نقش حسابداری ذهنی در تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

منا پارسایی ¹ , مهناز ملانظری ²

1 - دانشجوی دوره دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س) ، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه حسابداری دانشگاه الزهرا(س) ، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1397/02/23 تاریخ پذیرش : 1397/07/01 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: حسابداری ذهنی, منبع تامین مالی, تصمیم سرمایه گذاری, منافع عاید شده از دارایی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر منبع تامین مالی بر تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای می پردازد و به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا استفاده مدیران از حسابداری ذهنی در این تصمیمات، می تواند موجب خطاهای تصمیم گیری هزینه بر شود. این پژوهش از نوع علی(تجربی) می باشد و از روش آزمایش با طرح عاملی 2×2 بین گروهی بهره برده است. متغیرهای مستقلی که مورد دستکاری قرار می گیرند، منبع تامین مالی گذشته دارایی فعلی و منبع تامین مالی دارایی آتی می باشد. نمونه آماری 160 آزمودنی به صورت ترکیبی از افراد حرفه و دانشگاهی می باشد که به شکل تصادفی در چهار گروه تخصیص یافته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد مدیران تمایل کمتری به کنارگذاری دارایی تامین مالی شده از طریق استقراض نسبت به دارایی مشابه تامین مالی شده از طریق سرمایه دارند. علت این تمایل کمتر، تا حدی به دیدگاه افراد در خصوص منافع عاید شده از دارایی بازمی گردد. این پژوهش نشان می‌دهد یک عامل روان شناختی ممکن است مدیران را از سرمایه‌گذاری‌ در پروژه‌هایی که طبق تکنیک‌های بودجه‌‌بندی سرمایه‌ای بایستی آن‌ها را پذیرفت، بازدارد؛ لذا می‌تواند اطلاعات تکمیلی ارزشمندی را نسبت به تحقیقات بودجه‌بندی سرمایه‌ای فراهم نماید.

چکیده انگلیسی:

Current paper examines the effect of retrospective source of finance on the capital budgeting decisions and investigates the possibility of costly decision errors in the case of using mental accounting by managers. This experimental study has utilized a 2*2 between subjects factorial design. Independent variables that are manipulated in this paper are retrospective source of finance and prospective source of finance. The sample consists of 160 participants including executive experts and academic persons assigned to one of the four groups through random assignment. Results show that managers are less likely to part with a debt financed asset in comparison with an identical equity financed asset. The reason behind above reluctance is related to the managers’ perceptions about the asset’s past benefits. This study shows that a psychological factor may cause managers to forego investments that they should invest according to the capital budgeting techniques. In this way, the results can contribute to the accounting literature through providing valuable information for capital budgeting studies.

منابع و مأخذ:

*      سلیمانی، غ.، گودرزی، ن.، زراعتی، ل. (1392). حسابداری ذهنی و رابطه آن با مدیریت پرتفوی. پژوهش حسابداری. 1(1). صص123-136.

*      کیان، ع.، پورحیدری، الف.، کامیابی، ی. (1396). بررسی تأثیر حسابداری ذهنی بر رفتار سرمایه‌گذاران از دیدگاه گزارشگری مالی. پژوهش­های حسابداری مالی. دوره 9(2)، صفحه 1-22.

*      کریستینسن، لاری­بی، (1393)، روش شناسی آزمایشی، ترجمه: علی دلاور، تهران، انتشارات رشد

*      مشیری، الف.، جلیلی، الف. (1388). حسابگری ذهنی: چالشی نو بر مدلهای کلاسیک مدیریت مالی. مجله حسابداری مدیریت. سال دوم(2). 37-49.

*      Albdin, S., Farooq, O., Sultana, N., Farooq, M. (2017). The impact of heuristics on investment decision and performance: Exploring multiple mediation mechanisms. Research in International Business and Finance. Vol(42), pp 674-688.

*      Bonner, S.(2008). Judgment and decision making in accounting. Pearson prentice hall. 1st edition.

