آزادی در شعر معاصر ایران و افغانستان

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

فرناز نقی زاده ¹ , علی اصغر حلبی ²

1 - دانش‌آموختة دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/09/17 تاریخ پذیرش : 1396/09/17 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: آزادی, بهار, تجدد, شعر معاصر ایران, خلیلی, شعر معاصر افغانستان,

چکیده مقاله :

مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را در 1906م. امضا کرد. این امر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در آن دوران کسانی که پرچم‌دار تجدد بودند موضوعات بسیار مهمی را در جامعة سنتی و استبدادی ایران مطرح کردند. محمدتقی بهار (1886-1951) شاعر متجدد ایرانی که فرهنگ و تاریخ ایران را به‌خوبی می‌شناخت و از فرهنگ غرب و پیشرفت‌های آن آگاه بود، خواستار تأسیس مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در سیاست و قانون‌گذاری شد. او در این راه مبارزات زیادی انجام داد. تقریباً در همان زمان در افغانستان شاعری به نام خلیل‌الله خلیلی (1907-1987) به موضوعات مشابهی توجه داشت. خلیلی سال‌‌‌ها در کشورهای مختلف به‌عنوان سفیر زندگی کرد و به خاطر جنگ، طعم تلخ آوارگی را چشید. با توجه به اهمیت تجدد و تأثیری که مدرنیته بر جنبه‌های گوناگون زندگی در عصر حاضر نهاده است در این مقاله با شیوة تطبیقی نوع نگاه و برداشت بهارو خلیلی نسبت به مدرنیته با تمرکز بر مفهوم آزادی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهدبهار در مقایسه با خلیلی به ابعاد گسترده‌تری از مفهوم آزادی پرداخته است.