شهـریـار، سنتگرایی رو به سوی نـوگرایان (تأملی در راز دل‌های او با نیما)
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسیعلی سلیمی 1 , محمد نبی احمدی 2
1 - دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
2 - استادیار گروه ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
کلید واژه: modernism, شهریار, Nima, traditionalism, نوگرایی, نیما, سنتگرایی, حیدر بابا, shahriyar, Heydar Baba,
چکیده مقاله :
نام شهریار، این "تب کرده ی عشق"[1] با غزل سنتی در شعر فارسی پیوند خورده است. او سنت گرایی بود که روی به سوی نوگرایی داشت، و از سوی دیگر، غالب نوگرایان، وی را در غزل سنتی در شعر معاصر، سرآمد می شمرند. عشق و شوریدگی، جان‌مایه‌ی اصلی غزل‌های اوست. در ابتدای جوانی، عشقی زمینی خرمن وجود او را به آتش کشید، اما ناکامی در این دل‌باختگی، وی را به سوی عشقی عرفانی و آسمانی سوق داد. غزل های او وصف حال این هجران است. شهرت او علاوه بر اینها، مدیون شعر روستایی- اجتماعی "حیدر بابا سلام" اوست که خاطرات تلخ و شیرین گذشته را با زبانی ساده و دل‌نشین روایت می کند. شهریار از میان نوگرایان، تعلق خاطری ویژه به نیما داشت. شعر افسانه ی نیما، او را که به گفته ی خودش "طفل مکتب حافظ" بود، وارد دنیایی جدید نمود. درد دل ها و گفتگوهای سرشار از مهر و عطوفت او با نیما، در سه سروده ی: "شاعر افسانه" و "دو مرغ بهشتی" و "پرواز مرغ بهشتی" گویای عمق همزبانی این دو شاعر نامدار با همدیگر است. او در اثر برجسته ی "دو مرغ بهشتی" که ماجرای دیدار خود با نیما را شرح می دهد، از شعر "افسانه" وی الهام گرفته است.
The name of Shahriyar, “the love-ridden poet,” is tied with the Persian traditional sonnet. He was, on the one hand, a traditionalist moving in the direction of the modernism; but, on the other hand, most of the modernists believe him to be the best traditional sonneteer in contemporary Persian poetry. Love and frenzy are the essence of his sonnets. In his early youth, he fell deeply in an earthly love, but this love failure led him to a divine spiritual love. His sonnets describe this separation between him and his beloved. Besides this, he owes his reputation to his rural-social poem “Heydar Baba Salam” in which he narrates his past pleasant and unpleasant memories in a simple language. Among the modernists, Shahriyar particularly favored Nima. Though Shahriyar was in love with Hafez’s poetry, Nima’s legendary poetry introduced him into a new world. Sharing his secrets with Nima and his conversation with him full of love and kindness in his three poems “The Poet of Legend” (Shaere Afsaneh), “The Two Pheasants” (Do Morghe Beheshti), and “The Flying Pheasant” (Parvaze Morghe Beheshti) reveal how deeply these two well-known poets share their thoughts and feelings. In his “The Two Pheasants” (Do Morghe Beheshti), Shahriyar, inspired by Nima’s “The Legend” (Afsaneh), describes his meeting with him.
- شهریار، محمد حسین (1385) دیوان شهریار، ج 1 و 2، چ 28، تهران، نگاه.
- علیزاده، جمشید (1374) به همین سادگی و زیبایی، یاد نامه شهریار چ اوّل، (مجموعه مقالات) تهران، نشر مرکز.
- کاویانپور، احمد (1376) زندگی ادبی و اجتماعی استاد شهریار، چ 2، تهران، اقبال.
- طاهباز، سیروس (1376) پر درد کوهستان، در باره زندگی و هنر نیمایوشیج،چ2، تهران، زریاب.
- نیک اندیش نو بر، بیوک (1377) در خلوت شهریار، چ اوّل، تبریز، آذران.