بررسی مزیت نسبی و ثبات عملکرد صادرات کالاهای صنعتی در استان های ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

خلیل قاسملو ^{1 *} , حمید ذوالقدر ² , علیرضا کازرونی ³

1 - رئیس گروه امور تولیدی-سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان
2 - دانشجوی دکتری پولی دانشگاه تبریز
3 - استاد دانشکده اقتصاد دانشگا تبریز

تاریخ پذیرش : 1397/02/19 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

شناسایی مزیت نسبی مناطق صنعتی دارای قابلیت و هدایت سرمایه­ها جهت سرمایه­گذاری در صنایع آن مناطق می­توانند در  توسعه صادرات غیر نفتی مؤثر باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی مزیت نسبی و میزان ثبات عملکرد صادرات کالاهای صنعتی در استان­های کشور ایران است. برای بررسی وضعیت مزیت نسبی از روش­های مزیت نسبی آشکار شده (RCA) و مزیت نسبی آشکار شده متقارن (RSCA) و همچنین از روش همگرایی گروهی (نسبت R²/β) جهت بررسی روند پایداری مزیت نسبی استان­ها در تولید و صادرات کالاهای صنعتی استفاده شده است. داده­های مورد نیاز از گزارش­های سرشماری سالانه کارگاه­های صنعتی طی دوره 1392-1379جمع­آوری شده است. نتایج حاصل از بررسی مزیت­ نسبی آشکارشده و متقارن بالاسا نشان داد که استان­های اصفهان، مرکزی، قزوین، بوشهر، هرمزگان، سمنان، آذربایجان شرقی، یزد، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، زنجان، قم و کرمان به ترتیب از مزیت نسبی آشکار شده و متقارن برخوردار هستند. این استان­ها علاوه بر خودکفا بودن، کالاهای صنعتی خود را به سایر استان­ها و خارج کشور صادر می­کنند. همچنین یافته­های حاصل از برآورد روش همگرایی گروهی نشان داد که برای کل استان­ها ضریب تخصص­گرایی برابر با 33/1 بوده و بزرگ­تر از یک می­باشد، اما از 28 استان مورد مطالعه، 14 استان با ضریب تخصص گرایی بالای یک (75/1) صنعتی و 14 استان دیگر با ضریب تخصص­گرایی کمتر یک (99/0) غیر صنعتی بوداند. براساس این نتایج، سطح تخصص و میزان مزیت نسبی استان­های صنعتی نه تنها از ثبات لازم برخوردار بوده بلکه در طی دوره نیز تقویت شده است. در مقابل سطح تخصص و میزان مزیت نسبی استان­های غیر صنعتی پایدار نبوده و به طور نسبی میزان تخصص این استان­ها در مقایسه با استان­های صنعتی تضعیف شده است.

چکیده انگلیسی:

Identify comparative advantage of regions has the capability and direct capitals to invest in those areas industry, can be effective in development non-oil exports. Hence, the purposes of this study comparative advantage and stability of performance industrial exports provinces in Iran country. For the investigate the status of comparative advantage was used analysis revealed comparative advantage (RCA), so and symmetric revealed comparative advantage (RSCA) and also the convergence of group (the ratio R2/β) to study the stability of comparative advantage in the production and export of industrial goods was applied. Required data has been gathered from the annual census reports industrial workshops for during 1379-1392. The results of investigate index of revealed comparative advantage and symmetrical Balassa show that Isfahan, Qazvin, Bushehr, Hormozgan, Semnan, East Azerbaijani, Yazd, Khuzestan, kohgiloyeh, Khuzestan, Tehran, Qom and Kerman Respectively have a revealed comparative and symmetrical advantage. This province In addition to being self-sufficient has benefited from the export goods for other provinces and countries theirs. Findings of estimation method group convergence revealed at whole of province of specialization coefficient equal to 1/33 is larger than one; But surveyed of 28 provinces, 14 provinces industries with one high coefficient of specialization (1/75) and 14 provinces non-industrial with one lower coefficient of specialization (0/99) The results shows that not only level of specialize and comparative advantages in industrial provinces are stable but strengthened over the period. While level of province non-industrial specialize and comparative advantage was not stable and the relative amount of industrial expertise in these provinces has been weakened.