اهمیت‌سنجی پدافندغیرعامل در بندرگاه‌ها

محورهای موضوعی : جغرافیا و پدافندغیرعامل

دکتر عباس معروف نژاد ¹ , لیلا خوزستانی ²

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی‌شهری، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاداسلامی، ماهشهر، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحدماهشهر، دانشگاه آزاداسلامی، ماهشهر، ایران

تاریخ دریافت : 1402/08/04 تاریخ پذیرش : 1402/10/30 تاریخ انتشار : 1402/11/07

کلید واژه: بندرگاه, پدافندغیرعامل, بندرگاه امام خمینی(ره),

چکیده مقاله :

شهرهای ساحلی و به طبع، بندر و بندرگاه‌های آن به علت موقعیت اقتصادی، ترانزیتی و گردشگری همواره در معرض حملات و تهدیدهای دشمن قرار دارند. ‌‌‌پدافند غیرعامل از جمله رویکردهایی است که می‌توان از طریق آن مسئله بازدارندگی بنادر افزایش و تهدیدپذیری آنها نیز کاهش یابد. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به اهمیت سنجی پدافند غیرعامل در بندرگاه امام خمینی(ره) با استفاده از پنج شاخص (معماری وطراحی، سازه، تاسیسات و تجهیزات، مجاورت و دسترسی، امنیت اطلاعات و شبکه سایبری) و 104 زیرشاخص پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شامل کارکنان و کارشناسان خبره اداره بندر و برخی مسئولین نهادهای شهر بندر امام خمینی(ره) بوده که حجم نمونه تعیین شده 100 نفر می‌باشد. به‌ منظور بررسی‌ نرمال‌بودن توزیع ‌داده‌ها از آزمون کلموگروف-‌اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش ازمدل‌یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) و استفاده از نرم¬افزار SMARTPLS پرداخته است. یافته‌های پژوهش حاصل از نتایج آزمون PLS، نشان می‌دهد: شاخص تأسیسات و تجهیزات با 873/0 بالاترین و شاخص امنیت اطلاعات و شبکه سایبری با 737/0 پایین‌ترین میزان تأثیرگذاری را داشته‌اند.

چکیده انگلیسی:

The coastal cities and of course port and harbors due to their economic, transit and tourism situations are always exposed to attacks and threats from the enemy. Passive defense is among approaches through which ,from one hand , makes the deterrence role of ports increase and their vulnerability decrease either. Regarding the importance of the topic, this research, using five indicators (architecture and design, structure, facilities and equipment, proximity and access, information security and cyber network) and 104 sub-indexes, aims to shed light on the significance assessment of passive defense in harbor of imam khomeini. This research is applied and the research method is survey evaluation with emphasis on the questionnaire. The statistical population includes the employees and experts of the port administration and some officials of the institutions of the city of Bandar Imam Khomeini and the determined sample size is 100 people. The Kolmogorov-Smirnov test was used to check the data distribution normality, and to check the status of the research variables, structural equation modeling was done using the Partial Least Squares (PLS) method via SMARTPLS software, and Friedman's model was used to rank the variables. The findings from the PLS test results revealed that the facilities and equipment index has the highest impact (0.873) and the information security and cyber network index has the lowest impact (0.737).

منابع و مأخذ:

