بررسی پراکنده روی شهر بروجرد و راهکارهای توسعه درونی آن

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

حجت شیخی ¹ , کیانوش ذاکر حقیقی ² , سحر منصوری ³

1 -
2 -
3 -

تاریخ دریافت : 1392/06/03 تاریخ پذیرش : 1393/02/01 تاریخ انتشار : 1392/11/01

کلید واژه: توسعه از درون, گسترش افقی و پراکنده, رشد هوشمند, شهر بروجرد,

چکیده مقاله :

گستردگی و گسیختگی کالبدی، بر سیمای بسیاری از شهرهای غربی کشور نمایان است. گستردگی کالبدی شهرها، در سالهای اخیر، می تواند ناشی از رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهر و تمرکز گرایی جمعیت و فعّالیت و به طور کلی، به بهانه تامین نیاز مسکن و پیش بینی اراضی مسکونی باشد که از تبعات آن تجاوز به اراضی کشاورزی، باغات حاشیه شهر و نابودی چشم اندازهای طبیعی شهر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی پراکنده روی شهر بروجرد با استفاده از روش های مختلف و بیان ظرفیت های توسعه درونی این شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی از نوع کاربردی می باشد که روش گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای بوده و بنا به نیاز از روش میدانی نیز بهره گرفته شده است. در این تحقیق ابتدا با کمک داده ها و آمارهای رسمی و اسناد طرح های توسعه شهری و با به کارگیری مدل­های کاربردی هلدرن، آنتروپی شانون و توزیع چارکی و... مساله وقوع پراکنده رویی و گسیختگی کالبدی شهر بروجرد تأیید و سپس با تعیین شاخص های توسعه درون شهری به بررسی قابلیت های مناطق دو گانه شهر بروجرد در راستای توسعه درونی شهر پرداخته شده است. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق و وجود 223 هکتار اراضی بایر و 94 هکتار اراضی ناکارآمد(اراضی قهوه­ای) و 479 هکتار گونه­های بافت فرسوده مشخص شد که شهر بروجرد امکان توسعه از درون را دارد و می­توان با بهره­گیری از فضاهای نام برده شده، توسعه درونی را افزایش داد و مانع توسعه پراکنده و گسترش افقی شد.  

چکیده انگلیسی:

  Urban sprawl and scattered development are the most conspicuous features of the majority of the cities in western Iran. Urban sprawl in Iran in the recent years may have emanated from a number of significant contributing factors, such as natural population growth, migration of rural population to urban areas, urban centralization and activity, housing needs, and residential housing speculation. Among the adverse consequences of urban sprawl and scattered development are deterioration of farmlands and orchards in rural regions and suburban areas and the destruction of natural city landscapes. The purpose of the present research project is to randomly investigate the principal factors contributing to urban sprawl in the city of Boroujerd and to assess the potentials for urban development of the city by using various approaches-particularly the smart growth approach. The research was conducted mainly using the descriptive-analytical method of the applied functional type, drawing mostly upon library sources and occasionally upon field studies. This research project initially verifies the conditions of urban sprawl and scattered development in the city of Boroujerd by drawing upon official data, statistics, and documents pertaining to urban development as well as by using applied Shannon Entropyand Heldren models, and quarter distribution. Subsequently, after determining the indices for urban development, the project proceeds to investigate the potentials for infill development in dual-purpose areas in the city of Boroujerd. Based on the results of the research and the availability of 223 hectares of grey field, 94 hectares of brown field, and 479 hectares of worn-out land in Boroujerd, this research project has determined that the city has considerable potentials for infill development and is perfectly capable of preventing urban sprawl and horizontal growth.