شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های دولتی ایران: مطالعه داده بنیاد
محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشی
مرجان عرب رحمتی پور
1
,
زهره میرحسینی
2
*
,
احمد سعیدی
3
1 - دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، تهران، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ارائه ساز و کارهای مناسب به منظور تسریع در تولید علم که از دقت کافی نیز برخوردار بوده و زیرساختهای مورد نیاز آن نیز تعیین شده باشد، همواره یک مسئله مهم در نظام آموزشی کشور تلقی میگردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های دولتی ایران و در راستای ارتقای وضع کنونی انجام شده است. این مطالعه کاربردی، از نظر نوع داده‌ها، کیفی و از نظر شیوه پژوهش، داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری شامل 15 نفر از اعضای هیئت علمی و صاحبنظر در علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های دولتی ایران بود که دارای تألیفات و مقالات علمی در حوزه مورد بررسی بودند و با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختمند بود و تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزارMAXQDA انجام گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش، ابعاد و عوامل مؤثر بر شتاب‌دهنده‌های تولید علم از دیدگاه جامعه فوق در 6 بعد شامل پدیده مرکزی (نظام آموزشی با کیفیت، نظام پژوهشی موثر، نظام حمایت و پشتیبانی جامع، نظام مالی بهینه و کارا)؛ شرایط علّی (رهبری و مدیریت، ارتباطات و شبکه‌ها، فرهنگ سازمانی)؛ راهبردها (مدیریت منابع انسانی، توسعه زیرساختهای بنیادی، تامین مالی مناسب)؛ شرایط زمینه‌ای (چارچوب قانونی، ارتباطات میان رشته‌ای، تعامل با محیط پیرامونی، نظام جذب استعداد، مسائل اقتصادی)؛ عوامل مداخله‌گر (سیستم پاداش و تشویق، موقعیت و جایگاه، تکنولوژی)؛ و پیامدها (همسویی با محیط، بهبود عملکرد علمی و سازمانی، توسعه سرمایه انسانی، توسعه اجتماعی و اقتصادی) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به توسعه علمی متوازن و اثربخش در جهت مدیریت آموزش و پژوهش دانشگاه‌های دولتی کشور، توجه جدی و سیستمی به همه ابعاد نظام‌های شتاب دهنده تولید علم ارائه شده در این پژوهش ضروری می‌باشد.
Providing appropriate mechanisms to accelerate the production of science that is sufficiently accurate and the required infrastructure has been determined, is always considered an important issue in the country's educational system. The aim of this study was to identify the dimensions of accelerators of science production in scientific development and management of education and research in Iranian public universities in order to improve the current situation. This applied study is qualitative in terms of data type and grounded theory in terms of research method. The statistical population consisted of 15 faculty members of Iranian public universities, experts in information science and epistemology who had scientific writings and articles in the field and were selected by purposive sampling method. Data collection tool was semi-structured interview and data analysis was performed using MAXQDA software. Based on the research findings, the dimensions and factors affecting the accelerators of science production from the perspective of the above statistical population were identified in 6 dimensions, which include the following: Central phenomenon (qualified educational system, effective research system, comprehensive support system, optimal and efficient financial system); Causal conditions (leadership and management, communications and networks, organizational culture); Strategies (human resource management, infrastructure development, adequate financing); Underlying conditions (legal framework, interdisciplinary communication, interaction with the environment, talent-capturing system, economic issues); Interfering factors (reward and incentive system, position, technology); And consequences (alignment with the environment, improving scientific and organizational performance, human capital development, social and economic development). The results showed that in order to achieve balanced and effective scientific development in the direction of education and research management of public universities, serious and systematic attention to all aspects of science acceleration systems presented in this study is necessary.