مکان‌های اسطوره‌ای در طومارهای نقالی
سلمان رحیمی
1
(مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مجازی جامعه المصطفی)
زهرا غلامی
2
(استادیار دانشگاه مجازی جامعه المصطفی)
کلید واژه: اسطوره, حماسه, بن‌مایه, مکان, طومارهای نقالی,
چکیده مقاله :
یکی از بن‌مایه‌های اساطیری که بشر همواره با آن ارتباطی فرامادی داشته است، مکان است. پذیرفتن نقش اسطوره‌ای بعضی مکان‌ها و قداست آنها، مضمونی است که در روایت‌های اساطیری، حماسی و نقالی دیده می‌شود و به صورت کوه، غار، چاه، چشمه، دخمه، دژ، باغ، مکان طلسم‌شده و... نمود یافته است. در باور اساطیری، مکان با آنچه در محیط کیهانی و مادی تعریف شده، متفاوت است و اشیا و پدیده‌های مادی و دنیوی به امور ماورایی و قدسی تبدیل می‌شوند و قهرمان با قرار گرفتن در مکان اسطوره‌ای، به بلوغ و تکامل می‌رسد و به تحول روحی و نیز جاودانگی دست می‌یابد. هدف این پژوهش معرفی مکان‌های اسطوره‌ای و واکاوی کارکرد و کیفیت آنها در روایات طومارهای نقالی است و کوشش شده با مطالعه در روایات حماسی شاهنامه و طومارها، نمونه‌هایی از بن‌مایه‌های مهم مکان‌های اسطوره‌ای بررسی و تحلیل شود. در این راستا، به تحلیل کیفیت اسطوره‌ای مکان‌ها در طومارها پرداخته شد. کوه به‌دلیل جایگاه بلند و نزدیکی‌‌اش به آسمان، از مقدس‌‌ترین مکان‌هاست و دیگر مکان‌های اساطیری و مقدس چون چشمه، قلعه، دخمه و باغ نیز اغلب بر فراز کوه‌ها هستند. شیوة پژوهش در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است.
چکیده انگلیسی :
One of the mythological bases with which humans have always had a transcendental relationship is place. Accepting the mythical role of some places and their sanctity is a theme that can be seen in mythological, epic and storytelling narratives and is manifested in the form of mountains, caves, wells, springs, crypts, fortresses, gardens, enchanted places, etc. In mythological belief, the place is different from what is defined in the cosmic and material environment; and the material and worldly objects and phenomena become transcendental and sacred affairs. By staying on a mythical place, the hero matures and evolves, and undergoes spiritual transformation as well as immortality. This research aims to introduce mythical places and analyze their function and quality in the narratives of scrolls of storytelling; and by studying the epic narratives of the Shahnameh and scrolls of storytelling, it tries to investigate and analyze examples of important themes of mythical places. In this regard, the mythical quality of the places in the scrolls were analyzed. The mountain is one of the holiest places due to its high position and proximity to the sky, and other mythical and sacred places such as springs, castles, crypts, and gardens are often located on top of mountains. The research methodology in this article is descriptive-analytical.
_||_