ارزیابی و اولویتبندی تصمیم‌گیران شهری در یکپارچهسازی سیستم حمل و نقل عمومی با استفاده از روش کوپراس (مطالعه موردی: شهر ارومیه)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریفرهاد حدادی 1 , حمید شیرمحمدی 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2 - استادیار راه و ترابری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
کلید واژه: روش کوپراس, حمل و نقل عمومی, یکپارچهسازی, معیارها, اولویتبندی تصمیم‌گیران شهری,
چکیده مقاله :
امروزه، با رشد جمعیت شهری استفاده از حمل و نقل عمومی و شخصی به سرعت در حال افزایش است که باعث آلودگی هوا و صوتی و مصرف بیرویه سوخت میشود. مطالعات نشان داده که حمل و نقل عمومی در مقایسه با وسایل نقلیه شخصی مقرون به صرفهتر است وآلودگی کمتری ایجاد میکند. حمل و نقل عمومی برای داشتن عملکردی پایدار به هماهنگی و یکپارچگی با دیگر وسایل حمل و نقل نیاز دارد. کلانشهر ارومیه با رشد سالانه 42/1 درصدی جمعیت، با تراکم ترافیک سنگین و افزایش زمان سفر روبرو شده است. به منظور کاهش تراکم سنگین ترافیک و مشکلات ناشی از آن در این کلان شهر اتوبوسهای تندرو (BRT) توسط برنامهریزان شهری و مهندسین به عنوان سیستم حمل و نقل عمومی طراحی و عملیاتی شدند. اما، این سیستم حمل و نقل برای این که بتواند به خوبی در این کلان شهر عمل کند و توانایی رقابت با دیگر وسایل حمل و نقل عمومی داشته باشد به یکپارچگی در جنبههای مختلف اقتصادی، فنی، زیستمحیطی و اجتماعی نیاز دارد. بنابراین ابتدا در این مقاله معیارهای یکپارچهسازی در این سیستم حمل و نقل با طرح پرسشنامه به دست میآیند و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، این معیارها وزندهی میشوند و سپس ارزیابی و اولویتبندی تصمیم‌گیران شهری از قبیل مسئولان اجرایی شهری، هیئت مدیره شهری، رانندگان و مسافران برای اجرای برنامهها و سیاستهای یکپارچهسازی و گسترش آنها به دیگر مناطق شهر با استفاده از روش کوپراس (COPRAS) انجام میشود. در کل نتایج نشان میدهند مسئولان اجرایی شهری به ترتیب اولویت اول، رانندگان اولویت دوم، مسافران اولویت سوم و هیئت مدیره شهری اولویت چهارم را در تصمیمگیری و یکپارچهسازی این سیستم حمل و نقل عمومی دارند.
Today, with the growth of urban population, the use of public and private transportation is increasing rapidly that causes air and noise pollution, and excessive consumption of fuel. Studies have shown that public transportation is more economical than private vehicles and emits less pollution. Public transportation requires integration and compatibility with other transportation systems for have a sustainable performance. Urmia metropolitan city with a population growth of 1.42% per year has been dealt with heavy traffic congestion and rising travel time. In order to reduce heavy traffic density and its problems in this city, Busas Rapid Transit (BRT) were designed and implemented as a public transportation system by urban planners and engineers. But, this transportation system needs integration in economical, technical, environmental and social aspects for having a proper performance and competence ability with other public transportation systems. So, firstly, in this paper, the integration criteria in this transportation system are obtained by designing a questionnaire and weighted using the Analytical Hierarchy Process (AHP), and then the evaluation and prioritizing urban decision makers such as urban executive authorities, urban board authorities, drivers and travelers are carried out using the COPRAS method to implement integration programs and policies and also expanding them in other parts of this city. Overall, the results show that urban executive authorities, drivers, passengers and urban board authorities in order have the first, the second priority, the third, and the fourth priority in making decisions and the integrateon of this public transportation system.
احدی، محمدرضا و علیجانی خسرقی، حسین، (۱۳۹۲)، ارزیابی و انتخاب سامانه حمل و نقل پایدار؛ فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، شماره ۲۸، صص۱- ۱۸.
استادی جعفری، مهدی و رصافی، امیرعباس، (1392)، ارزیابی سیاستهای توسعه پایدار در بخش حمل و نقل شهری با استفاده از مدلهای سیستم پویایی ( مطالعه موردی: شهر مشهد)، دو فصلنامه مدیریت شهری،دوره 11، شماره 31، بهار و تابستان 1392، صص۲۹۴-۲۸۱.
