کارکرد های تشبیه تمثیل در کلیله و دمنه
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
سعیده ساکی انتظامی
1
(گروه زبان و ادبیات فارسی)
کلید واژه: ادبیات تعلیمی , تمثیل , کارکرد های تمثیل , کلیله و دمنه . ,
چکیده مقاله :
در این مقاله با عنوان کارکرد های تشبیه تمثیل در کلیله و دمنه ، به تبیین این موضوع با محوریت نقش سازنده ي تشبیه تمثیل در متن کلیله و دمنه پرداخته می شود . کلیله و دمنه نمونه ای به کمال از نثر فنی است؛ تشبیه تمثیل یکی از ابزارهای خیال پردازی در این کتاب است. این تحقیق با هدف برجسته سازی و مشخص کردن کارکرد های تشبیه تمثیل در کتاب کلیله و دمنه انجام شد و اهمیت آن در این است که تمثیل ، از نظر بسامد کاربرد، نیز غالب است و کارکردهای متفاوتی دارد و نقش های مختلفی در جهت بسط و گسترش معنا ایفا می کند که ابزاری سودمند در خدمت بیان مفاهیم زیبایی شناختی در این کتاب است. تشبیه تمثیلی در اصلی ترین کار کرد خود به بیان امور و مفاهیم غامض و انتزاعی و ذهنی و کشف آنها توسط امور محسوس، عینی می پردازد؛ درتشبیه تمثیل به دلیل اینکه همیشه امر مجهول به امر معروف تشبیه می شود باعث برجسته سازی می گردد. پس از بررسی و فیش برداری از منابع دست اول و کد گذاری فیش ها پژوهشگر به تحلیل داده ها اقدام کرد . این پژوهش به شیوه ی توصیفی و تحلیلی انجام شده است .
In this article with the title of the functions of allegory in Kalileh and Demeneh, this topic is explained focusing on the constructive role of allegory in the text of Kalileh and Demeneh. Kalileh and Demaneh is a perfect example of technical prose; Allegory is one of the imagination tools in this book. This research was done with the aim of highlighting and specifying the functions of similes in the book of Kalileh and Demaneh, and its importance lies in the fact that similes, in terms of frequency of use, are also dominant and have different functions and different roles in the direction of development and expansion. Meaning plays a useful tool in the service of expressing aesthetic concepts in this book. Allegorical simile, in its main Kurdish work, deals with the expression of mysterious, abstract and mental matters and concepts and their discovery by tangible, objective things; In allegory, because the unknown is always compared to the known, it makes it stand out. After checking and taking slips from the first-hand sources and coding the slips, the researcher analyzed the data. This research was done in a descriptive and analytical way.
قرآن کریم
نهج البلاغه
احمدی،بابک ( 1380). ساختار و تأویل متن . تهران : نشر مرکز
استیور، دان ( 1384 ). فلسفه زبان دینی، ترجمه ابوالفضل ساجدی، تهران نشرادیان
پور نامداریان تقی ( 1374 ) . سفر در مه . تهران : زمستان .
جرجانی ، عبد القاهره ( 1374 ) . اسرار البلاغه ، ترجمه جلیل تجلیل ، تهران : دانشگاه تهران .
حافظ، شمس‌الدین‌محمد (1396). دیوان اشعار ، تهران : انتشارات آراز بیکران.
حسینی کازرونی ، احمد (1394) . تمثیل و ادبیات تمثیلی ، فصل نامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، سال 7، شماره پیاپی : بیست و سوم .
......................................... ، کمالی بانیان ، محمد رضا (1394) . نگرشی به تمثیل در ادبیات تعلیمی، فصل نامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر ، سال 8 ، شماره پیاپی : بیست و شش.
دیوید سون ، دونالد ( 1384 ) . معنای استعاره ها، ترجمه ی رضا امینی، مجله ی زیبا شناخت، شماره 12 .
رضوانی نیا، اسماعیل، (1397) . پایان نامه دکتری با عنوان نقد و تحلیل درون مایه و ساختار حکایت های تمثیلی ( نمایشی ) در ادب فارسی در قرن ۶ و ۷ بر پایه ی کلیله و دمنه ، سمک عیار ، چهار مقاله ، مرزبان نامه و گلستان سعدی. دانشگاه آزاد سبزوار.
زنگویی، اسداله ، شعبانی ورکی ، بختیار ، فتوحی، محمد ، مسعودی ، جهانگیر ، (1389 ) ، استعاره: مفهوم نظریه ها وکارکردهای آن در تعلیم وتربیت ، مجله ی مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد دوره یازدهم شماره 1.
سیوطی ، جلال الدین عبدالرحمن ، ( 1376 ) ، الاتقان فی علوم القرآن ، مترجم: مهدی حائری قزوینی، تصحیح ابراهیم محمد ابوالفضل، تهران: امیرکبیر.
ضرابیها،محمد ابراهیم ( 1384). زبان عرفان . تهران : بینا دل .
فتوحی ، محمود( 1385) . بلاغت تصویر. تهران : امیر کبیر .
قاسم زاده، حبیب اله ( 1379) .استعاره و شناخت. تهران: نشرفرهنگیان
محمدی کله سر، علیرضا (1395). داستان تمثیلی؛ ساختار، تفسیر و چندمعنایی . دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی،دوره 24،شماره 81 .
محمدی ، حمید ، ( 1382) ، آشنایی با علوم بلاغی : بیان و بدیع ، قم: موسسه ی فرهنگی انتشاراتی دارالذکر آفاق.
محمودی ، مریم ( 1393 ) . تشبیه برجسته ترین ویژگی سبکی کلیله و دمنه ، مجله فنون ادبی دانشگاه اصفهان، سال ششم ، شماره2 ، پیاپی 11، پاییز و زمستان .
منشی ، نصر الله ( 1380) . کلیله و دمنه ، چاپ بیستم، تهران : انتشارات امیر کبیر.
میر هاشمی ، سیدمرتضی ، عباسی ، حبیب اله ، صالحی ، الهام (1398). تمثیل، گونه‌ها و کارکرد آن در پنج اثر منثور تاریخی ، دو فصل نامه علمی ادب فارسی ، سال 9 ، شماره 2 ، پیاپی 24 .