بررسی دو مورد سیل شدید در استان آذربایجان شرقی از دیدگاه همدیدی و حرکت شناختی و انطباق آن با پیش بینی بارش مدلGFS (2000-2010)
محورهای موضوعی : فیزیک دریاخدیجه پورجواد اصل 1 , فروزان ارکیان 2
1 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
کلید واژه: آذربایجان شرقی, سیل, بندال, ناوه وارون گرمایی, کم فشار بریده,
چکیده مقاله :
مطالعه آماری در بازه زمانی 2000 تا 2010 نشان داد، استان آذربایجان شرقی در معرض سیل های متعددی قرار گرفته است بطوریکه فصل بهار با فراوانی 66 درصد، تابستان 28 درصد، پاییز 4 درصد و زمستان 2 درصد می باشد. دو سیل شدید از نظر شدت میزان خسارات مالی و جانی، شامل سیل 14 می سال 2007(24 اردیبهشت خرداد 1386) در شهر تبریز و دیگری 18 جون 2009(28 خرداد1388) در شهر میانه انتخاب گردید و برای مطالعه وقوع این دو سیل نقشه های همدیدی سطوح استاندارد مورد تحلیل قرار گرفته است. در سیل تبریز، ناوه وارون گرمایی با امواج کژفشاری که بواسطه دوبندال یکی پرفشار شمال سیبری و دیگری کم ارتفاع بریده شمال اروپای مرکزی بوجود آمده اند، برخورد داشته است. دراین ناوه های کژفشاری سریع مهاجر در روی استان، بزرگی حرکت های قائم در700hpa ، بوده و بزرگی تاوایی مطلق داخل آنها رویhpa 500، می باشد. در سیل میانه نیز ناوه وارون گرمایی وجود دارد و با مرکز سرد کم ارتفاع بریده شده سطوح میانی که در روی ترکیه است، برخورد داشته و سیل شدیدی ایجاد کرده است. در این سامانه، حرکت قائم در700 hpa ، و بزرگی تاوایی مطلق داخل 500hpa حدود می باشد ولی در زمان حادثه سیل، روی استان بزرگی آن محاسبه گردیده است. مقایسه بارش پیش بینی شده تجمعی ازمدلGFS سیل میانه با گزارش های ثبت شده واقعی ایستگاه ها بطور تجمعی هماهنگی خوبی را نشان داد ولی در سیل تبریز هماهنگی مناسبی ملاحظه نگردید.
Our statistical study showed that during period 2000-2010, Eastern Azerbaijan Province was threated by numerous severe floods. These occurred during spring with a frequency of 66% and summer with 28% and fall with 4% and winter with only 2% frequency. From damages viewpoint, we selected two of most severe floods of the province to work on. The first one was in Tabriz city, centre of Eastern Azerbaijan Province, on 14th of May 2007. The other one occurred in Mianeh city on 18th of June 2009. For studying the two severe floods, we analyzed synoptic charts at all standard levels for 13-15th of May 2007 and 17-19th of June 2009. We found an inverted thermal trough at the earth’s surface impacting with baroclinic short waves trough that moving fast from west to east over the region. The above features were induced by two blocking patterns. First one was a blocking high, located over north of Siberia, and second one was a Cut-off low, located over north of central Europe. The magnitude of upward mention over 700hpa level troughs, was and magnitude of absolute vorticity over 500hpa, level troughs were in the range of . the main pattern for the second flood, occurred in Mianeh, was also an inverted thermal trough at the earth’s surface, impacting a could cut-off low in middle and upper troposphere, located over Turkey for this case, we found that the magnitude of upward motion in the centre of cut-off low at 700hpa was and magnitude of absolute vorticity in the center of cut-off low at 500hpa was but at the same time absolute vorticity over the province was . The total daily amounts of precipitation forecast from GFS model was in a good harmony with recorded daily precipitation in the stations for the Mianeh flood but for Tabriz’s flood, the result was not appropriate.