کاربرد سطوح و تزیینات دیجیتال هوشمند در معماری: تحول تجربه زیبایی‌شناختی و ارتقای ادراک فضایی کاربران
محورهای موضوعی : فناوری و معماری دیجیتال
حمیدرضا قمبری
1
,
علیرضا ناصری
2
,
آویده طلایی
3
*
1 - پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب
2 - پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب
3 - استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه ازاد تهران غرب
کلید واژه: تزیینات دیجیتال, پوست دوم هوشمند, زیبایی‌شناسی عصبی, تعامل کاربر با فضا, طراحی مبتنی بر علوم اعصاب,
چکیده مقاله :
در دهه‌های اخیر، فناوری‌های دیجیتال و هوشمند تأثیرات عمیقی بر معماری و تجربه فضایی کاربران داشته‌اند. تزیینات دیجیتال و سطوح هوشمند، به‌عنوان "پوست دوم هوشمند"، فرصت‌های نوینی برای طراحی فضاهای تعاملی و پویا فراهم کرده‌اند که تجربه زیبایی‌شناختی و ادراک فضایی کاربران را متحول می‌کند. این فناوری‌ها از طریق تعامل با کاربران، به ایجاد محیط‌هایی کمک می‌کنند که قابلیت انطباق با شرایط محیطی و نیازهای فردی را دارند. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که استفاده از این فناوری‌ها علاوه بر بهبود تجربه فضایی، موجب کاهش استرس، افزایش رضایت و ارتقای کیفیت زندگی کاربران می‌شود.
این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی تأثیرات تزیینات و سطوح دیجیتال هوشمند بر ادراک و تجربه فضایی کاربران پرداخته است. داده‌های این پژوهش از منابع علمی و پرسشنامه‌های توزیع‌شده بین کاربران جمع‌آوری شده و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این فناوری‌ها به ایجاد فضاهایی منعطف، کارآمد و خلاقانه منجر شده است که نیازهای روانی و فیزیکی کاربران را به خوبی برآورده می‌کند.
نتایج این پژوهش تأیید می‌کنند که ترکیب علوم اعصاب و فناوری‌های هوشمند با طراحی معماری می‌تواند فضاهایی خلق کند که علاوه بر ارتقای تعامل کاربران با محیط، کیفیت زندگی شهری را بهبود بخشد. در نهایت، این رویکرد نوین به معماران امکان می‌دهد تا فضاهایی طراحی کنند که نه تنها از لحاظ عملکردی کارآمد باشند، بلکه از نظر زیبایی‌شناختی نیز جذابیت بیشتری برای کاربران داشته باشند.
Abstract:
In recent decades, digital and smart technologies have had a profound impact on architecture and the spatial experience of users. Smart digital ornaments, functioning as a "second intelligent skin," offer innovative possibilities for creating interactive and dynamic spaces that transform the aesthetic experience and spatial perception of users. These technologies enable environments to interact with users and adapt to their individual needs and surrounding environmental conditions.
Recent research demonstrates that, in addition to enhancing the spatial experience, the use of smart digital technologies can reduce stress, increase user satisfaction, and improve the overall quality of life. These technologies enable the creation of flexible, efficient, and innovative spaces that meet the psychological and physical needs of users.
This paper adopts a descriptive-analytical approach to examine the influence of smart digital ornaments and surfaces on users' perception and spatial experience. The data for this study was collected from scientific literature and user surveys. Findings reveal that the integration of neuroscience with smart technology in architectural design can not only improve user interaction with the environment but also enhance the quality of urban living. This approach allows architects to design spaces that are functionally efficient and aesthetically appealing, contributing to a better urban experience for users.
منابع فارسی: 1. حسینی، م.، و نادری، ح. (۱۳۹۸). تحلیل تأثیرات نورپردازی هوشمند بر ادراک فضایی کاربران در معماری معاصر. مجله هنر و معماری معاصر ایران، ۲۵(۳)، ۱۲-۳۲.
2. عبادی، ش. (۱۴۰۰). بررسی نقش سطوح هوشمند در طراحی فضاهای معماری پویا. مجله معماری و شهرسازی ایران، ۱۸(۲)، ۸۵-۱۰۵.
3. رضایی، م.، و محسنی، ع. (۱۳۹۹). تأثیر فناوری‌های دیجیتال بر تجربه زیبایی‌شناختی در معماری معاصر ایران. مجله معماری دیجیتال و طراحی هوشمند، ۱۵(۱)، ۵۶-۷۱.
4. کریمی، پ. (۱۴۰۱). بازتعریف تجربه فضایی با استفاده از فناوری‌های تعاملی و هوشمند در معماری. نشریه علمی-پژوهشی معماری و هنرهای تجسمی، ۱۰(۴)، ۲۲-۴۰.
5. فلاح، م. (۱۳۹۸). تحلیل زیبایی‌شناسی عصبی در طراحی فضاهای عمومی با رویکرد علوم اعصاب. مجله پژوهش‌های معماری و طراحی شهری، ۱۷(۲)، ۹۰-۱۰۵.
منابع لاتین: 1. Banaei, M., Ahmadi, A., & Gramann, K. (2019). Neural correlates of architectural experience: A perspective from environmental psychology and neuroscience. *Frontiers in Human Neuroscience*, 13, 133. https://doi.org/10.3389/fnhum.2019.00133
2. Chatterjee, A., & Vartanian, O. (2014). Neuroaesthetics: A coming of age story. *Journal of Cognitive Neuroscience*, 26(1), 1-8. https://doi.org/10.1162/jocn_a_00535
3. Contemplative neuroaesthetics and architecture: A sensorimotor exploration. (2024). *Journal of Architecture and Neuroscience*, 8(2), 45-62
4. Elrayies, G. M. (2018). Smart materials and their applications in architecture. *Energy Procedia*, 153, 108-113. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2018.10.091 5. Fox, M. (2023). Interactive facades: The future of smart architecture. *Architectural Design*, 93(2), 76-81. https://doi.org/10.1002/ad.2608
6. Gage, M. (2023). Digital ornamentation in architecture: A new aesthetic approach. *Architectural Review*, 237(2), 22-29
7. Hafizi, M. (2021). Neuro-adaptive architecture: Enhancing well-being through design. *Neuroscience & Architecture Journal*, 11(3), 50-65
8. Joye, Y. (2020). The role of environmental interaction in architectural design. *Environment and Behavior*, 52(1), 89-109. https://doi.org/10.1177/0013916518796581 9. Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. *Cambridge University Press*
10. Makanadar, R. (2024). Advanced technologies in architectural design: Impact on user experience. *Journal of Architecture and Technology*, 18(1), 58-73. https://doi.org/10.1016/j.archtech.2024.01.009
11. Pallasmaa, J., Mallgrave, H. F., & Bloomer, K. C. (2013). The embodied image: Imagination and imagination in architecture. John Wiley & Sons.
12. Panus, P. (2022). The evolution of digital grotesque in contemporary architecture. *Computational Architecture*, 9(4), 34-45
13. Picon, A. (2024). The cognitive impact of architecture: Neuroscience and spatial experience. *Neuroscience and Architecture*, 15(3), 210-227. https://doi.org/10.1016/j.neuroarch.2024.02.003
14. Robinson, S. (2022). Aesthetic impacts of digital ornamentation in architecture. *Journal of Architectural Psychology*, 20(2), 120-135
15. Spiers, H. J., & Barry, C. (2015). Neural systems supporting navigation. *Nature Reviews Neuroscience*, 16(3), 153-166. https://doi.org/10.1038/nrn3923