بابایى مراد، بهناز و بزرگمهر، محمد، (۱۳۹۴)، ارزیابی یکپارچگی سیستم حمل و نقل شهر سنندج جهت دستیابی به حمل و نقل پایدار، دوره ۳، شماره ۱۲، تابستان ۱۳۹۴، صص، ۸۱-۶۹.
رضایی، محمدرضا و کریمی، ببراز، (۱۳۹۵)، اولویت بندی و تعیین استراتژیهای توسعه شهر ( CDSs ) شیراز با استفاده از AHP، نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال هفتم، شماره بیست و چهارم، صص، ۶۰-۴۰.
زندی آتشباری، امیرحسین و خاکساری، علی، (1390)، حمل و نقل پایدار و سیاستهایی برای رسیدن به آن با معرفی استراژیACI، یازدهمین کنفرانس بینالمللی حمل و نقل و ترافیک ایران، معاونت حمل و نقل و ترافیک، اسفند، تهران.
سلطانی، علی و فلاح منشادی، افروز، (۱۳۹۲)، یکپارچهسازی سیستم حمل و نقل راهکاری در جهت دستیابی به حمل و نقل پایدار، مطالعه موردی کلانشهر شیراز، فصلنامه مطالعات شهری، کردستان، شماره ۵، صص،۶۰-۴۷.
فلاح منشادی، الهام، روحی، امیر و فلاح منشادی، افروز، (1394)، تحلیل و بررسی اقدامات لازم برای اجرایی شدن حمل و نقل یکپارچه شهری در کلانشهرها، نمونه موردی: شهر تهران، مجله پژوهشی و برنامهریزی شهری، دوره 6، شماره 20، بهار1394، صص، ۴۳- ۹۸.
کیان پور، محمد، (1391)، طراحی سیستم ارزیابی سیاستهای توسعه شهری حمل و نقل محور با اتکا بر مدلهای یکپارچه شهری (بررسی موردی: شهر تهران)، دوازدهمین کنفرانس بینالمللی حمل و ترافیک ایران، معاونت حمل و نقل و ترافیک، اسفند، تهران.
مهدی زاده، محمد، آیتی، اسماعیل،هاشمیان بجنورد، ناهید و نادر خورشیدی، علیرضا، (۱۳۹۰)، ارایه مدلی برای مدیریت یکپارچه حمل و نقل و ترافیک شهری در کلان شهرهای ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال پنجم، شماره سوم، صص، ۴۴۳-۴۱۸.
Abbas, Khaled. A, (2016), Multimodal integrated smart SUSTAINABLE transport system: the way forward for MENA cities, MENA CTE journal, pages 8-16.
Adeleke, Oluwafemio., Alaro Jimoh, Yinusa. and A. Akinpelu, Mutiu, (2014), Development of an Advanced Public Transportation System for captive commuters on urban arterials in Ilorin, Nigeria, Alexandria Engineering Journal Vol. 52, Pages 447–454.
Aljoufie, Mohammed., Brussel, Mark., Zuidgeest, Mark., Van Delden, Hedwig. and Van Maarseveen. Martin, (2016), Integrated analysis of land-use and transport policy interventions, Transportation planning and technology, Vol. 39, No. 4, Pages 329-357.
Ambarwati, Lasmini., Verhaeghe, Robert., Van Arem, Bart. and J. Pel, Adam, (2016), The influence of integrated space–transport development strategies on air pollution in urban areas, Transportation Research Part D, Vol. 44, Pages134-146.
Awasthi, Anjali., Chauhan, S. Satyaveer. and Omrani, Hichem, (2011), Application of fuzzy TOPSIS in Evaluating ustainable Transportation Systems, Expert Systems with Applications, Vol. 38, No. 10, Pages 12270-12280.
Banister, David, (2005), Unsustainable transport. City transport in the new century, London: Routledge.
Baran, Joanna., and Zak, Jacek, (2014), Multiple Criteria Evaluation of transportation performance for selected agribusiness companies, Procedia -Social and Behavioral Sciences, Vol. 111, Pages 320 – 329.
Chalumuri, Ravi Sekhar., Nath, Rejitha. and Errampalli, Madhu, (2017), Development and evaluation of an integrated transportation system: a case study of Delhi, Proceedings of the Institution of Civil Engineers, pages 1-10.
Chowdhury, Subeh., Hadas, Yuval. and Patel, Muhammad, (2016), Tool to Assess Regional Public Transport Plans for Integrated Systems, Journal of the Transportation Research Board,No. 2543, Transportation Research Board, Washington, D.C., Pages 116–124.
D. Patlitzianas, Konstantinos., Pappa, Anna. and Psarras, John, (2008), An information decision support system towards the companies, environment formulation of a modern energy, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol.12, No.3, Pages 780-790.
