مطالعه فیزیولوژی تولیدمثل در مولدین ماده کفال خاکستری (Mugil cephalus) با استفاده از پروفیل استروئیدهای جنسی و مطالعات بافت شناسی
محورهای موضوعی : نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری
کلید واژه: واژه‌های کلیدی: استروئیدهای جنسی, القاء تخم‌ریزی, رسیدگی تخمک, کفال خاکستری (Mugil cephalus),
چکیده مقاله :
چکیده طی یک دوره شش ماهه (از مرداد تا دی ماه سال 1380) مراحل رسیدگی تخمدان ماهی کفال خاکستری (Mugil cephalus) (دوره تکامل تخمدان) در استخرهای پرورشی جنوب شرق دریای خزر (گمیشان) از نظر بافت شناسی مورد بررسی قرار گرفت. در طی این بررسی مراحل مختلف تکامل تخمک‌ها (تغییرات هسته و قطر تخمک و چگونگی ایجاد وزیکول‌های زرده، دانه‌های زرده و قطرات چربی) بررسی شد. جهت القاء بلوغ نهایی، به دوازده ماهی ماده کفال خاکستری دو تزریق هورمونی به فاصله 24 ساعت با ترکیبی از هورمون‌های هیپوفیز کپور به‌مقدار 20 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در مرحله اول و ترکیبی از hCG به میزان 20 واحد بین‌المللی به ازای 100 گرم وزن بدن و هیپوفیز کپور به مقدار 20 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در مرحله دوم صورت گرفت. به سه کفال دیگر که به عنوان شاهد در نظر گرفته شد، فقط سرم فیزیولوژی تزریق شد. از تمام ماهیان نمونه‌هایی از تخمدان و خون در چهار زمان (0، 24، 30 و 48 ساعت پس از تزریق اول) برداشته شد. نمونه‌های خون در دمای 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری و در پایان نمونه‌برداری، مقادیر17 بتا- استرادیول، تستوسترون و 17 آلفا-هیدروکسی پروژسترون در سرم خون با روش رادیوایمونواسی تعیین شد. هشت قطعه از ماهیانی که به آنها هورمون تزریق شده بود، تخم‌ریزی نمودند. در سرم خون این ماهیان، مقادیر17 بتا- استرادیول و تستوسترون تا 24 ساعت پس از تزریق اول افزایش یافت و به‌ترتیب به 778/3 و 804/16 نانو‌گرم در میلی‌لیتر رسید. افزایش ناگهانی استروئید 17 آلفا- هیدروکسی پروژسترون همزمان با کاهش مقادیر17 بتا- استرادیول و تستوسترون بود. این تغییرات همزمان با مراحل آبگیری تخمک‌ها، شکستن وزیکول زاینده و اوولاسیون بود. تخمک‌های این ماهیان در ابتدای آزمایش مراحل زرده‌زایی را کامل نموده بودند. نوسانات استروئید‌ها در ماهیانی که تخم‌ریزی نکردند، با تأخیری نسبت به ماهیان تخم‌ریزی کرده همراه بود. تخمک‌های این ماهیان در ابتدای آزمایش مراحل زرده‌زایی را کامل نکرده بودند. هیچ تغییر معنی‌داری در مراحل رسیدگی تخمک‌ها و مقادیر 17 بتا- استرادیول، تستوسترون و 17 آلفا- هیدروکسی پروژسترون ماهیان شاهد مشاهده نگردید. نتایج حاصله از مطالعات بافت‌شناسی نشان داد که مرحله اول و دوم رشد تخمدان در مرداد و اوایل شهریور، مرحله سوم در شهریور و مرحله چهارم در مهر و آبان صورت می‌گیرد. از این مرحله به بعد تکامل تخمک‌ها متوقف می شود. بنابراین از آبان ماه می‌توان مولدین را جهت رسیدگی نهایی، تحت القاء هورمونی قرار داد. همچنین با توجه به نتایج حاصل از بررسی پروفیل استروئیدهای جنسی، تستوسترون، 17 بتا- استرادیول و 17 آلفا- هیدروکسی پروژسترون تحت تاثیر هورمون‌های گنادوتروپین، در تکامل تخمک‌های کفال خاکستری نقش کلیدی را ایفا می‌نمایند.
Abstract During a six-month study (from August to January, 2002) ovarian development stages of grey mullete (Mugil cephalus) were histologically studied in the rearing ponds of South Caspian Sea (Gomishan). Different stages of oocyte development (nucleus changes, oocyte diameter and forming of yolk vesicle, yolk granules and lipid droplets) was surveyed. Hormonal treatment was accomplished to induc final maturation and spawning in captive females. In this study, 12 females were injected with a priming injection of carp pituitary hormone (CPH) at a dosage of 20 mg/kg body weight followed 24 h later with a resolving injection of HCG at a dosage of 20 Iu/100gr body weight and CPH at a dosage of 20 mg/kg body weight. Another three fish received saline injections as controls. During hormonally induced spawning, 8 mullet spawned. All fish were bled and checked for ovulation 0, 24, 30 and 48 hours post injection. Plasma level of estradiol-17β (E2), testosterone (T) and 17α-hydroxyprogestrone (17-OHP) were determined by radioimmunoassay. Steroid profiles of spawned fishes were similar. Plasma E2 and then T levels dramatically increased for 30h after first injection. A surge of 17-OHP was observed when E2 and T level decreased. These dramatic changes were coincident with oocyte undergoing hydration, germinal vesicle breakdown and ovulation. The oocyte of spawned mullets in the onset of experiment, were completed vitellogenesis. The fluxes of sex steroids of unspawned females had a delay comparing with spawned mullets. The oocyte of these fishes at the first injection had not completed the vitellogenesis. None of the three females in the control group had significant changes in maturing stages of oocyte and levels of sex steroids. According to the results, stage I, II, III and IV of ovary maturation of grey mullet occurred in July, August, September and October, respectively. The results indicated fishes were ready for hormonal induction from November. Morover, E2, T, and 17-OHP were introduced as important steroids in developing and final maturation of grey mullet oocyte under the influence of gondotropin.
_||_