تعیین راهبرد مناسب برای کاهش مهاجرت مردم بر ا ساس مدل سوات (مطالعه موردی: شهر اهواز)
محورهای موضوعی : جغرافیا،جمعیت و مهاجرت
شیدا حق زبان
1
(دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
دکتر جبرائیل قربانیان
2
(استادیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
دکتر زهرا خزایی
3
(استادیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
دکترجعفر مرشدی
4
(استادیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
دکتر رضا برنا
5
(دانشیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
کلید واژه: استراتژیک, مهاجرت, مدل سوات, اهواز, تدافعی,
چکیده مقاله :
ارتباط بین تغییرات وسیع آب و هوایی و مهاجرت مردم دنیا ارتباطی پیچیده است. تغییر اقلیم همه بخش های اقتصادی را تا اندازه ای تحت تأثیر قرار می دهد؛ اما بخش کشاورزی شاید حساس ترین و آسیب پذیرترین بخش باشد. این پدیده می تواند منجر به افزایش مهاجرت و افزایش خطر درگیری شود. امروزه مهاجرت یکی از معضلات همه کشورهای در حال توسعه است. مهاجرت اقلیمی و وقوع پی درپی خشکسالی در استان خوزستان و شهر اهواز نیز ناشی از افزایش دما و کمبود بارش و .... زمینه مهاجرت را فراهم نموده است. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی توانمندی های کاهش مهاجرت مردم شهر اهواز و تدوین راهبرد مهاجرت است. در این تحقیق با استفاده از مدل swot پرسشنامه ها براساس طیف لیکرت تنظیم و با نظرات کارشناسان، تکمیل و آنالیز شده است. ابتدا در مرحله اول عوامل داخلی، یعنی نقاط ضعف و قوت و در مرحله بعدی عوامل خارجی، یعنی فرصت ها و تهدیدها شناسایی و در مرحله آخر، این عوامل وزن دهی شدند. از بین عوامل خارجی، نقاط تهدید با وزن(0/460) و از عوامل داخلی، نقاط ضعف با وزن (0/440) بیشترین اوزان را به خود اختصاص داده اند. نتایج نشان داد که راهبرد استراتژیک مهاجرت شهر اهواز به راهبرد حداقل- حداقل یا راهبرد تدافعی نزدیک می باشد. پیام اصلی این مقاله بیانگر به کارگیری استراتژیک تدافعی و کاهشی است. یعنی در این بخش باید نقاط ضعف را کاهش و از تهدیدات بپرهیزیم. این عوامل ضعف و تهدید، زمینه مهاجرت اند و عدم توسعه پایدار اهواز را سبب می شوند.
Climate change affects all sectors of the economy to some extent, but the agricultural sector may be the most sensitive and vulnerable. This phenomenon can lead to increased migration and heightened conflict risks. Today migration is a challenge for all developing countries. Climate migration and the occurrence of consecutive droughts in the Khuzestan province and the city of Ahvaz are also caused by rising temperatures and lack of precipitation, among other factors The aim of this research is to assess the capabilities for reducing migration in the city of Ahvaz and develop a migration strategy. In this study the SWOT model was used and questionnaires were adjusted based on the Likert spectrum and completed and analyzed with the opinions of experts. Initially in the first stage, internal factors, namely strengths and weaknesses, were identified, and in the next stage, external factors, namely opportunities and threats, were identified and weighted. Among the external factors, threats with a weight of )0.460)and among the internal factors, weaknesses with a weight of )0.440) had the highest weights assigned to them. The results showed that the strategic migration strategy for the city of Ahvaz is close to a minimum-minimum or defensive strategy. The main message of this article emphasizes the use of defensive and reduction strategies.This means that in this area weaknesses should be reduced and threats should be avoided. These weaknesses and threats are the basis for migration and hinder the sustainable development of Ahvaz.
1) ابراهیم‌زاده، عیسی، واسمعیل‌نژاد، مرتضی (1395). پناهندگان اقلیمی چالش آینده و تحولات منطقه ای خراسان جنوبی. مجله جغرافیا و توسعه. 48، 18-1.
2) اخوان کاظمی، مسعود، طیبه، سادات حسینی، وبهرامی پور، فرشته (1398). واکاری تاثیر تغییرات اقلیمی بر امنیت بین المللی. فصلنامه مطالعات روابط بین المللی، 12(46)، 9-39.
