ظهور احزاب کارتلی بازتاب چالش میان مردم و نخبگان در لیبرال دموکراسی (با نگاه به جایگاه احزاب در مردم سالاری دینی

محورهای موضوعی : جامعه شناسی سیاسی

خسرو شمسائی ¹ , رسول برجیسیان ² , سعید میرترابی ³

1 - دانشجوی دوره دکترا در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرضا
2 - دانشگاه فرهنگیان
3 - گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی

تاریخ دریافت : 1402/05/13 تاریخ پذیرش : 1402/06/23 تاریخ انتشار : 1402/07/05

کلید واژه: لیبرال دموکراسی, احزاب کارتلی, ولایت فقیه, مردم سالاری دینی,

چکیده مقاله :

لیبرال دموکراسی با ترکیبی ناهمگون از لیبرالیسم فردگرا و دموکراسی جمع گرا و با ترجیح منافع فرد بر مصالح جمع، خود را در معرض بحران های متعددی، از جمله بحران سیاسی قرار داده است. این نوشتار با روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی و در چارچوب نظریه بحران «توماس اسپریگنز» سعی در بیان این مطلب دارد که اولاً، این نظام سیاسی هم اینک بایک بحران سیاسی از نوع بحران توزیع روبرو است(بیان بی نظمی) که ظهور احزاب کارتلی و انحصارگرا از نشانه های آن به شمار می رود (نشانه بی نظمی). این بحران معلول تعارض منافع میان رأی های اعلامی، یعنی مردم و رأس های اعمالی، یعنی نخبگان حاکم می باشد(علل بی نظمی) و راهکار برون رفت از آن را در اصلاح ساختار سیاسی قدرت از طریق اعلامی شدن نقش نخبگان در رأس دموکراسی با الگوگیری از ساختار قدرت و بویژه نقش و جایگاه ولی فقیه در رأس نظام مردم سالاری دینی می داند (راهکار).

چکیده انگلیسی:

Liberal Democracy, with its conflicting combination of Individualistic liberalism and Collectivist democracy and by preferring Individual interests over Collective interests, has exposed itself to a number of crises, including a political crisis that seems to be rooted in a conflict of interest between the people and the ruling elite. In the cofntext of Thomas Spriggens' theory of crisis, this article argues that, first, issues such as prioritizing individual freedoms and rights over democracy and collective rights, as well as the monopoly of political parties and their becoming state and cartel parties, are the most important signs. There are political crises in liberal democracies. Secondly, this crisis is the result of a conflict of interests between the votes (people) and the heads (ruling elites), and finally, the religious democracy based on the principle of Guardianship of the Islamic jurist, both in theory and in practice, is a response to these crises.

منابع و مأخذ:

