خاص با آیات مشخص، کمک نمودهاست؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر توصيفي-تحليلي و با رویکرد کیفی براساس تحلیل گفتمان فوکو، به بررسی آیات کتیبه¬ در محرابهای دورة ايلخاني می¬پردازد. نتایج نشان می¬دهد که درساخت محرابهای ایلخانی، آیات خاص با معانی و مضامین سیاسی، مورد علاقة ایلخانان نقش بستهاست و ایلخانان از ساخت این محرابها، مقاصد سیاسی خاص و انگیزههایی، همچون مشروعیتطلبی حکومت را دنبال می¬کردند.
پرونده مقاله