اعمال پوشش روانکار جامد دی سولفید مولیبدن توسط روش نفوذی حرارتی بر روی فولاد

محورهای موضوعی : روش ها و فرآیندهای نوین در تولید

مهدی اکبرزاده مقدم ¹ , مرتضی ززند رحیمی ²

1 - دانشجوی دکتری، مهندسی مواد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
2 - استاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان

تاریخ دریافت : 1394/12/17 تاریخ پذیرش : 1396/09/19 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: روش نفوذ حرارتی, دی سولفید مولیبدن, روان‌کار جامد,

چکیده مقاله :

دی سولفید مولیبدن (MoS2) یکی از پرکاربردترین روانکارهای جامد است که به روش‌های مختلفی بر روی سطوح تحت سایش اعمال می‌شود. در این پژوهش با استفاده از روش نفوذ حرارتی، پوشش MoS2 در دما و زمان‌های مختلف بر روی زمینه فولاد زنگ نزن 304 ایجاد شد. سپس خواص پوشش با استفاده ازSEM، EDX، XRD و FTIR و زبری سنج و سختی سنج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده تشکیل یک لایه یکنواخت حاوی فازهای MoS2 و MoO3-X با اندازه دانه 1000-400 نانومتر و ضخامت 50-20 میکرومتر و سختی 550- 350 ویکرز است. همچنین در این تحقیق، سینتیک رشد لایه نفوذی بین زیرلایه وپوشش، بررسی شده است. مشخص شد که ضخامت لایه نفوذی نسبت به زمان عملیات در دمای ثابت از رابطه سهموی پیروی می‌نماید.

چکیده انگلیسی:

Molybdenum disulfide (MoS2) is one of the most solid lubricants applied on surfaces under friction condition in different ways. In this study, MoS2 coatings was applied on 316 stainless steel using thermal diffusion method at various temperatures and times. Coatings properties were investigated using SEM, EDX, XRD and FTIR, Hardness Tester and Roughness tester. The results indicated formation of a uniform layer on the surface that contains MoS2 and MoO3-X phases. Coatings have thickness of 20-50 µm and grain size of 400-1000 nm and hardness of 350- 550 HV. Also in this study, the kinetics of diffusion layer between substrate and coating has been investigated. the kinetics of diffusion layer between substrate and coating has been investigated. It was found that thickness of diffusion layer changes with time at constant temperature follow from parabolic equation.The thickness of diffusion layer changes with time at at constant temperature follow from parabolic equation.

منابع و مأخذ:

 [1]    J. Yang, Y. Jiang, J. Hardell, B. Prakash & Q.-F. Fang, “Influence of service temperature on tribological characteristics of self-lubricant coatings: A reviewˮ, Frontiers of Materials Science, Vol. 7, pp. 28-39, 2013.

 

[2]    I. Efeoglu, “Sputtering MoS₂-based Coatingsˮ, in Encyclopedia of Tribology, ed: Springer, pp. 3233-3252, 2013.

 

[3]      ح. شفیعی، ح. شفیعی و ع .شفیعی، "بررسی و مطالعه سختی و رفتار سایشی سه پوشش TiN، TiCN وTiN-TiCN- اعمال شده بر روی فولاد ابزار D2 به روش تبخیر پرتو الکترونی"EB-PVD ،فصلنامه ی علمی پژوهشی فرایند های نوین در مهندسی مواد، شماره 1، صفحه 131-141، بهار، 1394.

 

[4]    G. V. Karpenko & A. Aladjem, “Influence of diffusion coatings on the strength of steel: Freund Pub. Houseˮ, Aldermannsdorf, Switzerland: sole distributor, Trans Tech Publications, 1979.

 

[5]    H. Wang, B. Xu & J. Liu, “Micro and nano sulfide solid lubricationˮ, Springer Science and  Business Media, 2013.

 

[6]    J. W. Hastie, “Characterization of High Temperature Vapors and Gasesˮ, Proceedings of the 10th Materials Research Symposium Held at the National Bureau of Standards, Gaithersburg, Maryland, September 18-22, 1978: U.S. Department of Commerce, National Bureau of Standards, 1979.

 

[7]    S. Voronin, O. Smorygo, P. Bertrand, I. Smurov, N. Smirnov & Y. Makarov, “Thermal-diffusion synthesis of thick molybdenum disulphide coatings on steel substratesˮ, Surface and Coatings Technology, Vol. 180, pp. 113-117, 2004.

 

[8]    R. C. Ropp, Encyclopedia of the Alkaline Earth Compounds: Elsevier Science, 2012.

 

[9]    X. M. Wei & H. C. Zeng, “Sulfidation of single molecular sheets of MoO₃ pillared by bipyridine in nanohybrid MoO₃ (4, 4'-bipyridyl) 0.5ˮ, Chemistry of Materials, Vol. 15, pp. 433-442, 2003.

 

[10] A. Hernández-Ramírez & I. Medina-Ramirez, Photocatalytic Semiconductors: Synthesis, Characterization, and Environmental Applications: Springer International Publishing, 2014.

 

[11] T. Weber, J. Muijsers, J. Van Wolput, C. Verhagen & J. Niemantsverdriet, “Basic reaction steps in the sulfidation of crystalline MoO₃ to MoS₂, as studied by X-ray photoelectron and infrared emission spectroscopyˮ, The Journal of Physical Chemistry, Vol. 100, pp. 14144-14150, 1996.

 

[12] P. W. Centers, “Molybdenum disulfide - molybdenum oxide lubricantsˮ, ed: Google Patents, 1989.

 

[13] Y. Zhao, Y. Zhang, Z. Yang, Y. Yan & K. Sun, “Synthesis of MoS₂ and MoO₂ for their applications in H₂ generation and lithium ion batteries: a reviewˮ, Science and Technology of Advanced Materials, 2016.

 

[14] A. R. West, Solid State Chemistry and Its Applications: Wiley, 1987.

 

[15] C. f. D. Data, A. S. f. Testing & Materials, Powder Diffraction File Search Manual for Frequently Encountered Phases: Inorganic and Organic, Alphabetical, Hanawalt, Fink, 1979: The Centre, 1979.