1.ابوسعیدي، علی (1391). بهسازي و مقاوم‌سازی لرزه‌ای ساختمان‌های بتنی، اولین کنفرانس ملی صنعت بتن، مرکز بین‌المللی علوم و فنّاوری پیشرفته و علوم محیطی، 17-29.
2.احمدی، فرهاد، و دارابی، شکوفه (1393). مدیریت بحران و پدافند غیرعامل. همایش ملی پدافند غیر عامل و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، 12 صفحه.
3.افرادی، کاظم، و خواجه علی، رضا (1393). تعریف چارچوب طراحی و برنامه ریزی بندر- شهرهای ساحلی با توجه به راهبرد پدافند غیر عامل. فصل نامه اقیانوس شناسی، 5(20)، 137-143.
4.بچاری‌لفته، محمدرضا، ونجفی‌شوشتری، سیدمنصور (1397). بررسی نقش امنیت سایبری در آینده حمل و نقل دریایی. دومین ‌همایش بین المللی مهندسی برق، علوم کامپیوتر وفناوری اطلاعات، همدان، فروردین‌ماه، 11صفحه.
5.برنافر، مهدی، و افرادی، کاظم (1393). اولویت بندي مراکز حیاتی، حساس و مهم شهر بندر انزلی و ارائه راهکارهاي دفاعی از دید پدافند غیر عامل. فصل نامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 14(32)، 161-179.
6.تقوایی، مسعود، و جوزی‌خمسلویی، علی(1391). مديريت و برنامه‌ريزي بحران در فضاهاي شهري با رويکرد پدافند غيرعامل ومدل SOWT (مطالعه موردی: مسیرهای راهپیمایی شهراصفهان). فصل‌نامه آمایش جغرافیایی فضا، 2(6)،57-73.
7.جوادپور، چنگیز، منصوردهقان، مرتضی، و نقی‌زاده، علیرضا (1398). پدافند غیر عامل و مدیریت بحران در بنادر. انتشارات سازمان بنادر و دریانوردی، چاپ اول، 319 صفحه.
8.خداوردی، احمد، خانزادی، مصطفی، ومنصوردهقان، مرتضی (1396). شاخص‌های موثر برمکان یابی بنادر تجاری از منظر پدافند غیرعامل. فصل‌نامه صنعت حمل و نقل دریایی. 3(3)، 1-13.
9.دستورالعمل‌ها وچک لیست‌های اداره مدیریتHSE (1401). اداره کل بنادر ودریانوردی استان خوزستان-بندر امام خمینی (ره).
10.سازمان پدافند غیر عامل، ستاد کل نیروهای مسلح (1397). جزوه پدافند غیرعامل. 1-25.
11.سیاری، حبیب الله، ومنصور دهقان، مرتضی (1395). طراحی الگوی راهیردی پدافند غیر عامل بنادر جنوب کشور با تاکید بر تهدیدات دریاپایه. فصل نامه مطالعات دفاعی استراتژیک. 17(65)، 49-70.
12.شیخ الاسلامی، عبدالرضا، وزنگویی، علی (1393). ارائه‌ی مدلِ سوانحِ دریایی و راهکارهای کنترل و کاهش آن(مطالعه موردی: بندر امام خمینی ماهشهر). شانزدهمین همایش صنایع دریایی، آذرماه، بندر عباس، 15 صفحه.
13.عدل، محمدعلی، مباشرامینی، محمد، وسایبانی، مصباح (1396). نقش مدیریت ایمنی در بنادر و سواحل کشور، نهمین همایش صنایع دریایی، آبان ماه، مازنداران، 11صفحه.
14.علی‌پوراصطهباناتی، نرگس، علیپور، حسام، و ابراهیم‌زاده، علی (1396). مدیریت ریسک بحران در بنادر(مطالعه‌موردی اداره ‌کل‌ بنادر و دریانوردی استان بوشهر). دومین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران، معماری و مدیریت بحران، خردادماه، تهران، 13 صفحه.
15.محمدابراهیمی، مهشید، اشنویی، امیر، شایان، محسن، و سالارنژاد، محمد (1401). ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری شهریاز منظر پدافند غیرعامل(نمونه مطالعاتی: شهر زادهدان). فصل نامه پژوهش و برنامه ریزی شهری. 13(48)، 69-86.
16.محمدی باغملایی، جلال، و سهامی، حبیب الله (1392). الگوی ارزیابی آسیب پذیری بنادر با استفاده از تلفیق روش فازی و رمکپ. فصل نامه علوم و فناوری های پدافند غیر عامل. 4(4)، 285-292.
17.Paul Barnes, P., Oloruntoba, R. (2005). Assurance of security in maritime supply chains: Conceptual issues of vulnerability and crisis management. Journal of International Management. 11(4):519-540
18.Pott, A., Taylor, B., Kubu, B. (2007). Protecting America’s Ports: Promising Practices. A Final Report Submitted by the Police Executive Research Forum to the National Institute of Justice.p122.
19.Vilchis, E., Haveman, J.D. Stephen., S. Cohen. (2006). Protecting the Nation’s Seaports: Balancing Security and Cost . Public Policy Institute of California (PPIC) .p296.

منابع اینترنتی
20.https://paydarymelli.ir
21.http://portalhamlonaghl.ir.
22.https://bikport.pmo.ir