گروه بندی بافت های فرسوده شهری در استان خراسان رضوی (با تأکید بر روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایعلیرضا پویا 1 , میلاد حکیم زاده 2 *
1 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 - دانشجوی دکتری مدیریت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
سیستم پویای شهرها مدام در حال تغییر و تحول است. در این میان مشکلاتی مانند تغییرات فرهنگی و اجتماعی، فقر، آلودگیهای بهداشتی- زیست محیطی و ناپایداریهای کالبدی، برخی نقاط شهر را دگرگون ساخته و رنگ و بویی متفاوت از گذشته که نشانههایی از عدم توسعه پایدار شهری است، بر آنها مینشاند. کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه شهرهای استان خراسان رضوی ایجاد کرده است. از اینرو نخستین گام در برنامهریزی مناسب توسعه پایدار بافتهای فرسوده، شناخت و سطحبندی نواحی یاد شده در سطح استان خراسان رضوی میباشد. روش کار این پژوهش، ترکیبی از روشهای توصیفی- تحلیلی است.20 ناحیه فرسوده منتخب استان در پانزده شهرستان و پنج ناحیه در شهر مشهد با ارسال پرسشنامه 42 سنجهای در چهار بخش اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، فنی- کالبدی و بهداشتی- زیست محیطی با تکنیک تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی و به کمک نرمافزار 16spss در چهار خوشه، گروهبندی گردید. یافتهها نشان دهنده تفاوتها و نابرابریهایی در سطح توسعه یافتگی بافتهای فرسوده خراسان رضوی میباشد. لذا این تفاوتها لزوم تهیه و اجرای برنامهها و طرحهای هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن شهرها مانند تخصیص متوازن بودجه به شهرها، تدوین برنامههای نوسازی و بهسازی در بافتهای فرسوده کمتر توسعه یافته در راستای بهبود زیرساختهای کالبدی- نهادی و زیست محیطی و تدوین برنامه های مناسب فرهنگی و اجتماعی ایجاب میکند.
The dynamic system of cities has constantly been changed and developed. In this regard, the problems such as cultural changes, poverty, environmental pollution and physical instability have been changed some parts of cities with new differences which are the signs of unsustainable urban development. The quality of development and its infrastructures had been made major effect on the development of cities in Khorasan Razavi province because of the inappropriate planning in the past. The first step to solve the problems arisen from the regional imbalance is identifying and classifying the distressed textures of province in different fields of sustainable urban development. This descriptive-analytical study is clustered and ranked 20 selected districts of Mashhad province by sending questionnaire in four economic, cultural-social, technical-physical and health- environmental aspects by hierarchical cluster technique via SPSS software. The research results indicated that there were differences and disparities at development level in the distressed textures of Razavi Khorasan Province. Thus, these differences made it essential to prepare and implement the targeted programs and projects for integration and balancing development of cities such as balanced budgets allocated to cities as well as developed renovation and improved plans in less developed distressed texture in line with improving the physical-institutional, environmental infrastructures and developing the appropriate cultural and social programs.