مطالعه‌ی اثر نمایه‌ی AO بر پرفشار سیبری و اثرهای احتمالی آن بر بارش منطقه‌ی ساحلی جنوب دریای خزر
محورهای موضوعی : فیزیک دریاتهمینه عزیزیان 1 , احمد عسگری 2
1 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2 - گروه اقلیم شناسی، پژوهشکده هواشناسی
کلید واژه: سواحل جنوبی دریای خزر, بارش, نوسان شمالگان, پرفشار سیبری, دورپیوند, تحلیل وایازشی چند متغیره,
چکیده مقاله :
در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاده از نقشه‌های فشار میانگین تراز دریا به تحلیل همدیدی حالتهای خاص فرین بارش پرداخته شد. نتایج حاصل بیانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بین فرین‌های بارش با AO و بین بارش و فرین‌های AO در برخی از ایستگاههای منطقه است که این بررسی‌ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه صورت گرفته است. در این پژوهش با انجام تحلیل چندمتغیره‌ی وایازشی، بارش به عنوان متغیر وابسته و ویژگی‌های پرفشار سیبری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است که نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بین بارش و ویژگی‌های پرفشار سیبری در ماههای ژانویه و فوریه برای ایستگاههای شرق منطقه ارتباط قوی وجود دارد. در ماه اکتبر این ارتباط برای ایستگاههای غرب منطقه مشهود است. در بیشتر موارد همبستگی فشار هسته مرکزی پرفشار سیبری با بارش منفی و عرض جغرافیایی با بارش مثبت است. تحلیل وایازشی چند متغیره بینAO و ویژگی‌های پرفشار سیبری نشان دهنده ارتباط معکوس بین فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقیم بین طول جغرافیایی و AO در اکثر ماههای پاییز و زمستان است.
In this research, to investigate the relationship between AO (Arctic Oscillation) index and Siberian high pressure and the impact of it on the amount of rainfall in seven synoptic stations that have the ability to cover the southern coasts of Caspian Sea, we used 30- year period (1976 to 2005) precipitation data of those stations using correlation and regression analyses. We also used mean sea level pressure maps to analyze synoptically some special cases of extreme rainfalls. Our obtained results showed significant correlation at 95% level between extreme rainfalls and AO indices and also between rainfall and extreme AO indices in some stations of this region at monthly, seasonal and annual scales. In this context, using multiple regression analysis, rainfall was considered as the dependent variable and features of Siberian high pressure considered as independent variables. Results of this analysis showed that there is a strong relationship between precipitation and features of Siberian high pressure for eastern stations of the region under study in January and February. This relationship was quite evident for western stations in October. In most cases, coefficient of correlation of rainfall with central pressure of Siberian high was negative and, with latitude it was positive. Multiple regression analysis between AO indices and features of Siberian high pressure showed negative relationship between central pressures in Siberian high with AO indices and positive relationship between longitude of Siberian high pressure centers and AO indices in most months of autumn and winter.