EU-SPIRIT, (2001), Europe-wide intermodal passenger information and reservation, Project funded by the European Commission under the Telematics RTD Programme. Final Report.
GUIDE. (1999), Urban interchanges- A good practice guide project funded by the Europeanś Commission under the Transport RTD Programme of the 4th Framework Programme, Final Report.
Hidalgo, Dario. and Huizenga, Cornie, (2013), Implementation of sustainable urban transport in Latin America, Research in Transportation Economics, Vol.40, No. 1, Pages 66-77.
ISOTOPE Research Consortium, (1997), Improved structure and organization for urban transport operations of passengers in Europe, 51, Office for Official Publication of the European Communities, Luxembourg.
Janic, Milan. and Reggiani, Aura, (2001), Integrated transport systems in European Union: An overview of some recent developments, Transport Reviews. Vol. 2, No. 4, Pages. 469-497.
Kashani Jou, Khashayar, (2011), Evaluating integration between public transportation and pedestrian-oriented urban spaces in two main metro stations of Tehran, journal of Scientific Research and Essays, Vol. 6, No.13, Pages 2695-2709.
Keyvan-Ekbatani, Mehdi. and Cats, Oded, (2015), Multi-Criteria Appraisal of Multi-Modal Urban Public Transport Systems, 18th Euro Working Group on Transportation, EWGT 2015, 14-16 July 2015, Delft, The Netherlands, Pages 1-11.
Kumar Dey, Pabitra., Nath Ghosh, Dipendra. and Chand Mondal, Abhoy, (2011), A MCDM Approach for Evaluating Bowlers erformance in IPL, Journal of Emerging Trends in Computing and Information Sciences, Vol. 2, No. 11, Pages 563-573.
Litman, Todd., (1999) , Potential Transportation Demand Management Strategies, Available from internet: www.vtpi.org/tdm, last accessed 14 February 2014.
MIMIC, (1999), Mobility, Intermodality and interchanges project funded by the European Commission under the transport RTD Programme of the 4th Framework Programme, Final Report.
Moeckel, Rolf., Mishra, Sabyasachee., Ducca, Fred. and Weidner, Tara, (2015), Modeling complex Megaregion systems: Horizontal and Vertical Integration for a Megaregion Model, International Journal of Transportation Vol. 3, No. 1, pages 69–90.
Mulliner, Emma., Smallbone, Kieran. and Maliene, Vida, (2013), An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making method, Omega, Vol. 2, No. 3, Pages 2-10.
Ng, Mr Larry, (2013), liveable & sustainable cities integrated urban solutions, World cities summit 2012, Singapore: Centre for Liveable Cities and Urban Redevelopment Authority.
Nosal, Katarzyna, (2011), Educational and promotional activities in the field of mobility management, City and Regional Transport 1.
Nosal, Katarzyna. and Starowicz, Wiesław, (2010), Selected issues of mobility management, City and Regional Transport 3, pages. 26-31.
PIRATE, (1999), Promoting interchange rationale, accessibility and transfer efficiency, Project funded by the European Commission under the Transport RTD Programme of the 4th Framework Programme. Final Report.
PROPOLIS, (2004), European Union Research Project: Planning and research of policies for land use and transport of increasing urban sustainability, Final Report, Helsinki.
QUATRO, (1997), Project of the European Union (Working Papers), D2: Definition and evaluation of quality in urban passenger transportation, D3: tendering and contractiong of urban passenger transportation services, D4: Link between customer satisfaction and quality indices, Brussels.
Solecka, Katarzyna., (2013), Multi-criteria assessment of integrated urban public transport options, PhD thesis. Cracow University of Technology.
Viteikiene, Milda. and Zavadskas, Edmundas Kazimieras, (2007), Evaluating the sustainability of Vilnius city residential areas, Journal of Civil Engineering and Management, Vol. 8 No. 2, Pages 149-155.
Wang, Yanli., Zhu, Xiaoyu., Li, Linbo. and Wu, Bing, (2013), Urban Land Redevelopment Impact Evaluation on Non-motorized Traffic, A Case Study in Shanghai, Transportation Research Board 92nd Annual Meeting, pages 1-21.
Wesolowski, James., (2008), The City on the Move. Good practices in the organization of urban transport, Lodz Institute of Civil Affairs, pages 58-59, ISBN 978-83-926007-0-1.
Zak, Jacek. and Fierek, Szymon,(2007), Design and evaluation of alternative solutions for an integrated urban transportation system, 11th World Conference on Transport Research, pages 1-23.
Zavadskas, Edmundas. Kazimieras., Kaklauskas, Arturas. and V. Sarka, (1994), The new method of multicriteria complex proportional assessment of projects, Technological and Economic Development of Economy, Vol. 1, No. 3, pages 131–139.
_||_