نقد و بررسی شبهه ی کراهت ازدواج

محورهای موضوعی : زن و خانواده

احمد باقری ¹ , حسین داورزنی ² , سید محمود هل اتایی ³

1 - استاد، فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات ، دانشگاه تهران ،تهران ، ایران
2 - دانشیار، فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات ، دانشگاه تهران ،تهران ، ایران
3 - دانشجوی دکتری ، فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران ( نویسنده مسئول ) [e-mail]

تاریخ دریافت : 1398/01/07 تاریخ پذیرش : 1399/05/19 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: ازدواج, عدم مطلوبیت, استحباب, کراهت, عمومیت,

چکیده مقاله :

مشهور فقیهان امامیه با استناد به اطلاق یا عموم ادله ای که نظر به استحباب ازدواج دارند، گستره مخاطبین را آحاد مسلمانان می دانند. در مقابل، گروهی از بزرگان فقه جعفری(ع) همچون شیخ طوسی، ابن حمزه، راوندی و حلی با استناد به ادله ای نظیر ستایش حضرت یحیی(ع) در قرآن کریم با عنوان حصور، مذمت محبت به فرزندان و زنان، در پی داشتن فتنه، حزن و اندوه و ایجاد انحراف از آرمان اصلی خلقت که ازدواج عامل ایجاد آن است، بر این باورند که استحباب ازدواج اختصاص به دو گروه دارد؛ اول: کسانی که تمکن مالی برای فراهم نمودن مقدمات ازدواج را دارا می باشند و گروه دوم: کسانی هستند که شوق جنسی به روابط زناشویی دارند و در غیر این دو مورد، ازدواج نه تنها مطلوبیتی ندارد بلکه مکروه نیز می باشد و باید خویشتن داری نمود. در این پژوهش ضمن نقد ادله ی مخالفان، با استناد به عموم ادله نقلی مشروعیت نکاح و ادله عقلی نظیر وجوب مقدمه واجب و ملازمه میان حکم عقل و شرع، مطلوبیت استحبابی نکاح اثبات شده است.

چکیده انگلیسی:

Well-known Imami jurists, citing the absolute or general arguments that are in favor of marriage, consider the audience to be Muslims. On the other hand, a group of great jurists of Jafari (AS) such as Sheikh Tusi, Ibn Hamza, Ravandi and Hali, citing arguments such as praising Hazrat Yahya (AS) in the Holy Quran as "Hasour", condemning the love of children and women, in Following sedition, sorrow and grief and deviating from the main ideal of creation, which is caused by marriage believed that the acceptance of marriage belongs to two groups; First: those who have the financial means to prepare for marriage and the second group, those who have sexual desire for marital relations, and otherwise, marriage is not only undesirable but also disgusting and should be restrained.  In this study, while criticizing the arguments of the opponents, citing the general narrated arguments of the legitimacy of marriage and rational arguments such as the necessity of the obligatory introduction and the connection between the rule of reason and sharia, the desirability of marriage has been proved.  

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1. ابن ادریس، محمد(1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی(چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


2. ابن بابویه(شیخ صدوق)، محمد بن علی(1413ق). من لا یحضره الفقیه(چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


3.                                                (1362 ش). الخصال(چاپ اول). قم: جامعه ی مدرسین.


4. ابن حمزۀ، محمد بن علی(1408ق). الوسیلۀ إلی نیل الفضیلۀ(چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه ی آیۀ الله مرعشی نجفی.


5. آل عصفور(محدث بحرانی)، یوسف(1405 ق). الحدائق الناضرۀ فی أحکام العترۀ الطاهرۀ(چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


6. حائری، محمد حسین(1404 ق). الفصول الغرویۀ فی الأصول الفقهیۀ(چاپ اول). قم: دار إحیاء العلوم الإسلامیۀ.


7. حلی(فخر المحققین)، محمد بن حسن(1387ق). ایضاح الفوائد(چاپ اول). قم: مؤسسه ی اسماعیلیان.


8. خوئی، سید ابو القاسم(1352ش). أجود التقریرات(چاپ اول). قم: مطبعۀ العرفان.


9. دشتی، محمد(1379 ش). ترجمه ی نهج البلاغۀ(چاپ دوم). قم: انتشارات پارسایان.


10. راوندی، سعید بن هبۀ الله(1405ق). فقه القرآن(چاپ دوم). قم: مکتبۀ آیۀ الله المرعشی النجفی(ره).


11. سبزواری، محمد باقر(1423ق). کفایۀ الأحکام(چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


12. سیوری(فاضل مقداد)، مقداد بن عبد الله(1425ق). کنز العرفان فی فقه القرآن(چاپ اول). قم: انتشارات مرتضوی.


13. صیمری، مفلح بن حسن(1420ق). غایۀ المرام(چاپ اول). بیروت: دار الهادی.


14. طباطبایی، سید محمد حسین(1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن(چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


15. طبرسی، حسن بن فضل(1412 ق). مکارم الأخلاق(چاپ چهارم). قم: انتشارات شریف رضی.


16.                              (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن(چاپ سوم). تهران: انتشارات ناصر خسرو.


17. طریحی، فخر الدین(1375ش). مجمع البحرین(چاپ سوم). تهران: کتابفروشی مرتضوی.


18. طوسی، محمد بن الحسن(1407ق). تهذیب الأحکام(چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الإسلامیۀ.


19.                                 (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیۀ(چاپ سوم). تهران: المکتبۀ المرتضویۀ.


20.                                (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.


21. عاملی(محقق ثانی)، علی بن حسین(1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد(چاپ دوم). قم: مؤسسۀ آل البت(علیهم السلام).


22. عاملی(حر عاملی)، محمد بن الحسن(1409ق). تفصیل وسائل الشیعۀ إلی تحصیل مسائل الشریعۀ(چاپ اول). قم: مؤسسۀ آل الیت(ع).


23. عسکری، حسن بن علی(ع)(1409ق). التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری(علیه السلام)(چاپ اول). قم: مدرسۀ الإمام المهدی(عج).


24. عمیدی، سید عمید الدین(1416ق). کنز الفوائد(چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.


25. عیاشی، محمد بن مسعود(1380ق)، تفسیر العیاشی(چاپ اول). تهران: المطبعۀ العلمیۀ.


26. فراهیدی، خلیل بن احمد(1410ق). العین(چاپ دوم). قم: هجرت.


27. فیض کاشانی(ره)، محمد محسن(1406ق)، الوافی(چاپ اول). اصفهان: کتابخانه ی امام امیر المؤمنین(ع).


28. قمی، علی بن ابراهیم(1404ق). تفسیر القمی(چاپ سوم). قم: دار الکتاب.


29. کلینی، محمد بن یعقوب(1429ق). الکافی(چاپ اول). قم: دار الحدیث.


30. مازندرانی، محمد صالح(1382ق)، شرح الکافی(الأصول و الروضۀ)(چاپ اول). تهران: المکتبۀ الإسلامیۀ.


31. مجلسی، محمد تقی(1406ق). روضۀ المتقین(چاپ دوم). قم: مؤسسه ی فرهنگی اسلامی کوشانبور.


32.                         (1414ق). لوامع صاحب قرانی(چاپ دوم). قم: مؤسسه ی اسماعیلیان.


33. مجلسی، محمد باقر(1403ق). بحار الأنوار الجامعۀ لدرر أخبار الأئمۀ الأطهار(چاپ دوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.                                                 


34. مظفر، محمد رضا(1375ش). اصول الفقه(چاپ پنجم). قم: اسماعیلیان.