نقد شخصیت ویس از منظر امنیت عاطفی

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

علی عشقی سردهی ¹ , ابوالقاسم امیر احمدی ² , ایرج کیانی ³

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار
3 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار

تاریخ دریافت : 1393/09/19 تاریخ پذیرش : 1394/02/05 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: ویس‌ و رامین- شاه‌موبد- امنیت عاطفی- مدارا با ناکامی,

چکیده مقاله :

در ادبیات غنایی فارسی که اساس آن بیشتر بر ناز و دلال زن و نیاز مرد است، دلبستگی‌های عاطفی به خصوص امنیت روانی، جایگاه ویژه ای دارد. ماجرای ویس و رامین از داستان های عاشقانه ای است که در آن شخصیت معشوق از منظر امنیت عاطفی ، به خصوص مدارا با ناکامی قابل توجّه است. شاعر در این داستان عاشقانه به بیان احساسات مربوط به وصال و فراق می پردازد. داستانی که در آن معشوق، در مسیر عشق سختی های زیادی را تحمل می کند و عواطف مختلفی چون غم و شادی،یأس و امید،کین و نفرت و ..در او ایجاد می شود. زمینه ساز بخش عظیمی از این کنش های عاطفی، شاه موبد و رامین هستند. به هر حال رفتارهای عاطفی ویس در برابر این دو، درخور توجه است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ویس نسبت به شاه موبد خویشتن دار نیست وعمدتاً در برابر وی خشم و نفرتش را نشان می دهد.زیرا جایی که عشق رنگ و بویی ندارد،صورت منفی خود را در لباس غم،نفرت،کینه، خشم و... نمایان می سازد که سرانجامش مرگ عاطفی است. اما در برابر رامین از شخصیت سالم و بلوغ عاطفی برخوردار است،زیرا آنجا که عشق قلبی در میان باشد گونه ای از کنش روانی- که احساس عاطفی نام دارد- چهره ی مثبت خود را به صورت شادی،رغبت، مهر و ... می نمایاند که نشان از امنیت عاطفی دارد.حتّی وقتی بوی خیانت را حس می کند تسلیم ناکامی ها نمی شود و با کشمکش های عاطفی دست و پنجه نرم می کند تا به وصال محبوب برسد.

چکیده انگلیسی:

In Persian lyrical literature that is based on woman coyness and man necessity, emotional attachments, especially, emotional security  have  so many  worth . Wiss and Ramin story is one of the loving stories that beloved character is remarkable in it, from the aspect of emotional security, especially, affability against Disappointment .In this  romantic story , poet says  about  emotions related to desired end  and  avoidance .A story that Beloved tolerates so many  problems in the path of love .So ,she confronts  different emotions , like sadness ,happiness ,disappointment ,hope ,anger ,hating and.... Shah Moubad and Ramin cause a great section of these emotional actions in Wiss . Any how , the emotional actions of Wiss against these two people is so important and noticable. The results of this  research show that  »Wiss « has  no  self control  with regard  to » Shah Moubad « and always reveals her anger and hating against him .Because, where ever love is light , It shows its negative quality in shape of»sadness , hating , anger and…«that its conclusion is emotional death. But she has a healthy character and emotional maturity toward to » Ramin«, because where ever love is heartily, a kind of emotional action-that is called emotional feeling-shows its positive quality in shape of»happiness , desire , like and…«that indicate to emotional security.Even,when ever she finds treachery, she doesn’t give up against the failure and tolerates the emotional conflicts for attaining  desired end.

منابع و مأخذ:

اسعدگرگانی، فخرالدین. (1389). ویس و رامین ، تصحیح مجتبی مینوی، چاپ اول ناشر ،تهران: هیرمند.

اسلامی ندوشن، محمدعلی.(1389). جام جهان‌بین، چاپ دوم، تهران: قطره.

پورنامداریان،تقی.(1381).سفر در مه، چاپ دوازدهم، تهران: نگاه.

شمیسا،سیروس.(1373). انواع ادبی، چاپ دوم ، تهران: فردوس.

دلخوشنواز، هاشم.(1369). روانشناسی شخصیت کودک و نوجوان ، چاپ اول، تهران: اروند.

زرین‌کوب، عبدالحسین.(1386). با کاروان حلّه ، چاپ پانزدهم، تهران: علمی.

سیاسی، علی‌اکبر.(1390). نظریه‌های شخصیت یا مکاتب روانشناسی ، چاپ چهاردهم، تهران: دانشگاه تهران.

شولتس، دُوان.(1386). روانشناسی کمال ، ترجمه گیتی خوشدل، چاپ چهاردهم، تهران: پیکان.

صورتگر، لطفعلی.(1348). منظومه‌های غنائی ایران ، چاپ دوم، تهران: ابن‌سینا.

فروید، آنا. (1389). من و سازوکارهای دفاعی ، ترجمه محمد علی خواه، چاپ دوم، تهران: مرکز.

غنیمی هلال،محمد.(1393). لیلی و مجنون، ترجمه هادی نظری منظم و ریحانه منصوری، چاپ اول، تهران: نی.

کوئن، بروس. (1380). مبانی جامعه‌شناسی ، ترجمه غلامعباس توسلی و رضا فاضل، چاپ دوازدهم، تهران: سمت.

مک‌ماهون، سوزانا.(1389). روانشناسی لذت‌ عرفانی ، ترجمه جمال هاشمی، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

می،رولو.(1392). شجاعت خلاقیت، ترجمه حسین کیانی، چاپ اول، تهران: دانژه.

نیکزاد، محمود و مهرآرا، علی‌اکبر. (1372). زمینه‌ی راهنمایی و مشاوره در تعلیم و تربیت، چاپ اول، تهران: کیهان.