تحلیل عوامل مؤثر در توسعه فیزیکی شهر رحیم آباد (شهرستان رودسر) طی دو دهه ی اخیر
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایعیسی پور رمضان 1 , محمد مجد رحیم آبادی 2 *
1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
توسعه فیزیکی شهر روندی است که طی آن محدودههای فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن در ابعاد افقی و عمودی و در طول زمان از نظر کمی و کیفی افزایش مییابند. روند تحولات شهری در استان گیلان، اراضی حاشیه شهرها را تحت تأثیر روند شهرنشینی قرار داده و در راستای نیاز جمعیت شهری به مسکن جدید، کاربری این اراضی تغییر و به اراضی ساخته شده تبدیل شده است. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در توسعه فیزیکی شهر رحیمآباد و اثرات آن بر کاربری اراضی حاشیه شهر رحیمآباد در طی سالهای 90 - 1370 میباشد. از اینرو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و مبنای روش آن توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق روشهای اسنادی و مطالعات میدانی بدست آمده است. نتایج حاکی از آن است که شهر رحیمآباد در طی سالهای مورد بررسی دو نوع روند توسعه فیزیکی، یکی روند کند و نسبتاً متعادل متناسب با افزایش طبیعی جمعیت شهری طی سالهای80-1370 که تأثیر اندکی بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی حاشیه شهری داشته و دیگری روند تند و شتابان در سالهای90-1380 را تجربه نموده است. در این دوره حدود 53 هکتار از اراضی کشاورزی به محدوده ساخت و ساز شهری اضافه شده است. همچنین بررسیها نشان میدهد که در بین عوامل مؤثر محیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در توسعه فیزیکی شهر رحیمآباد، سهم عوامل اجتماعی از قبیل افزایش جمعیت، مهاجرپذیری، بهبود شبکههای ارتباطی و عوامل سیاسی مانند نقش خدماتی و حوزه نفوذ بسیار بالای این شهر و بویژه اجرای برنامههای عمرانی دولت یعنی شروع عملیات احداث سد پلرود، بیش از عوامل محیطی و اقتصادی بوده است.
Physical development of city is a process in which physical limits of city and its physical spaces increase over time in terms of quantitative and qualitative through horizontal and vertical dimensions. Through process of urban development, territory outskirts of the Gilan province is affected and leaded to land use change in line with the needs of the urban population to new housing. The purpose of this cross - sectional study is analysis of influence factors on physical development of Rahim Abad city, situated in the eastern region of Gilan Province that caused to changes in agricultural land use during 1991-2011. The required information is obtained via documentary and field studies. The results of this study indicated that Rahim Abad city has experienced two types of physical development during the year under review. The first process is fairly balanced and proportionate to natural increase of population during 1991-2001 with little impact on agricultural land use change,and the second process had sharp and accelerated effect during the years 2001-2011 that approximately 53 acres of agricultural land changed to urban construction. Also, results showed that the influence of environmental, economic, social and political issues in the physical development of Rahim Abad. For instance, communication networks were improved while increasing population from social aspect. On the other hand, building Polrood dam as development planning had much influence on this city than environmental and economic factors from political aspect.