بررسی رابطه تدین با سلامت (جسمانی، روانی، اجتماعی، معنوی) از طریق متغیرهای تعدیل‌گر حمایت اجتماعی و عزت نفس - مطالعه در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
محورهای موضوعی : جامعه شناسیمجید پورماجد 1 , صمد صباغ 2 , محمود علمی 3
1 - کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز (نویسنده مسئول).
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. استادیار گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران.
3 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. استادیار گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران.
کلید واژه: حمایت اجتماعی, سلامت, عزت نفس, : تدین,
چکیده مقاله :
مطالعه حاضر باهدف تعیین اثرمستقیم و غیرمستقیم تدین بر سلامت انجام شده است، متغیر سلامت درچهار بعد جسمانی، روانی، اجتماعی ومعنوی درنظر گرفته شده، اثر غیرمستقیم تدین برسلامت از طریق متغیرهای حمایت اجتماعی و عزت نفس مورد بررسی قرار گرفته است. برای تبیین رابطه بین متغیرهای مورد مطالعه ازنظریه های دورکیم، آلپورت، ویلکینسن، پارگامنت و کوپر اسمیت استفاده شده است. مطالعه حاضر درچارچوب روش پیمایش انجام گردیده و اطلاعات لازم ازطریق پرسشنامه گردآوری شده است. با استفاده از روش نمونه گیری کوکران 400 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز به عنوان نمونه ی تحقیق انتخاب شدند. جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین متغیرهای تدین، حمایت اجتماعی و عزت نفس با سلامت کل درسطح اطمینان 99 درصد همبستگی معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای مستقل 1/15 درصد تغییرات سلامت کل، 4/9 درصد تغییرات سلامت جسمانی، 2/23 درصد تغییرات سلامت روانی، 7/12 درصد تغییرات سلامت اجتماعی و 2/40 درصد از تعییرات سلامت معنوی را تبیین می کنند. هم چنین نتایج تکنیک تحلیل مسیر بیانگر این مطلب است که تدین بطور مستقیم ازنظر آماری تاثیر معنی داری بر روی سلامت کل وسلامت اجتماعی ندارد و تاثیر تدین براین ابعاد صرفاً بصورت غیرمستقیم می باشد، این یافته ها دلالت های نظریه های کارکردگرا درخصوص اثر مثبت تدین بر حمایت اجتماعی، عزت نفس و سلامت را تایید می کند.
The present study examines direct and indirect effects of religiosity on health. The health variable is considered in four dimensions of physical, mental, social and spiritual and the indirect effect of religiosity on health is examined through social support and self-esteem. To explain the relationship between variables the theories of Durkheim, Allport, Wilkinson, Pargamnt, and cooper smith have been used. The research method is survey and the data collected through a questionnaire.400 students were selected as the sample of the study using Cochran formula. In order to test the hypotheses Pearson correlation, regression analysis and path analysis were used. The results of Pearson correlation show that there is 99 percent significant correlation between religiosity, social support and self-esteem and overall health. In addition the results of multivariate regression analysis reveal that these independent variables explain 15.1% of variance of general health, 9.4% of variance of physical health, 23.2% of variance of mental health, 12.7% of variance of social health and 40.2% of variance of spiritual health. Furthermore the results of path analysis indicate that religiosity doesn't have significant effect on general and social health. Religiosity has also indirect significant effect on these dimensions. These findings confirm the implications
آدام، ف. (1385). جامعهشناسی بیماری و پزشکی. ترجمۀ: ل، کتبی. تهران: نشر نی.
پاول، ه. (1368). رشد شخصیت کودکان. تهران: نشر مرکز.
تورس، ک. (1386). معنویت، دین و بهداشت. مجلهی نقد و نظر. سال 9، شماره های 1 و 2، صص 215-167.
رضائیان، م. (1389). فقر و سلامت. کرمان: نشر نویسنده.
سراجزاده، ح. (1378). نگرشها و رفتارهای دین نوجوانان تهران و دلالتهای آن برای نظریه سکولار شدن. فصلنامهی نمایهی پژوهش. سال دوم، شمارهی 8 و 9، بهار و تابستان.
سراجزاده، ح. (1386). مقایسه تجربی سنجههای دینداری: دلالتهای روششناسانه کاربرد سه سنجه در یک جمعیت. مجله جامعهشناسی ایران. دوره هشتم، شماره 4، صص 73-71.
شاملو، س. (1379). روانشناسی بالینی. تهران: نشر رشد.
شریفی، ط. (1383). نگرش دینی، سلامت عمومی و شکیبایی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اهواز. مجلهی اندیشه و رفتار. سال 11، شمارهی 1، صص 99-89.
صائبی، م. (1368). بیماریهای عفونی در ایران. نشر: انتشارات دانشگاه تهران.
طالبان، م. (1377). سنجش دینداری جوانان. فصلنامه پژوهش. شماره 7 و 8.
گنجی، ح. (1376). روانشناسی تجربی کاربردی. تهران: انتشارات بعثت.
گیدنز، آ. (1386). جامعهشناسی. ترجمه: حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
ماهانی، ک. (1385). نقش دین در ارتقاء سلامت روانی. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
متین، پ. (1389). انسانشناسی در پزشکی. انتشارات سفیر اردهال.
ویکلینسون، ر. (1383). تعیین کنندههای اجتماعی سلامت: حقایق مسلم. ترجمه: ف، راهروی. انتشارات سیمیندخت.
همیلتون، م. (1387). جامعهشناسی دین. ترجمه: م، ثلاتی. تهران: نشر ثالث.
Allport, G, W. (1966). The religion context of prejudice. Journal for the sciertific study of religion. 5, 447-457.
Benjamins, M. R., Finlayson, M. (2007). Using religion services to I,prove health. Journal of Aging and Health. 19 (3): 537-553, sage publications.
Bercman, L. F., vaccarino, V. Seman, T. (1993). gender differences in cardio vascular morbidity and mortahity: the contribution of social networks and social support. Annals of behavior all medicine. 15, 112-118.
Boivin, MJ. (1999). Spiritual well- being scale. Measures of religiosity. Birmin gham, religion education press, pp: 382-385.
Francias, L. J., Kaldor, p. (2002). The relationship between Psychological Well-bing and Chrisitian Faith and Practice in an Australian Population sample. journal for the scientific stady of religion. 41 (1): 179-184.
Helgcston, v. s. (2003). Social support and quality of life. Quality of life research. 12 (1): 25-31.
Koeing, HG & Mccullough, L. (2001). Hand book of religion and health. Oxford press.
Pargamert, K. L (2001). religiouse predictor of morality among medically. elderly patient journal of psychiatry. Vol, 161: 1881-1885.
Sheldon, C. (2004). Social relationship and Health. American psychologist. 59: 676-684.
Ware, J. (2000). SF-36 health survey update, Spiner. 25: 3130-3139.
Yap, M. Devilly, G. (2004). The role of perceived social support in crime victimization clinical phychology reviow. 24: 1-14.