تأثیر صنعت نفت ایران بر ساختار داستان کوتاه فارسی

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

شبنم حاتم‌پور ¹ , ولی‌الله ظفری ² , رضا کارگر کوتیانی ³

1 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
3 - مربی گروه تاریخ واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1393/11/28 تاریخ پذیرش : 1394/03/27 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: صنعت نفت, ساختار داستان کوتاه, داستان نویسان جنوب,

چکیده مقاله :

با توجه به قدمت صدسالۀ صنعت نفت در ایران و گسترش این صنعت در نواحی جنوب و جنوب غربی ایران از جمله در استان‌های بوشهر، فارس و خوزستان، خواه ناخواه با صنعتی اثرگذار در جامعه روبه‌رو هستیم. تقابل دو فرهنگِ غرب و شرق در این مناطق، جلوه‌های خود را در فرهنگ، زبان و باورها نشان داده است. حضور اولیۀ کاشفان نفت در مناطق جنوبی، نوعی تلفیقِ فرهنگی و زبانی و اثرپذیری از آن در مردمان بومی این مناطق به‌وجود آورد. نویسندگانی که در حیطۀ ادبیات داستانی قلم زده‌اند و به نوعی ادبیات اقلیمی را رواج داده‌اند؛ یا از مردم بومی بوده‌اند و یا به دلیل اشتغال در شرکت نفت تحت تأثیر این فرهنگ التقاطی قرار گرفته‌اند و در داستان‌های کوتاه خود به شکل ناخودآگاه یا خودآگاهانه از چنین توانایی‌هایی بهره برده‌اند. در این مقاله بعضی ساختارهای داستان کوتاه دهه‌های بیست تا پنجاه که از صنعت نفت اثر پذیرفته‌اند، با دقت نقد و بررسی شده است. ساختار‌های مورد مطالعه در این پژوهش زمینه، فضاسازی و درون‌مایه بوده‌اند و نتایج پژوهش نشان می‌دهد اثرات صنعت نفت به صورت زمینه‌های سیاسی و فرهنگی، ایجاد فضای خشم و نفرت، فضای پوچ‌گرایی و فضای امید و آرزو و مضامینی چون بی‌هدفی، شادی، مهاجرت، فقر و نداشتن امنیت شغلی در داستان‌های کوتاه منعکس شده است.

چکیده انگلیسی:

  With regard to the history of oil industry in Iran and the expansion of industry in the areas of the south and southwest (in provinces of Bushehr, Fars and Khuzestan), We're faced ,willingly or unwillingly, with industrial confrontation of east and west cultures in the areas of culture, language, beliefs etc. The presence of oil explorers in the southern regions, had a huge impact on cultural and linguistic features of the people in these areas. The authors of these areas were to promote environmental literature. These writers were the natives or workers in the oil company. In this paper  some structures of short stories influenced by oil company, were reviewed between 1320-1350 (AH). Results showed  anger, hate, nihilism atmosphere, hope, happyness, immigration, poverty and lack of job security were dominant features.