آخرت¬شناسی تناسخ¬محور؛ زادمُرد در مانویت و دونادون در اهل حق
محورهای موضوعی :
کلید واژه:
چکیده مقاله :
آخرت¬شناسی ادیان در ترسیم عوالم پس از مرگ، از الگوهای مختلفی پیروی می کند. در این میان، آخرت¬شناسی مانویت و اهل حق از طرحی گردونه¬وار برخووردار است؛ به این معنا که انواعی از تناسخ را پیش روی انسان تصویر می کند. تناسخ در مانویت زادمُرد و در اهل حق دونادون نامیده می شود. زادمرد توضیح می¬دهد که روان انسان بعد مرگ و با طی تولدهای دوباره، به منبع اصلی خود یعنی نور متصل می-شود. دونادون نیز بر آن است که روان آدمی دچار تناسخ است تا در نهایت، به ذات حق متصل شود. در این مقاله که به شیوه توصیفی- مقایسه¬ای تالیف شده، به تفاوتها و شباهتها بین این دو آموزه اشاره می¬شود. یافته های نشان می دهد که در مانویت روح پس از مرگ به دیدار داور دادگر می رود و در انجا برحسب اعمال و رفتار، انسان یا به بهشت می رود یا دچار چرخه تناسخ می شود یا به دوزخ می رود و این فرایند جنبه پالایشی دارد. در اهل حق هم روح برحسب اعمال گذشته دچار یک سیر تناسخی می شود که بیشر جنبه تکاملی دارد. در زادمرد با هر چرخه تناسخ روان به نور نزدیکتر می شود. در دونادون با هر دون روح به ذات حق نزدیکتر می شود. نجات و رستگاری در مانویت، رها شدن از ماده و بازگشت به نور است.در اهل حق نجات و رستگاری، فانی شدن در ذات تعالی است.