- آربلاستر، آنتونی (1368)، ظهور و سقوط لیبرالیسم، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز
- .......... (1379)، دموکراسی، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، آشیان
- ابنشتاین، ویلیام؛ فاگلمان، ادوین (1369)، مکاتب سیاسی معاصر(نقد و بررسی کمونیسم، فاشیسم، کاپیتالیسم و سوسیالیسم)، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران، نشر گستره
- اشپنگلر، اسوالد (1369)، فلسفه سیاست، ترجمه: هدایت الله فروهر، تهران، وزارت ارشاد اسلامی
- افلاطون (1381)، جمهور، ترجمه فواد روحانی، چ هشتم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
- ایوبی، حجت الله (1379)، اکثریت چگونه حکومت می کند؟ تهران، سروش،(الف)
- ........... (1379)، «رویای حکومت اکثریت در نظام های دموکراتیک»، بازتاب اندیشه، ش 6 ، شهریور، (ب)
- .......... (1389)، احزاب سیاسی در فرانسه، تهران، سمت
- .......... (1389)، «دولتی شدن احزاب سیاسی در غرب: بازخوانی نظریه کارتل های حزبی ریچارد کاتزو و پیتر مایر»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 271-272، فروردین و اردیبهشت
- بشیریه، حسین (1380)، درس های دموکراسی برای همه، تهران، موسسه پژوهشی نگاه معاصر، چاپ اول
- پازوکی، علی (1394)، «پارادوکس لیبرال دموکراسی و سازگاری مردم سالاری دینی»، مجموعه مقالات سومین همایش مردم سالاری دینی، جلد سوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
- دوورژه، موریس (1357)، احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، تهران، امیرکبیر، چ دوم
- .......... (1369)، جامعه شناسی سیاسی، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران، دانشگاه تهران
- دوبنوا، آلن (1372)، «اصول دهگانه دموکراسی مبتنی بر مشارکت»، ترجمه نادرزاده، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش77-78
- .......... (1372)، «دموکراسی از نظر فیلسوفان»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، خرداد و تیر، ش 70 و 69
- رابرتسون، دیوید (1375)، فرهنگ سیاسی معاصر، ترجمه عزیز کیاوند، تهران، البرز
- روسو، ژان ژاک (1341)، قرارداد اجتماعی، ترجمه: غلامحسین زیرک زاده، تهران، انتشارات شرکت سهامی چهر
- شریعتی، علی (1370)، مجموعه آثار 14، تاریخ شناخت ادیان 1، تهران، شرکت سهامی انتشار
- طباطبایی، سید محمد (1394)، «بنیان دولت حزب سالار و تعامل میان دموکراسی و پارتیتوکراسی»، فصلنامه دولت پژوهی، ش3، پائیز
- گنون، رنه (1387)، بحران دنیای متجدد، ترجمه: حسن عزیزی، تهران، حکمت
- کونل، راین هارد (1375)، لیبرالیسم، ترجمه منوچهر فکری، ارشاد، تهران، توس
- کوهن، کارل (۱۳۷۳)، دموکراسی، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: خوارزمی
- گولد، جولیوس (1384)، فرهنگ علوم اجتماعی، به کوشش محمد جواد زاهدی، تهران: انتشارات مازیار، چاپ دوم
- لاکومب، رژه (1382)، بحران دموکراسی، ترجمه: نورعلی تابنده، تهران، باغ نو
- لوین، اندرو (1380)، طرح و نقد نظریه لیبرال دموکراسی، ترجمه سعید زیبا کلام، تهران، انتشارات سمت
- مرندی، محمد رضا (1381)، نظارت استصوابی و شبهه دور، چاپ دوم، تهران، موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر
- مطهری، مرتضی (1380)، اسلام و مقتضیات زمان، چاپ11، صدرا
- .......... (1384)، پیرامون انقلاب اسلامی، تهران، صدرا
-........... (1375)، فلسفه تاریخ، چاپ7،تهران، صدرا
- مکفرسون، سی بی (1379)، جهان واقعی دموکراسی، ترجمه علی منصوری، تهران، انتشارات آگاه
- موسوی الخمینی، روح الله (1390)، ولایت فقیه، تهران، عروج
-.............. (1385)، صحیفه امام، تهران، موسسه نشر آثار امام، چاپ چهارم، جلد 22
- ............ (1369)، شئون و اختیارات ولی فقیه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم
- میخلز، ربرت (1385)، جامعه شناسی احزاب سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، نشر قومس
- میل، جان استوارت (بی تا)، آزادی، ترجمه: جواد شیخ الاسلامی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب
- .......... (1369)، تأملاتی در حکومت انتخابی، ترجمه علی رامین، تهران، نشر نی
- نقیب زاده، احمد (1378)، حزب و نقش آن در جوامع امروز، تهران، دادگستر
-........... (1368)، «احزاب سیاسی و نظام دموکراسی»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 28(اردیبهشت و خرداد)، 29(تیر)، 30(مرداد و شهریور)، 31 (مهر)
- وبر، ماکس (1376)، دانشمند و سیاستمدار، ترجمه احمد نقیب زاده، انتشارات دانشگاه تهران، چ سوم
- هانتینگتون، ساموئل (1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر علم
- هلد، دیوید (1369)، مدل های دموکراسی، ترجمه عباس مخبر، تهران، روشنگران