بررسی ارتباط تلفات ماهی فیتوفاگ با برخی از فاکتورهای محیطی استخرهای پرورش ماهی مجتمع پرورش ماهی آزادگان
محورهای موضوعی : بیولوژی دریاسارا عبداللهی 1 , مژگان خدادادی 2 , رحیم پیغان 3 , ابراهیم رجب زاده 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان
2 - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
3 - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز
4 - دانشگاه علوم وفنون دریایی، خرمشهر
کلید واژه: فیتوپلانکتون, فاکتور های محیطی, استخرهای پرورش ماهی, مجتمع پرورش ماهی آزادگان,
چکیده مقاله :
این تحقیق به مدت 9 ماه (دی ماه 1387 تا مهر ماه 1388) در فواصل زمانی 15 روز یک بار از آب استخرهای پرورش ماهی در مجتمع پرورش ماهیان گرمابی آزادگان، از 3مزرعه با سابقه تلفات در چند ساله اخیر و یک مزرعه به عنوان شاهد، نمونه برداری انجام شد. فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب از جمله دما، pH، اکسیژن محلول، آمونیاک، نیتریت و فسفر کل اندازه گیری شد. شناسایی و شمارش فیتو پلانکتون نیز صورت گرفت.در این مطالعه تنوع جمعیت فیتوپلانکتون از 2 جنبه کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. جمعاَ 28 جنس از 4 شاخه ی جلبک های سبز (Chlorophyta) ، جلبک های سبز – آبی (Cyanophyta) ، دیاتومه ها (Bacillariophyta) و اگلنوفیتا (Euglenophyta) شناسایی شدند. Chlorophyta با داشتن 12 جنس، بالاترین تعداد تنوع جنس های فیتو پلانکتونی را به خود اختصاص داد. نتایج حاصل از ANOVA بین تعداد فیتوپلانکتون شناسایی شده و شمارش شده در استخرهای پرواری نشان داد که بین مزرعه شاهد و سایر مزارع تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0 P >). میزان نیتریت در استخرهای بچه ماهی (نمونه برداری در ماههای دی تا فروردین) بطور متوسط 19/0 میلی گرم در لیتر با انحراف معیار 10/0 بود. در طی این 4 ماه نمونه برداری در تعدادی از ماهها دارای تفاوت معنی دار بود (05/0 P<). در استخرهای پرواری، فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی مانند: اکسیژن محلول، دما، آمونیاک، نیتریت و فسفر کل در طول 5 ماه نمونه برداری (اردیبهشت تا شهریور)، در بعضی از ماهها دارای تفاوت معنی دار هستند (05/0 P<). اکسیژن محلول در استخرهای پرواری در محدوده ی 8-6 میلی گرم در لیتر، دما در محدوده ی 31-24 درجه سانتی گراد وpH در محدوده ی 2/9- 5/8 قرار داشت. میزان نیتریت در استخرهای پرواری مورد مطالعه در محدوده ی 01/0- 38/0 میلی گرم در لیترتعیین شد که بطور متوسط برابر 2/0 میلی گرم در لیتر با انحراف معیار 08/0 بود. میزان آمونیاک در استخرهای پرواری مورد مطالعه در محدوده ی 3/0- 5/2 میلی گرم در لیتر قرار داشت و بطور متوسط 8/0 میلی گرم در لیتر با انحراف معیار 05/0 بود. در بین انواع فیتوپلانکتون مشاهده شده گونه هایsp. Phormidium وsp. Aphanizomenonاز فیتوپلانکتون سبز- آبی نیز مشاهده شد که به عنوان گونه های سمی گزارش شده اند.
In the present study within nine months (from January to September) water of Azadegan freshwater ponds was sampled in every 15 days intervals (2 times monthly). Samples were taken from 4 ponds in which 3 ponds had mortality history and one pond was considered as control. Determination of physicochemical factors such as temperature, pH, dissolved oxygen, ammonia, nitrite and total phosphorus were performed and also recognition and counting of phytoplankton was done by using slide chamber and invert microscope. In this study a total of 28 genera belonging to 4 phyla of phytoplankton such as green algae (Chlorophyta), blue-green algae (Cyanophyta) , Diatoms (Bacillariophyta) and (Euglenophyta) were recognized. Most abundant phytoplankton was belonged to Cyanophyta phylum. But Chlorophyta phylum had the most variety of the genera. The one-way ANOVA test showed that there is no significant difference between phytoplankton densities in ponds. The mean NO2 concentration in wintering ponds was 0.12±0.19 that changed significantly during the season. In culture ponds the physico-chemical factors such as oxygen, pH, temperature, ammonia, nitrite and TP had changed significantly during the study. In culture ponds, the oxygen, temperature, pH, nitrite and ammonia ranges were 6-8 mg/l, 24-31 ْC, 8.5-9.2, 0.38-0.01 mg/l, 2.25-0.2 mg/l respectively. During the present study three spicies of cyanobacteria namely, Phormidium sp. , Aphanizomenon sp. and Oscillatoria sp. were identified which some other studies showed them as potential toxic or in the case of heavy bloom of Oscillatoria, there has been massive fish mortality in the ponds.