بررسی نثر الهی‌نامه حسن‌زاده آملی بر اساس معیار‌‌‌های پیشنهادی یحیی کاردگر
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم
کلید واژه: نثر, نثر الهی‌نامه, بررسی نثر, نقد نثر.,
چکیده مقاله :
برای ارزشیابی متون نثر نیاز است که با توجه به اصالت‌ها و روحیات نثر معیار‌‌‌های ثابتی را ارائه دهیم و آن‌ها را در یک نثر به‌طور مصداقی همراه کنیم تا در بررسی آن‌ها دچار سردرگمی و پراکنده‌گویی و خلط مباحث نثر و شعر و نظریه‌پردازی صرف نشویم. یکی از پژوهشگرانی که در این راستا تلاش‌هایی داشته، یحیی کاردگر است؛ ایشان در برخی نوشته‌ها و کلاس‌ها با بهره‌گیری از معیار‌‌‌های پیشنهادی خویش متون نثر را بررسی کرده‌اند. با نظر به رویکرد ایشان می‌توان برای سروسامان دادن و استقلال نقد نثر گام‌هایی مؤثر برداشت و وحدت رویه‌ای در بررسی متون نثر ایجاد کرد؛ ازین‌رو در این مقاله سعی می‌کنیم تا روش نقد نثر یحیی کاردگر را معرفی و الهی‌نامه حسن‌زاده آملی را بر اساس آن تحلیل کنیم. نقد ذکرشده را می‌توان نوعی سبک‌‌شناسی لایه‌ای دانست که در آن، متن منثور پس از تعیین موضوع، در پنج لایه اصلی «نسبت با اصالت‌‌‌‌های زبان»(آوا، واژگان، جمله)، «نسبت با شعر»، «نسبت با زبان‌‌‌‌های دیگر»، «نسبت با اندیشه‌‌‌‌های علمی»، «نسبت با ظرافت‌‌‌‌های بلاغی» بررسی می‌گردد و درواقع نسبت با معیار‌‌‌های پنج‌گانه مذکور سنجیده می‌شود و سپس جایگاهش در حلقه‌‌‌‌های شکل‌گیری و تحول متون منثور مشخص می‌گردد.
In order to evaluate prose texts, it is necessary to present fixed criteria based on the originality and spirit of prose and to include them in a prose text in a exemplified manner so that we do not get confused and scattered in our study, and to mix up the topics of prose and poetry and mere theorizing. One of the researchers who has made efforts in this direction is Yahya Kardgar; in some writings and classes, he has examined prose texts using the criteria he suggested. Considering his approach, effective steps can be taken to organize and independent prose criticism and create a unity of procedure in examining prose texts; therefore, in this article, we try to introduce Yahya Kardgar's method of prose criticism and analyze Hassanzadeh Amoli's Ilahinamah based on it. The aforementioned criticism can be considered a type of layered stylistics in which, after determining the subject, the prose text is examined in five main layers: "relationship with the originalities of the language" (sound, vocabulary, sentence), "relationship with poetry", "relationship with other languages", "relationship with scientific ideas", "relationship with rhetorical subtleties". In fact, the relationship is measured against the five aforementioned criteria and then its place in the circles of formation and development of prose texts is determined