بررسی روابط بین عوامل فردی- خانوادگی و ترجیحات همسرگزینی با رضایت زناشویی زوج‌های هر دو شاغل در آموزش و پرورش

محورهای موضوعی : زن و خانواده

روح اله رحیمی رحیمی ¹ (دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی تهران)
مختار عارفی ² (عضو هیأت علمی، گروه روانشناسی و مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی)
سهراب مرادی زاده ³ (دانشجوی دکتری علوم تربیتی، واحد اراک،دانشگاه آزاد اسلامی)

تاریخ دریافت : 1394/06/01 تاریخ پذیرش : 1394/11/19 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: رضایت زناشویی, زوج‌های هر دو شاغل, ترجیحات همسرگزینی, عوامل فردی- خانوادگی,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین نمودن روابط بین عوامل فردی- خانوادگی و ترجیحات همسرگزینی با رضایت زناشویی زوج‌های هر دو شاغل در آموزش و پرورش شهرستان دلفان انجام گرفته است. نمونه پژوهش مشتمل بر 238 آزمودنی (119زوج) بودند که جهت بررسی دقیق تر روابط مورد پژوهش از نمونه‌گیری جامع استفاده شد و کلیه جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفت. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه انریچ، اطلاعات فردی- خانوادگی و ترجیحات همسرگزینی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون t، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی شفه مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که در بین عوامل فردی- خانوادگی؛ میزان درآمد ماهانه و سابقه طلاق با رضایت زناشویی رابطه مثبت داشت و عواملی چون تعداد فرزندان و طول مدت ازدواج رابطه منفی معنادار با رضایت زناشویی دارند. علاوه بر این، بین سایر عوامل مانند میزان تحصیلات، سن ازدواج، تفاوت سنی زن و شوهر، نوع ازدواج و رضایت زناشویی رابطه ای وجود ندارد. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که بین ترجیحات همسرگزینی و رضایت زناشویی رابطه معنادار وجود دارد. با توجه به سطح پایین رضایت زناشویی در این گونه از زوج‌های هر دو شاغل، لزوم توجه بیش‌تر به عوامل فردی- خانوادگی قبل از ازدواج ضروری به نظر‌ می‌رسد. همچنین با توجه به رضایت زناشویی بالاتر در شیوه همسرگزینی آشنایی و رضایت خانواده، این شیوه جهت انتخاب همسر توصیه‌ می‌شود.

منابع و مأخذ:

- باقری، افسانه (1383). بررسی رابطه کیفیت زناشویی با موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده. فصلنامه خانواده و پژوهش، 1 (1): 80-57.

- برنشتاین، فیلیپ (1389). زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری- ارتباطی. ترجمه: حسن پور عابدی نائینی و غلامرضا منشئی. تهران: انتشارات رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1994).

- پیرمرادی، سعید (1383). روانشناسی فرهنگی و روانشناسی خانواده ایرانی.­­ اصفهان: انتشارات همام.

- تقوایی، پگاه (1385). مقایسه تعارضات زناشویی در ازدواج‌های فامیلی و غیرفامیلی زنان دبیر شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهراء تهران.

- ثنائی ذاکر، باقر (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.

- جدیری، جعفر؛ جان بزرگی، مسعود و رسول زاده طباطبائی، سید کاظم (1388). بررسی رابطه رضامندی زناشویی(بر اساس معیارهای دینی) با عوامل جمعیت شناختی؛ تحصیلات، طول مدت ازدواج، سن ازدواج و تفاوت سنی. فصلنامه روانشناسی و دین، 2(5): 84-49.

- حافظ شعرباف، راضیه و حسینیان، سیمین (1379). مقایسه شخصیتی زنان متأهل شاغل و خانه دار شهر مشهد و ارتباط این ویژگی با رضامندی زناشویی. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 5 و 6: 90-73.

- حسینی بیرجندی، مهدی (1390). آموزش و مشاوره قبل از ازدواج. تهران: انتشارات آوای نور.

- زرشکن زمانپور، صدیقه (1380). بررسی رابطه رضایت زناشویی مادر با سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده رواشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم تهران.

- سالاری فر، محمدرضا (1392). خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی. تهران: انشارات سمت و حوزه و دانشگاه.

- سلیمانیان، علی اکبر (1373). بررسی تأثیر تفکرات غیر منطقی (بر اساس رویکرد شناختی) بر نارضایتی زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم تهران.

- شبانی حصار، حمید (1379). بررسی رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی زوجین با میزان رضامندی از زندگی زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- صداقت، حسین (1382). بررسی رابطه بین سن ازدواج، فامیلی یا غیر فامیلی بودن ازدواج، تعداد فرزندان و تشابه اعتقادی با رضایت زناشویی دبیران زن و مرد شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران.

- نصرآبادی، ام لیلی (1384). بررسی رابطه سازگاری زناشویی با سبک ازدواج زنان متأهل تهرانی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.

- نظری، علی محمد و سلیمانیان، علی اکبر (1386). بررسی و مقایسه رضایت زناشویی زوج‌های هر دو شاغل و یکی شاغل. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 6 (24): 122-103.