*      Bodnaruk,A., Simonov, A. (2015). Do financial experts make better investment decisions? Journal of financial intermediation. Vol 24(4), pp 514-536.

*      Chatterjee, S; Heath, T; Min, J. (2009). The susceptibility of mental accounting principles to evaluation mode effects. Journal of behavioral decision making. 22.2, pp 120-137.

*      Cheema, A., Soman,D. (2006). Malleable Mental Accounting: The Effect of Flexibility on the Justification of Attractive Spending and Consumption Decisions. Journal of Consumer Psychology. 16(1), pp 33-44.

*      Dayananda, D; Irons, R; Hrrison, S; Herbohn, J; Rowland, P. (2002). Capital budgeting- financial appraisal of investment projects. Cambridge.

*      Ferrara,W. (1966). Should investment and financing decisions be separated? Accounting Review. 41(1), pp 106-114.

*      Francis, J., Douglas, H., Vincent, L. (1996),“Causes and Effects of Discretionary AssetWrite-Offs,” Journal of Accounting Research, 34 (Spring),pp 117–134.

*      Haka, S(2007). A review of the literature on capital budgeting and investment appraisal: past, present, and future musings. Handbook of management accounting research. Chapter 10, 697- 728.

*      Heath,C.,Fennema,M. (1996). Mental Depreciation and Marginal Decision Making. Organizational Behavior and Human Decision Processes.68(2). pp 95-108.

*      Hirst, E., E. Joyce, and Schadewald,M. (1994). Mental accounting and outcome contiguity in consumer-borrowing decisions. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 58: 136-152

*      Jackson, S., Keune,T., Salzsieder, L. (2013).Debt, Equity, and Capital Investment. Journal of Accounting and Economics (Impact Factor: 3.28). 11/2013; 56(s 2–3): pp 291–310.

*      Yalcin, K.C., Tatoglu,E., Zaim,S. (2016). Developing an instrument for measuring the effects of heuristics on investment decisions. Kybernetes, Vol. 45 Issue: 7, pp.1052-1071.

*      Kerler III, W.A., Allport, C.D., Fleming, A.S. (2012). Impact of framed information and project importance on capital budgeting decisions. Advances in Management Accounting. Vol 21, pp 1-24.

*      Mayers,A. (2013). Introduction to Statistics and SPSS in Psychology. Bournemouth University.

*      Metawa,N., Hassan,M.K., Metawa,S., Safa,M.F. (2018). Impact of behavioral factors on investors’ financial decisions: case of the Egyptian stock market", International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, pp 6-27.

*      Okada, E. 1999. Trade-ins, mental accounting, and product replacement decisions. Dissertation for the degree of doctor of philosophy.University of Pennsylvania.

*      Okada, E. 2001. Trade-ins, mental accounting, and product replacement decisions. Journal of Consumer Research 27 (March), pp 433-446.

*      Prelec,D., Loewenstein,G. (1998). The red and the black: mental accounting ofsavings and debt. Marketing science. 17(1), pp 4-28.

*      Serfas ,S. (2011). Cognitive biases in the capital investment context. Gabler Verlag. Springer fechmedien Wiesbadan GmbH 2011. 1st edition.

*      Statmen,M; Caldwell,D. (1987). Applying behavioral finance to capital budgeting: project termination. Financial management. Vol.16. 4.pp. 7-15.

*      Thaler, R. (1980). Toward a positive theory of consumer choice. Journal of Economic Behavior and Organization, 1, pp 39-60.

*      Thaler, R.(1985). Mental Accounting and Consumer Choice, Marketing Science)4)3 , pp. 199-214

*      Thaler,R. (1999). Mental accounting matters. Journal of Behavioral Decision Making. 12, pp 183-206.

*      Tversky, A., Kahneman, D. (1981). The framing of decisions and the psychology of choice. Science, 211, pp 453-458.

*      Tversky,A.,  Kahneman, D. (1974).  Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases. Science, New Series, Vol. 185, No. 4157, pp. 1124-1131.

*      Zimmerman, J. (2003). Accounting for decision making and control. 4th edition. McGraw-Hill,N Y