نقش تمثیلی حیوانات در روند داستان های شاهنامه
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
فاضل عباس زاده
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پارس باد مغان- ایران)
مهدی جباری
2
(مدرس مدعو گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس الزّهرا- زنجان- ایران)
کلید واژه: داستان, شاهنامه, تمثیل, Shahnameh, animal, story, حیوان, Allegory,
چکیده مقاله :
حیوانات با ایفای نقش تمثیلی و نمادین غیر از اینکه، موجب غنای محتوا و جذابیّت داستان ها می شوند، شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی نقش آنها، بیشتر برای تحقق اهداف تعلیمی و اخلاقی سود می جویند حکیم فردوسی از این رهگذر توانسته است با پندار شخصیت بخشی به حیوانات، ضمن ایجاد شورانگیزی در داستان های شاهنامه، پیوند و همبستگی میان انسان نخستین وحیوانات را به هنر تمثیل به تصویر کشیده و در راستای تعالیم اخلاقی خود که با رنگی حماسی و اسطوره ای تظاهر می‌یابد به خوبی استفاده نماید. در این مقاله حیوانات نقش آفرین در شاهنامه به سه گروه اهورایی، اهریمنی و اهورایی – اهریمنی تقسیم شده‌اند و نقش تمثیلی آن ها با ذکر شواهد مورد بررسی قرار گرفته است.
Animals with their symbolic and allegorical roles make stories wealth and attractive. Furthermore, poets and writers by using animals' allegorical trend and roles achieve moral and learning goals. Ferdowsi the wise man could use the personification of animals, in addition to attaching passionate to Shahnameh stories, shows the solidarity between early human and animals with allegorical art in line with his ethical teaching epic and mythical pretending. In this paper animals playing role in Shahnameh are divided into three groups: Divinity, devilish and divinity-devilish. Their allegorical roles have been exemplified.