3) اخوان کاظمی، مسعود، و ویسی، سارا (1395). تحلیل تاثیر تغییرات آب و هوایی و چالش ها و فرصت های حاصل از آن بر بحران های منطقه ای. پژوهش های جغرافیای انسانی، 48 (1)، 69-87.
4) امانپور، سعید، علی ثانی، عظیم، و حسینی شه‌پران، نبی اله (1400). سنجش متغیر های اثر گذار بر شکل گیری مهاجرت معکوس در بخش مرکزی شهرستان دزفول. فصلنامه علمی نگرش های نو در جغرافیای انسانی. 13(4)، 223-245.
5) بیگدلی‌راد، وحید، وملکی، شهرام (1401). ارزیابی و اولویت بندی مخاطرات انسانی بر ناپایداری منابع طبیعی و محیط زیست روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان البرز استان قزوین). پژوهش های علوم کشاورزی پایدار. 2 (3)، 14-1.
6) پریزادی، طاهر (1393). برنامه ریزی راهبردی با رویکرد توانمند سازی اجتماعی و ارتقاء محیطی سکونتگاه های غیر رسمی منطقه ماسور خرم آباد، فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 6(22)، 29-54.
7) جهانگیرپور، درنا، وبخشوده، محمد (1399). تاثیر تغییر اقلیم بر مهاجرت روستائیان در ایران. پژوهش های محیط زیست. 11(21)، 133-142.
8) حبیبی، کیومرث، خلیلی، امین، همتی، گلشن، و ویسی، صلاح (1400). تحلیل همبستگی تحرکات فضایی جمعیت و چالش های زیست محیطی در ایران. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری، منطقه ای. 11(41)، 81-112.
9) حسین پور، محمد علی، محمودی، سعید، زمانی، مهدی، و جالینوس نیا، علیرضا (1398). ارزیابی اثرات تغییرات اقلیم بر مهاجرت از دیدگاه های سازگاری و آسیب پذیری و تاب آوری و امنیت و عدالت اقلیمی، ششمین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم. تهران، 28 اسفند 1398.
10) حیدری، محمد جواد (1394). سازماندهی و توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی در شهر زنجان، مطالعه موردی محله اسلام آباد، فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 7(26،) 151-175.
11) زندمقدم، محمدرضا (1401). روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه و تاثیر آن بر محیط زیست منطقه، فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 14(51)، 23-48.
12) ساسانفر، امیر، همتی، علی، ومحمدی، حسین (1400). بررسی و تحلیل ژئوپلتیکی تاثیرات بحران مهاجرت (داخلی و خارجی) بر توازن ژئواکونومیک مناطق جغرافیایی ایران. فصلنامه جغرافیا برنامه‌ریزی منطقه ای. 11(42)، 309-342.
13) سواری، مسلم، ولیموئی، محمد (1401). تدوین راهبردی کاهش مهاجرت روستا به شهر در استان خوزستان. فصلنامه انجمن جمعیت شناسی ایران، 17(33)، 237-267.
14) شهبازین، سعیده، وکلانتری بنارکی، سیده‌زهرا (1400). بررسی امید مهاجرت در مناطق شهری. روستایی ایران در سال 95. مطالعات جمعیتی. 6(12)، 235-262.
15) صفایی پور، مسعود، ومحلی، یوسف (1396). عوامل تاثیرگذار بر مهاجرت از شهر اهواز با استفاده از مدل معادلات ساختار و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی. مجله مطالعات محیطی هفت حصار. 6(22)، 81-96.
16) غفاری‌نسب، اسفندیار، وایمان، محمدتقی (1395). مردم‌نگاری شهری برای‌واکاری مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی (مطالعات شهری)، 6(18)، 77-92.
17) فاضل‌نیا، غریب، وجهانتیغ، حسنعلی (1398). بررسی پیامد های مکانی و فضایی خشکسالی اقلیمی در مناطق روستایی شهرستان کازرون. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 6 (2)، 145-157.
18) کرمی‌نسب، صدیقه، ورضا شهبازی، حسین (1398). نقش مخاطرات طبیعی (خشکسالی) در مهاجرت روستایی بخش کردیان شهرستان جهرم. مجله جغرافیا و روابط انسانی. 1(4)، 411-401.
