تعیین میزان آفلاتوکسین M1 در نمونه‌های شیر خام تولیدی استان قزوین به روش الایزا و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا

محورهای موضوعی : فراورده های آبزی

رضا نوریان ¹ , علیرضا پورفرزانه ² , فرامرز مشاطیان ³

1 - گروه میکروبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
2 - دانش آموخته دکتری حرفه ای دامپزشکی، آزمایشگاه کنترل کیفی مواد غذایی، اداره کل دامپزشکی قزوین، قزوین، ایران.
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی آبزیان، آزمایشگاه کنترل کیفی مواد غذایی، اداره کل دامپزشکی قزوین، قزوین، ایران.

تاریخ دریافت : 1393/10/03 تاریخ پذیرش : 1393/11/22 تاریخ انتشار : 1393/11/12

کلید واژه: الایزا, آفلاتوکسین, شیرخام, کروماتوگرافی مایع,

چکیده مقاله :

چکیده مصرف شیر‌خام و فرآورده‌های لبنی حاوی سم آفلاتوکسین M1 نگرانی‌های زیادی را در مصرف کنندگان ایجاد کرده است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان آفلاتوکسین M1 در شیرخام تولیدی استان قزوین بود. بدین منظور تعداد 170 نمونه شیر خام از تانکرهای حمل شیر کارخانجات لبنی، دامداری‌ های صنعتی، مراکز جمع آوری شیر و سایر مراکز عرضه شیر در فصل زمستان جمع آوری و از نظر میزان سم آفلاتوکسین M1 با استفاده از روش الایزا مورد سنجش و نمونه‌های بالاتر از 5/0 نانوگرم بر میلی لیتر توسط روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا جهت تایید نهایی مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها با آزمون‌های آماری آنالیز واریانس و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاکی از آلودگی تمامی نمونه ‌ها به سم آفلاتوکسین بود که از این میزان52/33 درصد نمونه‌ها بیشتر و 48/66 درصد نمونه ‌ها کمتر از حد مجاز استاندارد ایران (ppb 5/0) ‌‌بودند. میانگین میزان سم در گاوداری‌ های صنعتی 215/0، کارخانجات لبنی 268/0، مراکز جمع آوری شیر 734/0 و مراکز عرضه شیر 409/0‌ بر حسب نانوگرم در میلی لیتر مشخص گردید. بر اساس این یافته‌ها نظارت گسترده و دقیق بر روی مراکز تولید و عرضه شیر و فرآورده‌های لبنی ضروری است.

چکیده انگلیسی:

Abstract Use of raw milk and dairy products containing aflatoxin M1 has led to concern in consumers. The aim of this study was to determine the aflatoxin M1 in raw cow milk in Qazvin Province. In this research, 170 raw cow milk were collected from dairy farm, dairy factories, milk collection centers and milk supply centers in Qazvin Province during winter 2013. The samples were analyzed with a commercial competitive enzyme-linked immune-sorbent assay (ELISA) kit and high-performance liquid chromatography (HPLC) for the samples with aflatoxin higher than 0.5 ng/ml. Statistical tests including ANOVA and Tukey were used to analyze the data. Aflatoxin M1 contamination was observed in 100% of the milk samples. Among the milk samples (33.52%) had a contamination of aflatoxin M1, higher than threshold level of The Institute of Standards & Industrial Research of Iran (0.5 ppb), while in 66.48%, concentration of aflatoxin M1 was less than the limits permitted. The mean concentration of aflatoxin in dairy farm was 0.215 ng/ml, in dairy factories was 0.268 ng/ml, in milk collection centers was 0.734 ng/ml and in milk supply centers was 0.409 ng/ml. Due to high level of contamination observed in samples, regular monitoring of production and distribution of milk and dairy products is necessary. 

منابع و مأخذ:

کریم، گیتی و بکایی، سعید. (1378). مطالعه میزان آلودگی شیرهای تحویلی به کارخانجات شیر پاستوریزه تهران به آفلاتوکسین M1 با استفاده از روش الایزا. مجله پژوهش و سازندگی، سال سیزدهم، شماره 42-40، صفحه 32-44.

Aycicek, H., Aksoy, A., and Saygi, S. 2005. Determination of aflatoxin levels in some dairy and food products which consumed in Ankara, Turkey. Food Control. 16: 263-266.

Bakirci, I. 2001. A study on the occurrence of aflatoxin M1 in milk and milk products produced in Van province of Turkey. Food Control. 12: 47-51.

D'Mello, J.P.F., and Macdonald, A.M.C. 1997. Mycotoxins. Anima Feed Sci Technol. 69: 155-166.

Gürbay, A., Aydın, S., Girgin, G., Engin, A.B., and Şahin, G., 2006. Assessment of aflatoxin M1 levels in milk in Ankara, Turkey. Food Control. 17: 1-4.

 

 

Ivastava, V.P., Bu-Abbas, A., Al-Johar, W., Al-Mufti, S., and Siddiqui, M.K.J. 2001. Aflatoxin M₁ contamination in commercial samples of milk and dairy products in Kuwait. Food Add Contam. 18: 993-997.

Kamkar, A. 2005. A study on the occurrence of aflatoxin M1 in raw milk produced in Sarab city of Iran. Food Control. 16: 593-599.

Lopez, C., Ramos, L., Ramadan, S., Bulacio, L., and Perez, J. 2001. Distribution of aflatoxin M1 in cheese obtained from milk artificially contaminated. Intl J Food Microbiol. 64: 211-215.

Markaki, P., and Melissari, E. 1997. Occurrence of aflatoxin M1 in commercial pasteurized milk determined with ELISA and HPLC. Food Add Contam. 14: 451-456.

Martins, M.L., Amp, X., and Martins, H.M. 2004. Aflatoxin M1 in yoghurts in Portugal. Intl J Food Microbiol. 91: 315-317.

Park, D. 2002. Effect of Processing on Aflatoxin, In: DeVries, J., Trucksess, M., Jackson, L. (Eds.) Mycotoxins and Food Safety. Springer, US.

Rastogi, S., Dwivedi, P.D., Khanna, S.K., and Das, M. 2004. Detection of Aflatoxin M1 contamination in milk and infant milk products from Indian markets by ELISA. Food Control. 15: 287-290.

Rodríguez Velasco, M.L., Calonge Delso, M.M., and Ordónez Escudero, D. 2003. ELISA and HPLC determination of the occurrence of aflatoxin M 1 in raw cow's milk. Food Add Contam. 20: 276-280.

Samarajeewa, U., Sen, A.C., Cohen, M.D., and Wei, C.I. 1990. Detoxification of Aflatoxins in Foods and Feeds by Physical and Chemical Methods. J Food Protect. 53: 489-501.

van Egmond, H.P. 1983. Mycotoxins in dairy products. Food Chem. 11: 289-307.

Van Egmond, H.P. 1993. Rationale for regulatory programmes for mycotoxins in human foods and animal feeds. Food Add Contam. 10: 29-36.

Van Egmond, H.P. 1995. Mycotoxins: Regulations, quality assurance and reference materials. Food Add Contam. 12: 321-330.