بررسی و تحلیل نقش بازارچه‌های ‎مرزی در قیمت زمین و مسکن شهری (نمونه موردی شهر بانه در مقطع زمانی 1392-1375)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

محسن احدنژاد روشتی ¹ , سعادت معتمدی ²

1 - دانشگاه زنجان
2 - دانشگاه زنجان

تاریخ دریافت : 1393/10/19 تاریخ پذیرش : 1393/10/19 تاریخ انتشار : 1393/10/19

کلید واژه: مسکن, بازارچه مرزی, بانه, زمین, Crosstab,

چکیده مقاله :

در دهه‎های اخیر در تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی به مناطق مرزی و مسائل آن‎ها توجه بسیاری شده است. این رغبت و علاقه وافر از آن نشأت‌گرفته است که این مناطق ویژه ممکن است موجب ایجاد سازگاری و همسانی اقتصادی در همگرایی بین کشورها گردند. در کل مبادله تجاری و اقتصاد پویای مناطق مرزی می‎تواند نقش اساسی در ترقی و پیشرفت توسعه پایدار، به‎ویژه اقتصاد نواحی مرزی، بهبود استانداردهای زندگی مردم، کاهش فقر، توزیع مناسب درآمد و تسریع همکاری‎های بیشتر بین نواحی مرزی داشته باشد. ایجاد بازارچه‎های مرزی در چند دهه اخیر تأثیرات زیادی بر شهرها گذاشته است. ازجمله این تأثیرات می‎توان به رشد و توسعه شهرها، افزایش تجارت و مبادلات و افزایش قیمت زمین و مسکن اشاره کرد. این پژوهش به بررسی نقش بازارچه مرزی در قیمت زمین و مسکن بر روی شهر بانه در طی دوره 1392-1375با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی پرداخته است. آمارهای مورداستفاده از بنگاه‎های املاک زمین و مسکن گردآوری‌شده است. و همچنین آمار تعداد پروانه‎ای ساختمانی از شهرداری بانه اخذشده است. در این تحقیق با استفاده از سه شاخص(حداقل، حداکثر و میانگین) دو متغیر زمین مسکونی و زمین تجاری مورد بررسی قرارگرفته‌اند. همچنین از روش Crosstab برای ارزیابی روند قیمت استفاده‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از این است که محلات واقع در مرکز شهر به دلیل دسترسی به خدمات و مراکز تجاری از افزایش قیمت بیشتری برخوردار بوده و به‌موازات دور شدن از مرکز شهر قیمت زمین و مسکن روند نزولی پیدا می‎کند. 

منابع و مأخذ:

منابع:

احدنژاد روشتی، محسن(1379)، ارزیابی و مدل‎سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده‎های ماهواره‎ای چند زمانه و سیستم اطلاعات جغرافیایی، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.

آیین‎نامه تشکیل بازارچه‎های مرزی، 1371، وزارت امور اقتصاد و دارائی.

بحرینی، سید حسین(1377)، فرایند طراحی شهری، دانشگاه تهران، چاپ اول.

حکمت‌نیا، حسن(1389)، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهر بهاباد با استفاده از الگوی تحلیل SOWT، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 2.

رازینی، ابراهیم علی؛ باستانی، علیرضا، گزارش تحلیلی بر نقش و عملکرد بازارچه‎های مرزی، معاونت برنامه‎ریزی و بررسی‌های اقتصادی وزارت بازرگانی، مهرماه 1381.

رضایی، علی(1380)، ماهنامه اقتصادی و بین‌المللی(اقتصاد ایران)، چون‌وچرای بازارچه‌های مرزی، دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری‌های وزارت کشور، سال چهارم، شماره 36.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح(1373)، فرهنگ جغرافیایی بانه.

صمدی، رضا(1391)، تحلیل و مدل‌سازی نقش بازار زمین شهری در توسعه فضایی مکانی شهر، مورد: منطقه سه شهر مشهد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گلستان.

عزیزی، محمدمهدی (1383)، جایگاه شاخص‎های مسکن در فرایند برنامه‎ریزی مسکن، مجله هنرهای زیبا،شماره 17.

فراهانی فرد، سعید (1387)، ساختار بازار زمین در اقتصاد اسلامی، فصل‌نامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال هفتم، شماره31، پاییز1387: 131-103.

قره‎نژاد، ح (1377)،"مطالعه تأثیرگذاری تقاضا بر اقتصاد توریسم"، مجموعه مقالات منتشره در ویژه‎نامه سمینار اصفهان و جاذبه‎های ایران‌گردی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان.

کریمی، حمید(1380)، توسعه پایدار شهری(با تأکید بر کاربری زمین شهری)، خلاصه مقالات هشتمین سمینار سیاست‎های توسعه‎ی مسکن در ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، چاپ اول، تهران.

مرصوصی، نفیسه، خانی، محمدباقر(1390)، تحلیل کارکردهای اقتصادی بازار تبریز و حوزه نفوذ آن، پژوهش‌‎های جغرافیای انسانی، شماره 75، صص 152-133.

مهدی‌زاده، جواد(1379)، برنامه‌ریزی کاربری زمین، تحول در دیدگاه‌ها و روش‌ها، فصل‌نامه مدیریت شهری، شماره4.

میرکتولی، جعفر و همکاران(1392)، ارزیابی پایگاه اقتصادی- اجتماعی ساکنین شهر مشهد و تاثیر آن بر قیمت زمین شهری: موردمطالعه منطقه سه شهر مشهد، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری،مشهد، ایران.

مهندسین مشاور نقش پیراوش(1385)، طرح جامع شهر بانه – مصوب 1385.

Jones, Philip, N. & Wild, Trevor(1994), Opening the Frontier: Recent spatial Impacts in the Inner German Border Zone; Regional Studies, vd.28.3.

Sermak, Agnieszku Brzosko., 2007, Theoretical Deliberations on Frontier location of

Cities, Bulletin of Geography (Socio-Economic Sires), No, 7, Pp 73-869.

Perkamann, M., 2003, Cross –Border Regions in Europe, Significance and Drivers of

Regional Cross –Border Cooperation, European Urban and Regional Studies, Vol. 10, Na 2, Pp 156-167.

Van der Veen, A. & Boot, D- L., 1995. Cross –Border Cooperation and European

Regional Policy. In, ed. H. Eskelinen and F. Snickers, 75-94. Berlin: Springing.

Rumley, Dennis & Julian V. Minghi., 1991, Introduction: The Border Landscape

Concept, Routledge, New York.

Bredan O, City economics, Cambridge”, Harvard university press,(2005).

C, Warnock, Veronica, E. Warnock Francis (2008), Markets and Housing Finance, Journal of Housing Economics 17, pp.239–251.

 Short, J. R (2006), Urban Theory A critical Assessment, Rout ledge, Newyork.