ارزیابی ویژگیهای کمی وکیفی مسکن در ایران طی سال‌های 1390-1345
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
1 - دانشگاه مازندران
کلید واژه: ایران, مسکن, شاخصهای کمی وکیفی, برنامه توسعه,
چکیده مقاله :
این مقاله، با هدف بررسی روندتحولات 45 ساله مسکن درایران بااستفاده از10 شاخص کمی وکیفی صورت گرفته است. به‌منظور تأمین داده‌های موردنیاز، ازنتایج سرشماری‌های عمومی نفوس ومسکن سال‌های 1345 تا 1390استفاده شده است. روش تحقیق حاضر ازنوع توصیفی - تحلیلی و ازنظرهدف ،کاربردی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بخش دولتی نقش خودرا درساخت مسکن درطول دهه‌های اخیرکاهش داده وبه سیاستهای حمایتی ازساخت مسکن انبوه و کوچک‌سازی آن روی آورده است. به لحاظ کمی، نرخ رشدمسکن درطول 45 سال گذشته 5/3 درصدبوده، درحالی که میزان رشدجمعیت بطورمتوسط 5/2 درصدبوده است. بااین حال ، درهمه دوره‌های موردمطالعه بیش ازیک میلیون واحدمسکونی کمبود مسکن درکشور وجودداشته است.ازنظرکیفی،تعدادواحدهای بادوام از7/11 درصد در1345 به 9/78 درصد در1390 افزایش یافته ومیزان مالکیت مسکن نیزدرایران همواره بالای 67 درصدبوده است. طبق برآوردانجام شده، ایران تاسال 1404 تعداد8/7 میلیون واحدمسکونی نیازداردکه سالانه بطورمتوسط 411 هزارواحد باید ساخته شود.
منابع
امانی، مهدی (1382): مبانی جمعیت شناسی، تهران انتشارات سمت؛
اهری، زهرا و دیگران (1367)، مسکن حداقل، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی؛
پورمحمدی، محمدرضا (1382)، برنامه ریزی مسکن، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت
حسامیان فرخ و همکاران(1377)، شهرنشینی درایران، چاپ سوم، تهران: انتشارات آگاه
حکیمی، هادی و همکاران (1390)، ارزیابی شاخصهای کمی و کیفی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی ایران (مطالعه موردی: جمشیدآباد خوی)، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 22، شماره پیاپی44، شماره 4، صص:197-210
سلطانی، علی و دیگران (1393)، تحلیلی بر ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی ساکنان مسکن مهر، مطالعه موردی شهرهای شیراز، فیروزآباد، آباده، نورآباد و استهبان، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‌ای، سال ششم، شماره 22، صص:67-84
فقیری،ش و س، رحیم زاده (1383) ، مجموعه قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات معاونت پژوهشی ریاست جمهوری
ریاضی، س (1381)، نقش دولت در برنامه‌ریزی مسکن، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 16(7و8)،صص: 228-234
زنجانی، حبیب ا...، (1371): جمعیت وتوسعه، مجموعه مقالات، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
زیاری، کرامت اله و ع. زرافشان، (1385)، بررسی تغییرات کمی و کیفی مسکن در شهرمراغه و پیش بینی مسکن مورد نیاز تا سال 1402، جغرافیا و توسعه، 4(8)، صص 85-105
عزیزی، محمدمهدی (1383)، جایگاه شاخصهای مسکن در فرآیند برنامه ریزی مسکن، هنرهای زیبا ، شماره 17، بهار صص 31-42
لاکویان، آپرودیسیوا (1364)، خانه سازی در جهان سوم، مترجم، مینو رفیعی، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه
مجتهدزاده، غلامحسین (1383)، بررسی سیاستهای محلی مسکن در ایران و انگلیس، هنرهای زیبا، شماره 17، بهار، صص 19-30
مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن سال‌های 1390-1385-1375-1365-1355-1345
Friel, S. McMichael, A. Kjellstrom, T. Prapamontol, T.(2004).Housing and Health Transition in Thailand,Reviews on EnvironmentalHealth,vol 19; No. 3/4, page(s) 311-328
Forrest,R.andLee,J (2003). Housing and Social Change, London and New york: Routledge
Grey,R.,Downs,C.T&Kirkman,K(2009). Using Housing estates as conservation tools:A Case study in Kwazulu-Natal,SouthAfrica,Applied Geography 29,pp.371-376
Ghoguill,CH(2007): The search for policies to support sustainable housing.Habitat international,vol 31,pp:143-149
Katherine V. Gough ,HoaiAnh Tran (2009). Changing housing policy in Vietnam: in a residential area of Hanoi, Cities 26 (2009) 175–186
King,P.andAldershot,A(2005): A social philosophy of housing,Habitatinternational,vol 29,pp:603-611
Jenkins,P.and et al(2002): Planning and Housing in the Rapidly urbanizing World,London and New york: Routledge
Preston,V(2006): Encyclopedia of Human Geography,USA: Sage Publications,Inc
Ramesh,M(2004): Social Policy in East and Southeast Asia ,Education,Health,Housing and Income Maintenance, London and New york: Routledge
UN (2008):The Millennium Development Goals Report 2008, New york: United Nations
U.N(2003): The Chalenge of Slums,Global Report on Human Settlements , United Nations
,Human Settlement Programme
UN- HABITAT(2003). The Challenge of Slums; Global Reporton Human Settlements
World Bank(1992): The Housing Indicators Programme,Extensive Survey: Preliminary Results,June 1992
Hiramaya,Y.&Ronald.R.(2006): Housing and Social Transition in Japan, London and New york: Routledge.