19) کریمی، صادق، یاسرصباحی گراغانی، یاسر، وحسام‌پور، امیر (1394). نقش عوامل آب وهوایی موثر بر روند مهاجرت دو سوی اجباری روستاهای جبالبارز شمالی به شهرستان جیرفت. دومین کنفرانس علمی پژوهش های افق های نوین در علوم جغرافیا و برنامه ریزی معماری و شهرسازی، 16 اسفند ، تهران
20) محمدی، سعدی، رستمی، شاه بختی، طالشی، مصطفی، وسلطانی‌مقدس، ریحانه (1395). نقش عوامل طبیعی در ناپایداری سکونتگاه های روستایی در منطقه کوهستانی و پایکوهی زاگرس (مطالعه موردی: مریوان و سرو آباد). مجله جغرافیا و توسعه. 14(43)، 133-158.
21) مرادی مسیحی، واراز (1381). برنامه ریزی استراتزیک در کلان شهرها به ضمیمه استراتزیک شهر لندن، نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، جلد اول، تهران.
23) نصیری‌هندخاله، اسماعیل، حسینی فر، سید حسن، واحمدی، علی (1395). تاثیر مهاجرت بر توسعه شهری بابل با استفاده از مدل Swot مورد مطالعه شهر بابل. دو فصلنامه پژوهش های بوم شناسی. 7 (14)، 66-55.
24) Alvarez, M., Bernard, A., & Lieske, S. N. (2021). Understanding internal migration trends in OECD countries. Population, Space and Place, 27(7), e2451.
25) Castelli, F. (2018). Drivers of migration: why do people move?. Journal of travel medicine, 25(1), tay040.
26) Debnath, M., & Nayak, D. K. (2020). Assessing drought-induced temporary migration as an adaptation strategy: Evidence from rural India. Migration and Development, 11(3), 521-542.
27) Donner, S. D., & Webber, S. (2014). Obstacles to climate change adaptation decisions: a case study of sea-level rise and coastal protection measures in Kiribati. Sustainability Science, 9(3), 331-345.
28) Duijndam, S. J., Botzen, W. J., Hagedoorn, L. C., & Aerts, J. C. (2022). Anticipating sea‐level rise and human migration: A review of empirical evidence and avenues for future research. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 13(1), e747.
29) Eshetu, F., Haji, J., Ketema, M., & Mehare, A. (2023). Impact of Rural Out-Migration on Vulnerability to Rural Multidimensional Poverty in Southern Ethiopia. Journal of International Migration and Integration, 24(3), 1175-1209.
30) Garðarsdóttir, Ó., Bjarnason, T., Jónsson, S. H., & Shuttleworth, I. (2021). Is internal migration declining in Iceland? Intensities, geographical patterns and population composition 1986–2017. Population, Space and Place, 27(7), e2339.
31) Jarawura, F. X. (2021). Dynamics of drought-related migration among five villages in the Savannah of Ghana. Ghana Journal of Geography, 13(1), 103-125.
32) Nabong, E. C., Hocking, L., Opdyke, A., & Walters, J. P. (2023). Decision‐making factor interactions influencing climate migration: A systems‐based systematic review. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 14(4), e828.
33) Nepal, S., Tripathi, S., & Adhikari, H. (2021). Geospatial approach to the risk assessment of climate-induced disasters (drought and erosion) and impacts on out-migration in Nepal. International Journal of Disaster Risk Reduction, 59, 102241.
34) Nurse, L. A., McLean, R. F., Agard, J., Briguglio, L. P., Duvat-Magnan, V., Pelesikoti, N., ... & Webb, A. (2014). Small islands. Climate change 2014: Impacts, adaptation, and vulnerability. Part B: Regional aspects. Contribution of working group II to the fifth assessment report of the intergovernmental panel on climate change, pp-1613.
35) Obi, C., Bartolini, F., Brunori, G., & D'Haese, M. (2020). How does international migration impact on rural areas in developing countries? A systematic review. Journal of Rural Studies, 80, 273-290.
36) Piguet, E. (2022). Linking climate change, environmental degradation, and migration: An update after 10 years. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 13(1), e746.