- نورانی پور، رحمت اله؛ بشارت، محمدعلی و یوسفی، اسکندر (1386). بررسی رابطه دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی در زوجین ساکن در مجتمع پژوهشگران جوان دانشگاه شهید بهشتی. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره. 24(6): 39-27.

- مظاهری، علی؛ صادقی، منصوره السادات؛ نصرآبادی، ام لیلی و انصاری نژاد، فاطمه (1388). رابطه سبک‌های همسرگزینی با کیفیت و پایداری ازدواج. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 5: 72-55.

- صادق مقدم، لیلا؛ عسگری، فریبا؛ معروضی، پرویز؛ شمس، هدایت اله و طهماسبی، سیمین (1385). مقایسه رضایت زناشویی در زنان شاغل و خانه دار و شوهران آنها در شهر گناباد. افق دانش،12(2): 49-45.

-Adnan, A.Sultan, SH. Sabira,SH. (2013). Role of trust in marital satisfaction among single and dual career couples, International. Journal of Research   Studies in Psychology,4(2):53-62.        

-Arrindell,W,A.,&Luteini,F.(2000).Similarity between intimate partners for  personality traits as  related to individual levels of satisfaction with life. Journal of personality and individual differences, 28: 629-637.  -Becchetti, L., &Rossetti, F. (2009).When money does not buy happiness: the case of frustrated achievers. Journal of Socio-Economics, 38; 159-167.        

-Brumbaugh, C. C.h. (2007) Divergences in mate preferences and mate selection. Doctoral Dissertation,University of Illinois at Urbana-Champaign,Graduate College.

-Burley,K.A.(1996).Family-work spillover in dual-career couple:

A.Clifford,L.B.(2008).Marriage in Michigan: factor that affect satisfaction. Journal of Consulting and Clinic, 45(6): 315-334.      

-Cooper, R.(1991). The performance edge: New strategies to work to work  effectiveness and competitive. Boston Houghton - Mifflin.    

-Gangoli,G.; A. Razak&M.McCarry. (2006). Forced Marriage and Domestic Violence Among South Asian Communicates in North East England. Retrieved Aguest 2. 2008.from Http://www.find article.com.

-Halford,W.K. (2001). Brief couple therapy for couples. New York: Guilford  publications.           

-Hurol,A. (2001).Consanguineous marriage and marital adjustment in Turkey the family. Journal of marital and the Family, 9 (2): 219-226.

-Jean King, J. (2005). Gender ideology: impact on dual-career couples’ role strain, marital satisfaction, and life satisfaction. A Dissertation for Doctor of  Philosophy Journal of Socio-Economics, 33: 189-211.     

     -Lillard,L.A., & L.J.Waite.(1993).A joint model of marital childbearing and marital disruption. Journal of Demography, 30: 653–681.

-Liss, M., Erchull,M.J., Staebell,E., & Axelson,S,J (2010). Men want equality, but women dont expcet it: Young adults' expectations for paricipation in  household and child care chores. Journal of Psychology of woman Quarterly,34:243-252.          

-Liu, J. Campbell, S. & Condie. H. (1995) Ethnocentrismin dating preferences for an American sample: The in group bias in social context. Eur. J. So. Psy.: VoL25: pp. 95-115.            

-Loughran, D.S., & Zissimopoulos, J. M. (2007). The effect of marriage and childbearing on wages of men and women. The Journal of Human Resources  44:326-349.           

-Lucchetti,A.E.­ (1999).Economic hardship and marital distress. Symposium in university of Texas at Austin. ICPR abstract: 354-356.     

-Mccrae,R.R.,& Costa,P.T. (1992). The five – factor model of personality and its relevance to personality disorder. Journal of personality disorder, 6: 343-359.

-Stutzer, A., & Frey, B. S. (2006). Does marriage make people happy, or do happy people get married? Journal of Socio - Economics, 35: 326-347. 

-Sultan,N.,Tabassum,A.,&Abdullah,A.(2014). Dual-Career Couples inBangladesh: Exploring the Challenges, Canadian Journal of Family and Youth, 6(1): 29-57.

 -Taniguchi, S.T., Freeman, P.A., Taylor, S., & Malcarne, B. (2006). Study of married couples' perceptions of marital satisfaction in outdoor recreation. Journal of experiential education,28(3): 253-256.        

-Thomas,s, Albert., & White, p.(1984). Determinants of marital quality in Dual-  career couple. Family relations, 33: 513-521.     .   

-Tormeti,L,A.,&Abotsi,R.M.(2013).Personal Values: A Perceptual Lens for  Investigating Spousal Perception of Marital Conflict among Ghanaian Dual Career Couples, American Journal of Applied Psychology,6(2): 68-74. 

-William,C.D., & Mark,S. (2008). Marital psychological and physical aggression and children's mental and physical health: Direct, mediated, and moderated effects. Journal of Consulting and Clinic, 45(6):276-295.     

-Yogev,s. (1983). Dual-career couple: Tice of group psychotherapy. New York:  Basic books.